یك كتاب خوش دست و خواندنی

مریم فردوسی- کتاب، زندگینامه داستانی فهیمه محبی است که در حین روایت زندگیش، خواننده به زندگی رضا محبی و شهید سعید محبی هم ورود می کند. جلد کتاب، زیبا و مرتبط با مضمون کتاب و دعوت کننده و ترغیب کننده است به خواندن. کتاب، خوش دست است و آدم را اذیت نمی کند. راحت ورق می خورد و دیر تا برمی دارد و حال قدیمی خوبی دارد حتی.

بهتر است از مقدمه ناشر و نویسنده بگذریم که چندان کمکی به فهم اتفاق کتاب نمی کند. زندگی ها را می شود چند جور روایت کرد. تکه مهمی را نشان کرد و همان را باز گفت. از اول تا آخر زندگی را صرفا بازنمایاند و پیدا کردن خط و نکته اصلی را به عهده خواننده گذاشت و یا در میان تکه های یک زندگی، ربطی اصیل پیدا کرد و به خواننده نشان داد. نفیسه ثبات، راه سوم را برگزیده و در این گزینش، موفق و مؤثر عمل کرده. این است که 480صفحه کتاب، اصلا به چشم آدم نمی آید. راحت پیش می رود و کم کم آشنای آدم می شوند شخصیت هایی که نه قهرمان که مثل ما آدم هایی معمولی اند. منتها با انتخاب هایی خاص و خالص تر. قصه از سال های دور شروع می شود، سال 1314 و کم کم و نرم نرم زندگی «فهیمه» را از کودکی، وقتی به پسرعمویش، رضا، می گفته «عمواچول»، باز می گوید. نثر کتاب یکدست و روان و بی سکته است. پیش نمی آید بخواهید یک جمله را دو بار بخوانید یا برگردید و مرور کنید تا از ماجرا سر دربیاورید. انتخاب زاویه دید سوم شخص، کمک کرده تا بیان جزئیات محیطی و اطلاعات وسیع از ماجرای آدم ها، توجیه مناسبی داشته باشد. پرداخت به تک تک شخصیت های محوری، از کوچک ترین خاطرات و مستندات، صورت گرفته و کارِ داستانی و تخیلی محدود شده به شخصیت های حاشیه ای، توصیف فضا و گاهی حس و حال و هوای آدم‌ها.

حرف و توضیح اضافه و صرفا جهت اطلاع خواننده در کتاب نیست. جز یک مورد، در ص24، که توضیح پدر برای عدم تواناییش در ماندن در کسوت قضاوت برای فهیم کوچک، کمی دور از انتظار می نماید. دیگر این که اگر رعایت درج تاریخ وقوع اتفاقات در همه جای کتاب، یکسان بود، تصویر ما از آدم ها هم دقیق تر می بود. زندگی نامه فهیمه، تنها یک روایت ساده از یک زندگی ساده نیست. بیان راهی است که فهیمه را تبدیل کرده به زنی که در شهادت فرزند 17ساله اش، آرام است و بقیه را دلداری می دهد. فهیمه، خودش است. با قضاوت ها و انتخاب های خودش. توصیه خوبی برای ما که این روزها سخت شبیه و مشغول دیگرانیم. خواه نیک و خواه بد!

گفتنی است که کتاب فهیمه، به قلم نفیسه ثبات در 480 صفحه و 7 فصل، نوشته و توسط انتشارات روایت فتح منتشر شده است.