1- استراتژی جدید امریکا علیه ایران که توسط دونالد ترامپ نیز شرح داده شد، حاوی پرسش‌های مهمی است از جمله اینکه، هدف دولت امریکا از اتخاذ این رویکرد چیست و آیا رویکرد فعلی تغيير جدی را در عرصه سیاست خارجه امریکا در قبال ایران نشان می‌دهد یا آنکه چنین مسئله‌ای را باید گام نخست از یک بازی چند لایه علیه ایران دانست.
2- قبل از آنکه با ارائه دلایلی ارجاع پرونده هسته‌ای ایران از سوی دولت امریکا به کنگره را نقض برجام بدانیم باید ویژگی‌های استراتژی جدید امریکا و سخنرانی ترامپ را اینگونه تحلیل کنیم که: به‌رغم آنکه گفته شده «این استراتژی حاصل ۹ ماه بررسی و محاسبات با کنگره و متحدان امریکا بوده» اما مفاهیم فکت شیت و گفته‌های ترامپ، تکرار رویکرد و ادعاهای دولت‌های قبلی امریکاست و از نظر «نوع»، «حجم»، «گستردگی» و «استنادات» اتهامات جدیدی نیست و نکته جدیدی ندارد. کما اینکه پیش از این نیز دولت اوباما همین اتهامات را البته با بیان نرم علیه ایران ادعا کرده بود.
3- اگرچه یکی از اهداف اصلی دولت ترامپ مقابله و طرد سیاست‌های دولت دموکرات اوباما است اما اهداف دولت ایالات متحده امریکا آنگونه که از محتوای سخنان ترامپ برمی‌آید، «متهم کردن مجدد ایران به نقض قواعد و قوانین آمره بین‌المللی»، «ضدصلح - ثبات معرفی کردن رفتار و اقدامات ایران»، «کشاندن ایران به میز مذاکرات مجدد» و «ادامه پروژه ایران‌هراسی» و مهم‌تر از همه «مقدمه‌سازی برای وارد کردن ضربه نهایی به ایران بر اساس مفاد برجام - قطعنامه2231» است. از دیگر اهداف دیگر امریکا «جرح و تعدیل متن برجام» بر اساس قواعد حقوق بین‌الملل است که براساس این پازل احتمالی دولت ترامپ، ایران با «دست خالی و بدون برگ» در دوره‌ای جدید از مذاکرات با طرف امریکایی حاضر شده و می‌توان از این کشور، امتیازات مهم‌تری گرفت. چرا که ایران در دور نخست مذاکرات هسته‌ای برگ‌های اصلی خود نظیر «قدرت بازدارندگی هسته‌ای»، «غنی‌سازی 20درصد هسته‌ای»، «رآکتور آب سنگین اراک» و «سایت فرد» را به دلیل اجرای تعهدات مندرج در متن برجام از دست داده و طرف غربی همچنان برگ‌های خود از جمله «تحریم»، «تهدید نظامی» و «مبادلات بانکی» را حفظ کرده است.
ایالات متحده اهداف هسته‌ای و فرا هسته‌ای را در این مقطع زمانی دنبال می‌کند که هدف اصلی غیر‌هسته‌ای «معرفی ایران به عنوان برهم زننده صلح جهانی و به‌واسطه آن توسعه محدودیت‌های بین‌المللی و از جمله وضع تحریم‌های موشکی» است به همین دلیل است که طی دو سال پسابرجام ایران همواره «ناقض روح برجام» معرفی شده و دائماً از رفتارهای منطقه‌ای ایران تحت عنوان «اختلال در نظم و امنیت جهانی» یاد می‌شود.
رونمایی از راهبرد جدید امریکا، نخستین اقدام از چندین گامی است که قرار است برداشته شده تا احیای تحریم‌های جدید تحقق یابد؛ به بیان بهتر رویکرد جدید ترامپ را باید در ادامه پروسه «متهم‌سازی ایران» به شمار آورد.طبق قوانین امریکا درصورت احاله پرونده هسته‌ای از سوی دولت ترامپ به کنگره، چنانچه قبل از 60 روز عدم پایبندی ایران به برجام را تأیید کند، دو مسیر پیش رو قرا خواهد گرفت: 1- دستور ات اجرایی رئیس‌جمهور امریکا که بر اساس سند برجام اجرای آن متوقف شده احیا می‌شود؛
2- امریکا عدم پایبندی ایران به برجام در کمیسیون مشترک برجام را به شورای امنیت می‌کشاند که می‌تواند خروجی تحریم‌های جدید علیه ایران باشد.
باج‌خواهی از برجام به سبك ترامپ
محمد اسماعیلی
۱۳۹۶/۷/۲۲
