پیام رفت‌وآمد امریكایی‌ها به شبه جزیره كره چیست، جنگ یا مذاكره؟

حدود دو ماه است كه "شبه جزیره کره" به دلیل افزایش تنش میان آمریکا و کره شمالي به شدت متشنج و بحرانی شده است. اعزام ناوگروه آمریکایی «کارل وینسون» به بخش غربی اقیانوس آرام در مجاورت شبه جزیره کره و متعاقب آنان آزمايشهاي متعدد موشكي كره شمالي و هشدار مقامات پیونگ یانگ به واشنگتن که کره شمالی در صورت مشاهده هرگونه نشانه ای دال بر تجاوز آمریکا، این کشور را هدف حمله اتمی خود قرار خواهد داد، شرايط در شبه جزيره كره روز به روز سمت درگيري پيش رفت. اما سوال اصلي اين است كه با تشدید شدن تنش در منطقه شبه جزیره، چقدر احتمال رویارویی آمریکا و کره شمالی وجود دارد؟براي پاسخ به اين پرسش و سوالات از اين قبيل ذكر چند نكته مهم است :

1- نكته اول در اين باره اينكه، "تنش در شبه جزيره كره" موضوع جديدي نيست. به بيان ديگر حدود هفت دهه است كه اين منطقه به دليل سياستهاي مداخله گرايانه بازيگران غربي دستخوش تنش بوده است. و در مقاطع مختلف نيز تنش در اين منطقه با افت و خيزهاي همرا بوده است.اكنون با روي كار آمدن دونالد ترامپ رئيس جمهور جديد آمريكا، تنش در شبه جزيره كره بار ديگر افزايش يافته است.

2- به موازات افزایش تنش درشبه جزيره كره تاكنون، سه تن از مقامات ارشد امریکا یعنی «مایک پنس» معاون ریاست جمهوری آمریکا، «رکس تیلسرون» وزیر خارجه و در نهایت هفته گذشته « مایک پومپئو »رئیس سازمان جاسوسی آمریکا در سفری از پیش اعلام نشده عازم منطقه شده است كه به اذعان برخي كارشناسان همه انها نشانگر افزايش فشارها به پيونگ يانگ براي تغيير رفتار يا مقدمه اي براي فراهم كردن زمينه دگيري در منطقه بشمار مي رود.

3- نكته بعدي در اين باره اينكه، آمريكا هفته گذشته در گامي ديگر، موضوع كره شمالي را به شوراي امنيت كشاند و جلسه شوراي امنيت با رياست وزير خارجه امريكا برگزار شد.البته كشيده شدن موضوع كره شمالي به شوراي امنيت با واكنشهاي متفاوت مقامات پكن و مسكو روبرو شد . نكته مهم در اين واكنش ها اين بود كه وزیر امور خارجه چین در حاشيه اين نشست تاكيد که، بر اساس "خط قرمز" تعیین شده توسط چین، کشورش اجازه جنگ با کره شمالی را به آمریکا و کره جنوبی نمی دهد.این یکی از تندترین اظهارات وزیر امور خارجه چین در باره تنش در شبه جزيره كره بود.

4-افزون بر اين موضوع ، ترامپ در مصاحبه با يكي از رسانه هاي غربي به اين موضوع تا كيد كرد، "اگر شرايطش فراهم شود حاضر است با "كيم جونگ اون"رهبر كره شمالي ديدار نمايد و اين ديدار براي وي افتخار است". اگر چه اين رويكرد در تاريخ روابط آمريكا وكره شمالي به نوعي يك بدعت بود، اين موضوع با واكنش برخي محافل داخلي امريكا از جمله خانم "مادلين آلبرايت " وزير اسبق خارجه آمريكا روبرو گشت. وبر همين اساس سخنگوي كاخ سفيد در اظهاراتي مغاير با گفته هاي " ترامپ" از آماده نبودن زمينه هاي اين ديدار خبر داد.

5-اما نكته بعدي در اين باره اينكه ،مدیر سابق سازمان سیا در باره تنش در شبه جزيره كره گفته: اقدامات «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا روند تقابل میان آمریکا و کره شمالی را بدتر کرده است. «مایک مورل» در مصاحبه با شبکه «سی بی اس» اعلام کرد: ما رئیس جمهوری جدیدی داریم که «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی تلاش می کند، وی را به میز مذاکره بکشاند اما ما اوضاع را بدتر می کنیم. ما با اعزام ناو هواپیمابر در حال تشدید بحران هستیم.

6-به موازات اين اظهارات رئيس اسبق سيا ،"هیلاری کلینتون" وزير خارجه دو لت اوباما هم در مصاحبه با سی اِن اِن به اين موضوع تاكيد كرده كه آمریکا قادر به اِعمال فشار بر کره شمالی نیست.هیلاری کلینتون در واکنش به اظهارات ترامپ در خصوص آمادگی وی برای دیدار با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی گفت: «فکر نمی کنم که آمریکا به تنهایی قادر باشد دولت کره شمالی را تحت فشار بگذارد. در حال حاضر مقامات کره شمالی مثل همیشه علاقمند هستند که آمریکاییان را به تلاش برای آمدن به پای میز مذاکره وادار نمایند تا از این رهگذر، پایگاه و موقعیت خود را [در مذاکرات] ارتقاء دهند و ما باید در این مورد خیلی محتاط باشیم. در صورت فقدان یک چارچوب استراتژیک وسیعتر در جهت وادار ساختن چین، ژاپن، روسیه و کره جنوبی به اِعمال فشار بر پیونگ یانگ، ما نباید وارد این بازی شویم».

7-«سوزان رایس» مشاور سابق امنیت ملی آمریکا نيز در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «سی اِن اِن» گفت:« کره شمالی یکی از سخت ترین چالش هایی است که ما با آن روبرو هستیم، ما شاهد اظهارنظرهای خصمانه فراوانی از طرف دولت ترامپ در قبال کره شمالی بوده ایم، «پیام های گیج کننده» ترامپ در سیاست های خارجی آمریکا موجب «تردید» در مواضع ما در میان متحدانمان شده است.

8-در اين باره مجله آمریکایی «نیوزویک» همه به پيامدهاي احتمال درگيري نظامي امريكا با كره شمالي اشاره كرده و نوشته: «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا از آغاز دوره ریاست جمهوری به لفاظی با کره شمالی پرداخته و اصرار دارد که صبر آمریکا در برابر برنامه هسته‌ای و برنامه موشکی تمام شده است.پیونگ یانگ با لفاظی تهدید آمیز بیش از معمول به اظهارات ترامپ و تیم سیاست خارجی وی پاسخ داده است. هر کسی که در این شبه جزیره زندگی می کند می داند که قبضه‌های توپخانه کره شمالی به سمت سئول استقرار یافته است تا در صورت بروز جنگ آن شهر را بکوبد.و در صورت بالا گرفتن تنش میان آمریکا و کره شمالی، سئول با خاک یکسان خواهد شد.نیوزویک می افزايد: مدت زمان لازم برای پرتاپ گلوله توپخانه از کره شمالی به سئول پایتخت کره جنوبی فقط 45 ثانیه است. به نوشته اينروزنامه یک میلیون کشته حاصل جنگ احتمالی آمریکا با کره شمالی خواهد بود.

9-اما در اين ميان اظهارات " مایکل هیدن" رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) حائز اهميت است ، مایکل هیدن (Michael Hayden) رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) در پاسخ به شبکه تلویزیونی آمریکایی"سی ان ان " كه پرسيده بود، آیا لفاظی های تحریک آمیز ترامپ خطر وقوع یک جنگ را افزایش نمی دهد؟خاطر نشان كرده بود كه" سخنان تند ترامپ، حضور 'مایک پنس' (معاون ترامپ) در روزهای اخیر در منطقه خاوردور و اقیانوسیه و اعزام ناو گروه 'کارل وینسون' به شبه جزیره کره، تمامی اینها ارسال یک پیام است، نه فقط پیامی برای "کره شمالی" بلکه برای "چین" است تا از نفوذ خود بر کره شمالی بهره گیرد. با در ك همين مفروض هم است كه به نوشته واشنگتن پست؛آمریکا به دنبال "مذاکره" با کره شمالی از طریق فشار حداکثری است. به همين دليل آمریکا به دنبال تغییر نظام حکومتی در کره شمالی نیست، بلکه سعی دارد مذاکرات را از سر بگیرد و برای رسیدن به این هدف از روش های دیپلماتیک از جمله روش اعمال تحریم استفاده می کند.

10-البته با توجه به اينرويكرد مقامات امريكا روزنامه «مورنینگ پست» در اين باره به اين نكته اشاره كرده :" اگر تحریم های جدید آمریکا علیه کره شمالی شامل بانک ها و شرکت های چینی شود این کشور دیگر همکاری زیادی با آمریکا نخواهد کرد.آمارها نشان می دهد که به رغم تحریم ها، در سه ماهه اول سال جاری میلادی مناسبات تجاری چین و کره شمالی در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته بیش از ۳۷ درصد رشد داشته است."

11-روزنامه ارگانی حزب حاکم چین هم در گزارشی در باره ماجرا جويي هاي ترامپ در شبه جزيره كره به اين نكته اشاره مي كند كه : در حال حاضر زمان مناسبی برای اشتباه آمریکا در شبه جزيره كره نیست و بهترین کار بازگشت همه طرف ها ذیربط به پشت میز مذاکرات است.تارنمای «چاینا ارگ» چین هم با انتشار گزارشی به آمریکا هشدار داد: واشنگتن فکر نکند می تواند به کره شمالی مانند سوریه حمله موشکی انجام دهد.

12- تارنمای آلمانی 'استاتیستا' بانک اطلاعاتی مستقر در هامبورگ هم در تحليل شرايط منطقه مي نويسد :" كره شمالی چهارمین ارتش جهان را دارد و حریف قدرتمندی برای آمریکا است. کره شمالی به آمریکا اخطار کرده است مواظب عواقب وخیم این اقدام تحریک آمیز خود باشد."

با درك مفروضات فوق الذكر، مي توان به اين جمع بندي رسيد كه :

الف -تنش در شبه جزيره كره در روزها آينده فرو كش خواهد كرد. رفت و آمدهاي ديپلماتيك مقامهاي ارشد امريكا به شبه جزيره كره از جمله معاون رئيس جمهور، وزير خارجه امريكا و اخير رئيس سازمان سيا، آ خرين برگ برنده هاي كاخ سفيد براي تغيير رفتار مقامات"پيونگ بانگ" بشمار مي رود.

ب- آنچه بسيار محتمل است در هفته هاي آينده شاهد از سر گيري" مذاكرات "شبه جزيره كره باشيم. چرا كه به اذعان بسياري از كارشناسان" مذاكرات" اولويت اول بازيگران دخيل در شبه حزيره كره است. اما انچه مسلم است بازيگران در مذاكرات شبه جزيره كره، اهداف متفاوتي را دنبال مي كنند. از منظر امريكا، "تغيير رفتار و خلع سلاح هسته اي پيونگ يانگ" مطلوب واشنگتن است . اما ازمنظر كره شمالي و حتي چين ، اين درخواست آمريكا در واقع نوعي ورود به" خطر قرمز" آنها است. همچنين روسيه و چين ادامه تنش در شبه جزيره كره را مغاير با منافع ملي و سياستهاي راهبردي اين كشور ها ارزيابي مي كنند.

ج-به اذعان بسياري از ناظران سياسي، اساسا مو ضوع تنش در" شبه جزيره كره" بهانه اي از سوي امريكا براي تحت فشار قرار دادن چين محسوب مي شود. ترامپ از همان ابتداي شروع فعاليت خود در كاخ سفيد مثل اسلاف خود –حتي تند تر از انها- رويكردهاي ضد چيني را در منطقه آغاز كرد. گفتگوي تلفني با رهبر تايوان، ميزباني از هيات تايواني در آمريكا، انتقادهاي تند درباره همكاري هاي اقتصادي دو كشور، و... همه نشانگر اين موضوع است كه چين تهديد جدي امريكا در شرق اسيا است و با بهانه هاي مختلف بايد آنرا مهار كرد .سياستي كه پيش ازاين نيز باراك اوباما با "چين هراسي و تشديد اختلافات مرزي چين و همسايگانش " در شرق آسيا دنبال انجام ميشد .

د-حدود دو ماه از تنش در شبه جزيره كره مي گذرد. به اذعان بسياري از محافل سياسي،" كره شمالي" اولين آزمون جدي "دونالد ترامپ" محسوب مي شود. اگر هياهوهاي دوماهه ترامپ در شبه جزيره كره منجر به نتيجه مشخصي نشود .قضاوت افكار عمومي امريكا و ناظران سياسي در مورد عملكرد ترامپ تغيير خواهد كرد. با درك اين نكته مهم، احتمال آغاز مذاكرات شبه جزيره كره در هفته هاي آينده دور از انتظار نيست.البته در مذاكرات احتمالي يك دغدغه كاخ سفيد دارد و آن اينكه - بدون درنظر گرفتن نقش آفريني چين وروسيه در اين مذاكرات –مقامات كره شمالي در اين مذاكرات دست خالي نيستند و به اصطلاح از قدرت چانه زني بالايي بر خوردار هستند.