دلایل كاهش قیمت نفت در دنیا

به گزارش نما به نقل از فارس، قیمت نفت جهانی و اوپک این روزها رو به کاهش است که می‌تواند تاثیر منفی بر اقتصاد تولید کنندگان نفت بگذارد، بخصوص کشورهایی که با متکی بر اقتصاد تک محصولی نفت هستند.

در این خصوص با سید بهزاد اخلاقی کارشناس ارشد اقتصاد انرژی گفت‌وگویی انجام دادیم و نظر وی را در این خصوص جویا شدیم.

وی در خصوص علت کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی گفت:

مساله که پیش کاهش قیمت نفت باید به آن توجه داشته باشیم تاثیر سرمایه گذاران کلان بر سیاست‌های دولتی است؛ آنها می‌توانند در تغییر سیاست‌های دولت‌های بزرگ سودهای سرشاری ببرند به همین خاطر نقش آنها را نباید در اقتصادهای آمریکا کوچک یا کم شمرد.

اخلاقی ادامه داد: آمریکایی‌ها سرمایه گذاری‌های بزرگی بر روی « شیل‌های نفتی»(نفت ماسه‌ای) انجام داده‌اند به طوری که در سال 2014 این کشور 9 میلیون بشکه نفت خود را از همین شیل‌های نفتی تامین کرده که از دهه 1980 بی سابقه بوده است.

این کارشناس مسائل انرژی با بیان اینکه در همین دوره زمانی آمریکایی‌ها واردات نفت خود را 13 درصد کاهش داده‌اند و تولید نفتشان را 15 درصد افزایش، یادآور شد: پیش از این و زمانیکه آمریکا قصد سرمایه گذاری بر روی شیل‌های نفتی را داشت، سعودی‌ها دست رد به سینه آنها زدند و سرمایه گذاران آمریکایی وارد عرصه شدند به همین جهت ما شاهد آن هستیم که پالایشگاه‌های نفت در آمریکا برای پالایش شیل‌های نفتی رقم کمتری را طلب می‌کنند به همین جهت تولید و عرصه این نوع نفت اکنون به صرفه است.

اخلاقی افزود: در حال حاضر برای تولید شیل‌های نفتی با توجه به پیشرفت‌های فن آوری حدود 70 دلار هزینه صرف می‌شود و در بازار کنونی که قیمت متوسط نفت با کاهش 26 درصدی همراه بوده است هنوز فروش و تولید شیل‌ها به صرفه است.

وی با اشاره به این موضوع که اگر قیمت نفت به زیر 80 دلار برای هر بشکه برسد عملا 2.9 میلیون بشکه نفت تولید شده صرفه اقتصادی خود را از دست خواهد داد، اظهار داشت: کاهش قیمت‌ها فقط مخصوص نفت نیست، اکنون متان و اتانول‌ها هم با کاهش 30 درصدی قیمت همراه شده‌اند.

این کارشناس مسائل انرژی مسائل سیاسی را در کاهش قیمت نفت تاثیر گذار خواند و افزود: اما به باور من برنامه آمریکا در سال 2035 به عنوان یک افق و نقشه راه انرژی ایالات متحده در جهت گیری کاهش قیمت‌ها، افزایش تولید نفت در ایالات متحده است و بحث‌های پیرامون اقتصاد انرژی که کاخ سفید به دنبال آن است از چالش‌های کوتاه مدت سیاسی مانند بحران روابط با روسیه یا مساله ایران اهمیت بیشتری دارند.

اخلاقی با بیان اینکه معمولاً استراتژی‌ها هستند که تاکتیک‌هایی مانند کاهش قیمت نفت را جهت دهی می‌کنند، یادآور شد: در همین حال بلاشک ورود آمریکا به اکتشافات و لرزه نگاری در ساحل شرقی اقیانوس اطلس می‌تواند بر روند کاهش قیمت‌ها تاثیر گذار باشد، زیرا یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت و تامین کنندگان انرژی آمریکا یعنی مکزیک را به چالش می‌کشد. این اقدام یک تغییر سیاست کلی در ایالات متحده است که از سال 1983 بی سابقه بوده و می‌تواند بازار را در آینده هم دستخوش تغییر کند.

وی در پاسخ به این سوال که از این کاهش قیمت‌ها چه کشورهایی متضرر می‌شوند و چه گروه‌هایی سود خواهند برد، گفت: قطعاً تولید کنندگان نفت زیان می‌بینند. در حال حاضر ونزوئلا از اعضای اوپک که از سال 2000 تولید نفت خود را به 2.5 میلیون بشکه در روز کاهش داده بود بودجه سال 2014 خود را بر اساس نفت 114 دلار نهایی کرده است. این کشور 90 درصد از در آمدهایش از راه نفت تامین می‌شود و برنامه‌های بلند پروازانه رفاه اجتماعی که از دوران چاوز باقی مانده را دولت «مادورو» پیگیری می‌کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: پیش بینی من این است که دولت ونزوئلا به زودی دچار چالش‌های جدی خواهد شد؛ و همینطور عربستان سعودی نیز از این تغییر قیمت‌ها متضرر می‌شود. اخلاقی با ذکر این نکته که بسیاری وضعیتی که بین روسیه و غرب پیش آمده را با فروپاشی اتحاد شوروی در سال1991 مشابه می‌دانند، اظهار داشت: به نظر من این مقایسه در ظاهر بسیار منطقی به نظر می‌رسد، اما در بتن این چنین نیست.

اخلاقی ادامه داد: برای بررسی این مهم به مشتریان خارجی نفت و گاز روسیه و قیمت‌های توافقی برای خریدهای طولانی مدت باید توجه داشت.

وی با بیان اینکه کشورهای صنعتی از کاهش قیمت‌های نفت سود سرشاری خواهند برد، اظهار داشت: از اواسط ماه ژوئن 2014 تا کنون ما با کاهش 19 درصدی قیمت نفت مواجه هستیم و باید این نکته را در نظر بگیریم که این کاهش‌ها قابل پیش بینی بودند. آمریکایی‌ها از آگوست 2014 استخراج و فروش خارجی نفت خود را آغاز کرده بودند، اقتصاد آمریکا نیاز به مشاغل جدید دارد و آمریکایی‌ها در تمام صنایع پایین دستی و بالا دستی نفت قصد فعالیت گسترده دارند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که کشورهای تولید کننده نفت در چنین وضعیتی چه واکنش‌هایی می‌توانند داشته باشند، گفت: سران اوپک برنامه نشست اضطراری دارند. آنها قطعاً تصمیم می‌گیرند که تولید خود را کاهش دهند تا قمیت‌ها را در بازار جهانی ثابت نگه دارند، وضعیت سیاسی در عراق و فروش نفت ارزان عراق و سوریه در بازارهای جهانی به وسیله دلال بازی‌های ترکیه که نفت را 25 دلار برای هر بشکه به فروش می‌رساند بر بازار به صورت کوتاه مدت تاثیر می‌گذارد.

اخلاقی یادآور شد: اما سیاست‌های کلی کاهش تولید که عربستان سعودی از سال 2013 دنبال کرده و با کاهش 4 هزار بشکه‌ای همراه بوده نیز تاثیر گذار بوده، اما عربستان میزان تولید 9.6 میلیون بشکه نفت را برای سال 2014 برنامه ریزی کرده که این افزایش تولید در کاهش قیمت‌ها تاثیر گذار است زیرا عربستان به دنبال فروش نفت ارزان به آمریکاست؛ غیر از این، عدم وجود بازار در آمریکا را هم باید به این کاهش قیمت‌ها اضافه کرد.

وی با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها از چهار کشور مکزیک، ونزوئلا، نیجریه و عربستان سعودی نفت می‌خرند، افزود: با توجه به تولید شیل‌های نفتی این کشور نیاز کمتری به خرید خارجی دارد. در همین حال سعودی‌ها برای ماندن در بازار آمریکا نفت را با 5 دلار تخفیف برای هر بشکه به آمریکایی‌ها فروخته‌اند که اگر همین نفت را روانه بازارهای چین می‌کردند 2.9 دلار برای هر بشکه سود نسیبشان می‌شد.