پروندههای بسیاری با موضوع ارتکاب جرم در پوشش مأموران انتظامی یا امنیتی در ادارههای پلیس مطرح میشود. پلیس درباره فراوانی پروندههای تشکیل شده با همین موضوع، آماری منتشر نکردهاست، اما طرح شکایتها و خبرهایی که منتشر میشود، حکایت از فراوانی ارتکاب این جرم دارد. ارتکاب این جرم امنیت روانی جامعه را تحتتأثیر قرار میدهد و منجر به بروز نگرانی عمومی و خدشه به جایگاه پلیس میشود. برای مرتکبان دسترسی به لباس و تجهیزات پلیس به سادگی امکانپذیر است. امکان تهیه لباس در سایتهای فروش کالا، فروشگاههای لباس نظامی در میدان امام حسین (ع) یا میدان محمدیه به راحتی ممکن است. جعل کردن کارت شناسایی پلیس یا حکم قضایی هم به راحتی برای آنها ممکن است، به طوری که گاهی راستیآزمایی آن از سوی پلیسهای واقعی هم به راحتی ممکن نیست.
کلاهبرداری، سرقت، اخاذی یا آدمربایی، عمدهترین جرائمی است که مجرمان با پوشیدن لباس یا همراه داشتن تجهیزات پلیسی مرتکب میشوند. مجرمانی که به این شیوه عمل میکنند، عمدتاً از اعتماد به نفس بالا برخوردار هستند و با مهارتی که دارند میتوانند سوژههای خود را فریب دهند. بیشتر این افراد از مجرمان سابقهدار هستند که به دلیل آمد و شد به زندان از مهارتهای لازم برای موفقیت در عمل مجرمانه خود بهرهمند میشوند. پلیسهای قلابی با اطلاع از نقاط ضعف سوژههای خود یا تخلفهایی که دارند آنها را تحتتأثیر قرار میدهند و از آنها اخاذی میکنند. بسیاری از پلیسهای قلابی در نقش مأمور مبارزه با قاچاق کالا، مبارزه با موادمخدر یا امنیت اخلاقی وارد عمل میشوند و با متوقف کردن خودروهای عبوری، خودرو را بازرسی و لوازم گرانقیمت سرنشینان را سرقت میکنند. عمده این مأموران از نشان دادن کارت شناسایی طفره میروند و با نشان دادن لحظهای کارت یا حکمی که مشخصات آن معلوم نیست، فرصت بررسی آن را به سوژههایشان نمیدهند. آنها تلاش میکنند با نمایش بیسیم، اسلحه یا دستبند سوژههایشان را تهدید و تسلیم کنند. پلیسهای قلابی عمدتاً نقاط خلوت را که امکان تردد گشتهای پلیس در آن محدود باشد، برای رسیدن به عمل مجرمانهشان انتخاب میکنند و برای اخاذی از سوژههایشان آنها را برای رفتن به مرکز انتظامی تهدید میکنند.
صرافیها یکی از کانونهای موردتوجه پلیسهای قلابی است. آنها بعد از شناسایی صرافی موردنظر با معرفی خود به عنوان پلیس مبارزه با مفاسد اقتصادی وارد عمل میشوند. این دسته از پلیسهای قلابی عمدتاً لباس شخصی به تن دارند، اما برای جلبتوجه سوژههای خود حکم قضایی و تجهیزات پلیسی حمل میکنند و موفق میشوند ارز و طلاهای مورد نظرشان را سرقت کنند.
پلیس همواره تأکید دارد که مأموران با لباس، تجهیزات کامل و خودروی پلیس راهی مأموریت میشوند و فقدان هر کدام از اینها میتواند به معنای قلابی بودن پلیس باشد. پلیس همچنین تأکید دارد تمامی مأموران چه با لباس انتظامی و چه با لباس شخصی، موظف به نشاندادن کارت شناسایی خود هستند و از شهروندان درخواست میکنند به دقت مشخصات کارت را بررسی و ضمن تطبیق عکس با صاحب کارت، به تاریخ اعتبار آن نیز توجه کنند. استعلام از مرکز فوریتهای پلیس ۱۱۰ بهترین گزینه برای راستیآزمایی فرد موردنظر است که واقعی یا جعلی بودن مأمور موردنظر
بررسی شود.
با وجود اینکه عمده این افراد بازداشت و به مجازات تعیین شده محکوم میشوند، اما چرخه ارتکاب این جرم همچنان برقرار است. براساس ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی «هر کس بدون سمت رسمی یا اذن از طرف دولت، خود را در مشاغل دولتی اعم از کشوری یا لشکری و انتظامی که از نظر قانون مربوط به او نبودهاست، دخالت دهد یا معرفی کند، به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد و چنانچه برای دخالت یا معرفی خود در مشاغل مزبور، سندی جعل کردهباشد، مجازات جعل را نیز خواهد داشت.» ماده ۵۵۶ قانون مجازات اسلامی هم در اینباره صراحت دارد که «هرکس بدون مجوز و بهصورت علنی لباسهای رسمی مأموران نظامی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران یا نشانها، مدالها یا سایر امتیازات دولتی را بدون تغییر یا با تغییر جزئی که موجب اشتباه شود، مورد استفاده قرار دهد، در صورتیکه عمل او، به مجازات قانون دیگری مستلزم مجازات شدیدتری نباشد، به حبس از سه ماه تا یکسال یا جزای نقدی از یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال تا ۶ میلیون ریال محکوم خواهد شد و در صورتیکه از این عمل خود سوءاستفاده کردهباشد، به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
بنابراین به نظر میرسد بهترین راه مصون ماندن از گرفتار شدن در دام پلیسهای قلابی، افزایش آگاهی عمومی در اینباره است.
منبع: جوان