وظایف خطیر خبرگان

ديروز و امروز تهران ميزبان سومين دوره اجلاس مجلس خبرگان رهبري بود که با حضور همه اعضاي آن در حال برگزاري است. جلسات و نشست‌هاي مجلس خبرگان رهبري هر چند در سکوت خبري و با حداقلي از بازتاب‌هاي رسانه‌اي همراه است؛ اما حقيقت آن است که اين مجلس يکي از ارکان مهم جمهوريت و اسلاميت نظام اسلامي به شمار مي‌آيد و اعضاي آن را نمايندگان مردم تشکيل مي‌دهند این فرایند ظهور و بروز جمهوریت نظام اسلامی را در انتخاب عالی‌ترین جایگاه سیاسی و اعتقادی به نمایش می‌گذارد. در حوزه وظایف با مراجعه به قانون اساسي، سه وظيفه خطير را برای نمایندگان منتخب مردم در مجلس خبرگان رهبری می‌توان برشمرد:
اولين وظيفه تصريح شده، انتخاب رهبري نظام اسلامي است که از ميان فقهاي جامع‌‌الشرايط اين امر مهم انجام مي‌شود. برای اجراي اين اصل و شناختِ شرايط مذكور در اصل پنجم و يك‏صدونهم قانون‏ اساسي، كميسيوني مركّب از يازده نفر عضو اصلي و چهار نفر عضو علي‏البدل در مجلس‏ خبرگان تشكيل مي‏شود که وظيفه اصلي آن تحقيق درباره همه موارد مربوط به شرايط رهبر و بررسی صلاحیت كساني كه در مظانّ رهبري قرار دارند و ارائه نتايج حاصله به هيئت‏رئيسه براي بررسي مجلس خبرگان است.
دومين وظيفه خطير اين مجلس عزل رهبري در صورت از دست دادن صلاحيت‌هاست. «تداوم رهبري» ولي امر، به «استمرار صلاحيت و شايستگي» وي بستگي دارد و با نبود هر يك از شرايطِ لازم براي رهبري، مشروعيت آن از بين مي‏رود. مجلس‏ خبرگان براي اجراي اين وظيفه نیز كميسيوني مركب از يازده نفر عضو اصلي و چهار نفر علي‏البدل دارد. گفتنی است، بستگانِ نزديك سببي و نسبي رهبر نمي‏توانند در اين كميسيون عضو باشند. كميسيون موظف است اطلاعات لازم درباره اين اصل را به دست آورده و صحت و سُقم گزارش‌های واصله را بررسي کند و پس از آن کمیسیون و هیئت رئیسه به موضوع رسیدگی کرده و به رأی‌گیری در صحن مجلس گذاشته می‌شود.
سومين وظيفه این مجلس نظارت بر عملکرد رهبري است که برای اين وظيفه خطير نيز مجلس ‏خبرگان داراي كميسيون تحقيق است كه افزون بر رسيدگي به گزارش‌های دریافتی و تحقيق درباره صحت و سقم آنها، به تشكيلات اداري رهبري نيز توجه داشته و به آن مقام در جلوگيري از نفوذ و دخالت نیروهای نامطلوب در تشكيلات نهاد رهبري مساعدت مي‏کند.