با جدیتر شدن تهاتر نفت و کالا، حالا همه کپیکاریها از دولت قبل تکمیل شد؛ روحانی و تیمش طی سالهای اخیر بارها برای «ردگمکنی» و فرار از پاسخگویی، اقدامات دولت قبل را به باد انتقاد میگرفتند و در مراحل بعدی، تصمیمات پیشین را باطل کرده و از تصمیماتی میگفتند که از «عقل» سرچشمه میگیرد.
ایجاد دوقطبی جهل و تدبیر برای آنکه از اتفاقات مهم بگویند، شدت بسیاری به خود گرفت، اما اندکی بعد بهصورت چراع خاموش مجبور به بازگشتن به همان تصمیماتی شدند که آن را حاصل مدیریت جاهلانه میدانستند. مصداق این امر هم فراوان است؛ از بازگشت به کارت سوخت و استفاده از منابع داخلی برای توسعه صنایع بالادست نفت گرفته تا پیشفروش نفت و در نهایت تهاتر نفت و کالا.
بدون تردید عصبیترین وزارتخانه در میان دستگاههای دولتی، وزارت نفتی است که طی این سالها تلاش فراوانی کرد تا هرچه که دولت گذشته کاشته بود مشتی علف هرز بداند، اما شخص وزیر نفت در صحن علنی مجلس حداقل در باب توسعه پارس جنوبی از عملکرد دولت پیش حمایت کرد. حالا هم قرار است طرح تهاتر نفت و کالا با جدیت بیشتری دنبال شود که در دولت گذشته نیز اجرایی شد. در آن دوره بخشی از نفت برای واردات دارو و کالاهای اساسی نظیر گندم، جو، کنجاله و... مورد مصرف قرار گرفت؛ وزارت نفت، اما با حملات پیدرپی به آن روشها با کلیدواژه «بابک زنجانی» سعی داشت نظام را در مسیری بیندازد که نمیتواند از روشهای غیرمرسوم در مقابله با تحریمها بهره ببرد.
اما اندکی بعد، چون چارهای جز این نداشت، از کلمات جایگزین استفاده کرد؛ وزارتخانهای که دور زدن تحریم را «قاچاق نفت» میدانست برای آنکه شبیه به دولت قبل نباشد، از واژه «بازارهای خاکستری» استفاده کرد تا با یک تغییر واژه، اینگونه القا کند که روش ما با روش گذشته فرق دارد. تعللهای وزارت نفت در این حوزه که منجر به نامهنگاریهای سری در لایههای بالای حاکمیت شد، در نهایت کار را به تصمیمات استراتژیکی رساند که منجر به افزایش صادرات نفت طی چند ماهه اخیر شد. البته وزیر نفت مجبور شد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به این مهم اعتراف کند و رسماً بگوید نهادهای نظامی و امنیتی در فروش نفت نقش مهمی دارند. این اعتراف به خوبی نشان داد که انتقادها درباره کمکاری وزارت نفت در فروش نفت تا چه اندازه درست بود که پس از اتخاذ یک تصمیم مهم، اوضاع بهتر شد. امروز نیز تهاتر نفت و کالا جدیتر شده است که باز کردن این موضوع و روشهای آن با منافع ملی در تضاد است، اما همین بس که تمامی راهکارهایی که این دولت، خود منتقدش بوده احیا شده و در حال بهکارگیری است. گرچه بخشی از این راهکارها به دلیل گراهای داخلی و خارجی سوخته است، اما در مجموع «مرگ باد»هایی که به گذشته داده میشد، به صورت زیرپوستی در دستور کار قرار گرفته است، با این تفاوت که طی سالهای اخیر، وزارت نفت و دولت تدبیر و امید خود را در فضایی قرار دادند که گویی یک نظام جدید سیاسی بر سر کار آمده است.
این وزارتخانه که همه انتقادهای وارده را «سیاسیکاری» میخواند، حالا نمیتواند منکر آن شود که تمام انتقادهای گذشته درباره اهمال وزارت نفت درست از آب درآمده است که مصداق عینیاش، آخرین حضور زنگنه در صحن علنی مجلس بود. البته این حق برای وزارت نفت قائل است که طبق رسم رایج، صدای منتقدان خود را کاسب تحریم بخواند و دوباره به دولت قبل اشاره کند، در چند ماه پایانی عمر خود.
كپیكاریها ادامه دارد
وحید حاجیپور
۱۳۹۹/۸/۵