مواضع تند روحانی علیه آمریكا

گروه ترجمه ـ روزنامه نیویورک‌تایمز 31 آگوست 2014 (۹ شهریور) در مقاله‌ای به دیدگاه‌های رئیس‌جمهور ایران در قبال تحریم‌ها و مخالفان روند گفت‌وگوهای هسته‌ای در داخل پرداخت و نوشت: طی بیش از یک سال، رئیس‌جمهور ایران اوضاع سخت سیاسی را پشت سر گذاشته و طی این مدت برای بازگرداندن سطحی از روابط با آمریکا تلاش کرده است. مخالفان تندرو برای وی چالش‌سازی کرده‌اند و در عین حال، موافقان نیز به بهبود روابط با آمریکا امید بسته‌اند. حتی آقای روحانی در اقدامی شگفت‌انگیز، با باراک اوباما نیز در ابتدای دوران ریاست‌جمهوری خود تماس تلفنی برقرار کرد. از آن هنگام وی علناً برای بحث‌های آزاد با آمریکا تلاش کرده و حداقل به‌دنبال سطحی از همکاری بوده است.

در ادامه مقاله آمده است: اما روز شنبه آقای روحانی لحنی بسیار متفاوت اتخاذ کرد. در نشست خبری، وی دیدگاه طولانی‌مدت جمهوری اسلامی ایران را بیان کرد و گفت که آمریکا هرگز قابل اعتماد نیست. در عین حال، وی همکاری برای مبارزه با گروه‌های تروریستی منطقه‌ای را رد نکرد و متذکر شد اقدامات آمریکا عامل ایجاد داعش، القاعده و طالبان بوده است. به‌علاوه، وی تردید خود در مورد حسن‌نیت آمریکا برای حل‌و‌فصل مسئله هسته‌ای را بیان کرد و تحریم‌های جدید دولت اوباما علیه برنامه هسته‌ای را «اقدامی بسیار زشت» خواند. در فضای پیچیده سیاسی ایران دشوار است که مشخص کنیم آیا این اظهارات روحانی نشانگر تغییر اندیشه وی است و یا اینکه برای مصرف داخلی به‌ویژه تندروهایی است که مخالف دیدگاه‌های روحانی برای آزادی‌های داخلی و بهبود روابط خارجی هستند. همچنین ممکن است این سخنرانی اقدامی تاکتیکی به‌منظور تقویت مواضع ایران پیش از آغاز مجدد گفت‌وگوهای هسته‌ای باشد. اظهارات آقای روحانی درست یک روز پس از تحمیل تحریم‌ها توسط دولت آمریکا صورت گرفت که طی این تحریم‌های تازه 30 فرد حقیقی و سازمان مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران در فهرست سیاه قرار گرفتند.

در پایان مقاله آمده است: اما به‌نظر می‌رسد تحریم‌های تازه آمریکا آقای روحانی را سرخورده کرده است. وی گفت که «بله، البته، ما تحریم‌ها را دور می‌زنیم... معتقدیم این تحریم‌ها غیرقانونی و جنایت علیه بشریت هستند.» همچنین آقای روحانی متذکر شد که برای ارتقای روابط، آمریکا باید پیش‌قدم شود. اگرچه رهبر ایران به آقای روحانی اجازه پیگیری مسیر دیپلماسی را داده؛ اما در ماه‌های اخیر انتقادات خود علیه آمریکا را نیز افزایش داده و در مورد گفت‌وگوهای هسته‌ای و گفت‌وگوهای مستقیم با آمریکا اظهار بدبینی کرده است. برخی تحلیل‌گران می‌گویند لحن خشمگین آقای روحانی در روز شنبه ممکن است در برابر انتقاد پیش‌دستانه تندروهای بانفوذ باشد که منتظر لحظه‌ای مناسب برای حمله به دولت هستند. روز شنبه تندروهای ایران صحبت‌های آقای روحانی را بجا و صحیح توصیف کردند. حمیدرضا ترقی، تحلیل‌گر سیاسی تندرو که روابط خوبی نیز با بیت رهبری ایران دارد، می‌گوید‌: «روحانی امروز واقع‌گرا بود؛ سرانجام وی تشخیص داده که دیدگاه رهبر ما همواره در بدبینی در مورد نیات آمریکا صحیح بوده است... امروز مشخص است که در ایران تنها یک صدا وجود دارد و آن، صدای رهبر است.»

 تحلیل‌: احتمالاً دولتمردان آمریکا نیز مانند نویسنده فوق تصور کرده‌اند که لحن تند دکتر روحانی دارای مصرف داخلی است؛ از این رو برای اینکه باور کنند که خطاب تند دکتر روحانی، به نظام استکباری آمریکا است و ربطی به مصرف داخلی ندارد، مناسب است دکتر روحانی دوباره این موضع‌گیری را با جدیت بیشتر تکرار کند.