بیست و سوم ماه ذیقعده به روایتی روز شهادت آقا علی ابن موسی الرضا (ع) است و به روز زیارتی مخصوص امام رضا (ع) مشهور است. (هر چند در طول ایام سال، روزهای دیگری را هم برای زیارت امام رضا (ع) داریم که منسوب به ایشان است، مثل اول ماه رجب یا ۱۱ ذیقعده یا روز ولادت)
امام هشتم جایگاه، مقام و منزلت برجستهای دارند و عالم آل محمد (ص) لقب گرفتهاند. حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) در شرایط ویژهای از مدینه منوره به خراسان هجرت و پا به سرزمین ایران گذاشتند که حکومت مأمون عباسی خفقان عجیبی ایجاد کرده بود و به نام اهل بیت قیام، ولی در عمل مخالف سیره اهل بیت (ع) عمل میکرد و این هجرت مبارک، باعث تحولی در تاریخ اسلام میشود. مدینه ملجأ و محور شیعیان و اهل بیت بود که با این هجرت ایران به عنوان مأمن، ملجأ و پناهگاه ذریه حضرت زهرا (س) مطرح و مسبب هجرت امامزادگان فراوانی به ایران شد. از جمله بیبی فاطمه معصومه (س) که به ایران مهاجرت میکنند و در قم مدفون هستند. اینها همه آغاز فصلی در تاریخ اسلام شد. به روایت وجود مبارک پیامبر اکرم که فرمودند خداوند قومی را به جای شما خواهد نشاند و نقشی را برای آن قوم قائل خواهد شد که دین را پیش ببرند و میبینیم که اسلام ناب محمدی از ایران به سراسر دنیا منتشر میشود.
درباره جایگاه زیارت امام رضا (ع) در بین ائمه اطهار در روایات داریم که ثواب زیارت امام رضا (ع) از زیارت امام حسین (ع) بالاتر است. امام جواد (ع) فرمودند: «کسی که پدرم را در خراسان زیارت کند بهشت بر او واجب میشود» و در روایت دیگری فرمودند: «ثواب زیارت پدرم امام رضا (ع) از زیارت جدم امام حسین (ع) بیشتر است». سئوال شد: «چرا این ثواب برای زیارت دیده شده است؟» در جواب پاسخ میدهند: «چون شیعیان خُلَّص ما به زیارت آقا علی ابن موسی الرضا مشرف میشوند.» لذا زیارت ایشان این ویژگی را دارد.
روز ۲۳ ذیقعده روز زیارتی مخصوص امام رضا (ع) است که شیعیان از سراسر جهان در این روز به عتبه بوسی آستان مقدس ثامن الحج علی ابن موسی الرضا مشرف و از فیوض این بارگاه نورانی متنعم میشوند. در تشیع به فرهنگ زیارت با جایگاه خاصی نگاه میشود. نقش تربیتی و تأثیرات روحی و روانی که زیارت بر زائر میگذارد، جایگاه ویژهای دارد. دشمنان تشیع ما را متهم میکنندکه با زیارت کفر میورزید، در صورتی که در فرهنگ اهل بیت (ع) و سیره نبی مکرم اسلام به زیارت تأکید شده است. در روایات داریم که بی بی فاطمه زهرا (س) دو مرتبه در هفته به زیارت حمزه سیدالشهداء میرفتند و وجود نازنین پیامبر اکرم (ص) او را نهی نمیکردند. این در منابع خود اهل سنت هم وجود دارد. لذا یکی از جاهایی که علاوه بر زیارت حرم نبوی زائران ما و سایر کشورهای اسلامی که به مدینه منوره مشرف میشوند، زیارت میکنند، قبر مطهر حمزه سیدالشهداء و قبور شهدای احد و اصلاً جزو سنتهای زیارت مدینه منوره، زیارت شهدای احد است. در روایت است که وجود پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: «کسی که مرا زیارت کند و به زیارت من بیاید و به زیارت عمویم حمزه سیدالشهداء نرود در حق من جفا کرده است.»
لذا معتقدیم زیارت جزو سنتهای نبوی و مشروع است و در بین مسلمانان جایگاه ویژهای داشته است. متأسفانه با ظهور وهابیت و این دیدگاه تکفیری آفتهایی را که جهان اسلام را تهدید میکنند میبینیم و الان گریبان جامعه و امت اسلامی را این نوع تفکر گرفته و لذا خوب است در همین مناسبتها هم به مبانی عقیدتیمان در این زمینه پرداخته شود.
یادداشت شفاهی
بركات زیارت
حجتالاسلام حسن ذاكری
۱۳۹۴/۶/۱۵