امكان وقوع جنگ گسترده منتفی است

مهدی امیری کارشناس مسائل بین‌الملل در خصوص تنش اخیر روسیه و اوکراین گفت: مسئله اوکراین را باید در سطح تحلیل کلان یا سیستمی مورد بررسی قرار داد صرف تکیه به سطح تحلیل‌های خرد و موضوعات مربوط به روابط دوجانبه مسکو و کی‌یف نمی‌توان به تحلیل جامعی از ابعاد مربوط به این بحران دست‌یافت و باید ریشه‌های تاریخی موضوع را مورد بررسی قرار داد و سپس در چارچوب مرتبط با سیاست بین‌الملل به بررسی بحران پرداخت.

وی خاطرنشان کرد: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی موضوع روسیه جدید یا جمهوری فدرالی روسیه چه نقشی در نظام بین‌الملل ایفا خواهد کرد، به یک مسئله مهم در ذهن استراتژیست‌ها و دولت‌مردان غربی تبدیل ‌شده است این گمانه وجود داشت که احتمالاً روسیه در سودای بازیابی موقعیت ابرقدرتی خود به سبک اتحاد جماهیر شوروی باشد. بنابراین در دهه 90 تلاش زیادی شد تا همان استراتژی که غربی‌ها در دوران جنگ سرد علیه اتحاد جماهیر شوروی در پیش گرفتند متناسب با شرایط جدید بازطراحی کنند.

امیری با بیان بازطراحی شرایط جدید غرب در قبال شوروی یادآور شد: این طرح عبارت بود از اینکه مهم‌ترین سازوکار و ساختار نظامی جنگ غرب در قبال شوروی یعنی سازمان ناتو را به نحوی گسترش دهند که به سمت محیط پیرامونی روسیه حرکت کند و کشورهایی که سابقاً متحد و یا عضو اتحاد جماهیر شوروی بودند را به سازمان ناتو اضافه کنند و در واقع سیاست مقابل روسیه را بازطراحی کنند. در نتیجه در دهه 90 میلادی سیاست گسترش ناتو به شرق مطرح شد و برخی از کشورهای اروپای شرقی مثل لهستان و مجارستان به این سازمان پیوستند و سه جمهوری حوزه بالتیک که قبلاً عضو اتحاد جماهیر شوروی بودند نیز به ناتو ملحق شدند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: روس‌ها از شکل‌گیری ناتو در دهه 90 احساس خطر کردند و در دهه 2000 با روی کار آمدن پوتین تلاش شد موقعیت روسیه در محیط پیرامونی حفظ شود و تلاش‌های ناتو نیز ادامه پیدا کرد نهایتاً اوکراین در چارچوب استراتژی کلان غربی‌ها قابل‌ بررسی است و با به عضویت درآمدن اوکراین در اتحادیه ناتو می‌تواند بیش از بیش محیط ژئوپلیتیک روسیه را محدود نماید بنابراین در چند سال اخیر تلاش برای به عضویت درآمدن اوکراین در سازمان ناتو بود و روسیه نسبت به این مسئله حساسیت بالایی داشت.

امیری عضویت اوکراین در ناتو را عاملی تهدیدآمیز برای امنیت ملی از منظر روس‌ها برشمرد و تصریح کرد: مجموعه تحولات اخیر روس‌ها را به این نتیجه رساند که برای خروج اوکراین از ناتو و مدار نفوذ غرب این اقدام اخیر را انجام دهد؛ بنابراین حوزه محاسباتی حمله اخیر ژئوپلیتیک است.

وی در خصوص موضع جمهوری اسلامی در قبال تنش مسکو و کی‌یف گفت: موضع جمهوری اسلامی همان موضع وزیر امور خارجه کشورمان است که ریشه این تنش‌ها گسترش ناتو و تلاش آن‌ها برای نفوذ در مناطق کشورهای دیگر است در عین‌ حال جمهوری اسلامی ایران از هر اقدامی که به کاهش تنش نظامی منجر شود استقبال می‌کند و راهکار نهایی پایان تنش را پایان یک‌جانبه‌گرایی آمریکا در نظام بین‌الملل و سیاست مداخله آمیز غرب در منطقه می‌داند.

این کارشناس بین‌الملل در پایان امکان وقوع جنگ گسترده را منتفی دانست و اظهار داشت: هزینه جنگ در اشل جهانی به‌ شدت بالاست و در منازعات نظامی در یکی دو دهه اخیر شاهد منازعات کوتاه‌مدت و محدود هستیم. جنگ هزینه بالایی دارد و عقلانی نیست که هیچ کشوری به سمت جنگ فرسایشی و بلندمدت برود و جنگ‌های جهانی خسارات بالایی دارد و طرف غربی نیز سیگنالی به معنای آمادگی ورود نظامی به مناقشه اوکراین از خود نشان نداده، موضع‌گیری دبیرکل ناتو مبنی بر همین امر بود و بعید است غربی‌ها در چارچوب ائتلاف نظامی به ‌صورت مستقیم با روسیه وارد جنگ جهانی شوند.