موضوع پرداخت یارانه به اقلام ضروری و نرسیدن آن به دست مصرف کننده بار دیگر کشور را در شرایطی دشوار قرار داده است. این روزها دولت در راستای هدفمندی یارانه ها اقدام به حذف یارانه آرد و گندم کرده است، تا چندی پیش ارقام کلانی از بودجه ی کشور بصورت یارانه به کالاهای اساسی تعلق می گرفت تا به این شیوه دولت بتواند از اقتصاد خانوار و به ویژه دهک‌های پایین درآمدی جامعه حمایت کند، اما متاسفانه شیوه ی این حمایت به گونه ای بود که باعث به وجود آمدن مفاسد و رانت هایی در کشور شد ، عده ای با توجه به اینکه چه اقلامی از یارانه بهره مند می شدند آنها را شناسایی کرده و زمینه را برای قاچاق کالا فراهم می کردند. به عنوان نمونه قیمت یک کیسه آرد در داخل کشور 600 هزارتومان ارزانتر از کشورهای همسایه بود و همین موضوع باعث رونق کسب و کار قاچاقچیان در هشت ماه گذشته شد همچنین برخی از اصناف و صاحبان صنایع غذایی در سال‌های گذشته بیشترین سود را از یارانه کالاها می بردند به گونه ای یا تغییرات جزئی در ماهیت کالاهای اساسی آنها را به کالایی دیگر تبدیل کرده و زمینه صادرات آن را به سایر کشورها را فراهم می کردند ، طرح هدفمندی یارانه ها که در گذشته بخاطر پیوند این موضوع با منافع باند‌های مافیایی و سودجویان حرفه‌ای و همچنین مصلحت‌اندیشی و محافظه‌کاری دولتمردان به مرحله ی عملیاتی شدن نرسیده بود اکنون حدود یک هفته است که به مرحله ی اجرا درآمده است. دولت سیزدهم با درک هدر رفت یارانه‌های پرداختی به کالاهای اساسی، نرخ کالاهای فرآوری‌شده از آرد صنعتی را افزایش داده است و در چند روز گذشته شاهد افزایش قیمت اقلامی مانند ماکارونی، نان‌های فانتزی و دیگر اقلام آردی در مراکز خرید بودیم . این افزایش قیمت باعث شده تا کسانی که از قبل یارانه های پنهان به ثروت اندوزی مشغول بودند ار فضای موجود به نفع خود سو استفاده کرده و دست به تحریف افکار عمومی در مورد اصلاحات اقتصادی بزنند.
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت صراحتا اعلام کرد که به هیچ وجه قیمت نان برای مردم تا پایان سال تغییر نمی‌کند و رئیس‌جمهور اجازه گران شدن نان را نمی‌دهد. همچنین سید احسان خاندوزی در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: "دولت اجرای طرح در خصوص نان سنتی را به خود ما سپرده است، از این هفته در برخی استان‌ها آغاز خواهد شد." وی تاکید کرد: قیمت نان افزایش نمی‌یابد.
محمد رضا پور ابراهیمی هم بر ضرورت حمایت از بهبود وضعیت معیشت مردم تاکید کرد و گفت: افزایش قیمت نان در سال جاری روی نمی‌دهد و در این زمینه دولت برنامه‌هایی را در دستور کار قرار دارد که اقداماتی برای حمایت از مصرف کننده در چرخه نهایی توزیع نان انجام می‌شود.
وزیر جهادکشاورزی نیز اعلام کرد که قیمت نان در حال حاضر در کشور هیچ تغییری نکرده است و اخباری که در این زمینه منتشر شده نادرست است. فقط گندم صنف و صنعت به صورت آزاد عرضه می‌شود.
مخبر معاون اول رئیس‌جمهور هم با بیان اینکه یارانه نان و دارو به هیچ‌وجه برای هیچ یک از اقشار جامعه حذف نمی‌شود، تصریح کرد: برای نان سنتی یارانه‌ای در نظر گرفته شده که طبق مصوبه مجلس باید به صورت کالابرگ الکترونیکی پرداخت شود و برای کالاهای اساسی دیگر نیز مبلغی ماهانه در نظر گرفته شده تا افزایش قیمت‌ها جبران شود.
آنچه در ادامه می آید برخی از دلایل حذف یارانه نان توسط دولت است:
1/ بنا بر اذعان بسیاری از کارشناسان پرداخت ارز ترجیحی و اقلام یارانه‌ای، باعث به وجود آمدن زنجیره‌ای از مفاسد در کشور شده است و به علت اینکه قیمت آرد و گندم در خارج و داخل کشور با تفاوت زیادی همراه است عملا بخش عمده ای از آرد یارانه ای از کشور قاچاق می شود و عملا یارانه ای که توسط دولت پرداخت می شود به مردم خارج از کشور تعلق می گیرد!
2/ متوسط ضایعات نان در ایران ۳۰ درصد اعلام شده که در برخی استان ها به بیش از ۷۰ درصد هم می‌رسد . بر طیق گفته ی کارشناسان سوبسید و ارزان بودن نان مهم‌ترین علت ضایعات آن معرفی شده اند چرا که به علت قیمت ناچیز ارد از نانوایی ها استاندارد پخت را رعایت نکرده و بخش قابل توجهی از نان پخته شده قابل مصرف نبود وعملا به ضایعات تبدیل می شد
3/ جنگ بین اوکراین و روسیه باعث افزایش بی رویه قیمت غلات در جهان شده است روسیه و اوکراین روی‌هم‌رفته تقریباً یک‌سوم صادرات جهانی گندم را تأمین می‌کنند و از زمان حمله روسیه به همسایه خود، صادرات گندم در بنادر دریای سیاه به کمترین حجم خود در طول ۱۰ سال گذشته رسیده و گاهاً در برخی از این بنادر صادرات گندم متوقف شده است و این یعنی شروع بحران گندم در جهان . معاملات آتی گندم در بورس شیکاگو نشان می‌دهد، قیمت گندم به بالاترین سطح خود در ۱۴ سال گذشته رسیده است و انتظارات برای افزایش بیشتر قیمت نیز وجود دارد. مؤسسات مطالعاتی بین‌المللی در آمریکا اعلام کرده‌اند در صورت بسته ماندن صادرات گندم از دریای سیاه، قیمت‌ها ممکن است تا ۱۴.۵۰ دلار افزایش یابد و تا مدت‌های مدید این قیمت‌ها نزولی نشود در حال حاضر کشورهایی همچون لبنان، سومالی، سوریه، ترکیه، مصر، تونس و لیبی با مشکل کمبود گندم مواجه هستند. در اروپا نیز اغلب کشورها با مشکل مواجه هستند تا جایی که این روزها حتی در لندن نیز شاهد صف‌های طولانی مردم برای گرفتن غذای یارانه‌ای و مجانی هستیم. تحلیلگران معتقدند این مشکلی نیست که به این زودی حل شود. ذخایر گندم در همه‌جا به بدترین میزان رسیده است و شاید کشورهایی که پول داشته باشند بتوانند از این بحران عبور کنند، آن‌هم به‌شرط مصرف بهینه و درست.
4/ ارزانی کالا در ایران و به دنبال آن افزایش قیمت کالاها در سطح جهانی باعث شده تا ایران به اولین گزینه برای مقصد بسیاری از مهاجران تبدیل شود و اگر روال گذشته ادامه پیدا می کرد دولت باید ارز بیشتری برای واردات کالاهای اساسی یارانه‌ای از جیب مردم اختصاص می‌داد
اقدام شجاعانه دولت در حذف ارز ترجیحی
ضرورت حذف یارانه نان
تا چندی پیش ارقام كلانی از بودجه ی كشور بصورت یارانه به كالاهای اساسی تعلق می گرفت تا به این شیوه دولت بتواند از اقتصاد خانوار و به ویژه دهك‌های پایین درآمدی جامعه حمایت كند، اما متاسفانه شیوه ی این حمایت به گونه ای بود كه باعث به وجود آمدن مفاسد و رانت هایی در كشور شد
۱۴۰۱/۲/۱۸
