چهار طیف عمده در انتخابات عراق وارد صحنه رقابتهای نفسگیر انتخاباتی شده اند که ائتلاف نهایی این جریانها، دور نمای سیاسی عراق را رقم خواهد زد.
نخستین طیف پر قدرت موجود در عراق، ائتلاف دولت قانونی نوری مالکی است که از یک پایگاه مهم در حوزه شیعیان تکنوکرات بر خوردار است که پیروزی او بستگی مستقیم به توان دولت وی برای سرکوب تروریستهای داعش در استان الانبار دارد.
نوری مالکی فعالیت تبلیغاتی خود را بشدت آغاز کرده، اما دستاورد نظامی دولت وی در مهار تروریستهای غرب الانبار می تواند پازلهای پیروزی ائتلاف وی را در انتخابات پارلمانی عراق تکمیل کند.
طیف دوم، مجلس اعلای اسلامی عراق به رهبری سید عمار حکیم است که در میان طیف شیعیان مبارز و متعهد از نفوذ بالایی بر خوردار است که حوزه نفوذی این طیف در استانهای فرات میانه وجنوب عراق پررنگتر است.
عمار حکیم هنوز برگهای برنده خود را آشکار نکرده، اما به نظر می رسد در دقیقه 90 انتخابات پارلمانی عراق، ناچار خواهد شد با جریان دولت قانون به رهبری نوری مالکی ائتلاف کند.
استراتژی کلی رئیس مجلس اعلای عراق حرکت به سمت وفاق ملی وحفظ وحدت عراق است وهمکاری با سایر طیفهای سیاسی ملی و دموکراتیک است که تا اندازه ای این سیاست کفه ترازوی انتخاباتی را به سود مجلس اعلای اسلامی تغییر داده است.
طیف سوم، جریان مقتدی صدر است که جنجالی ترین طیف سیاسی عراق تلقی می شود، اما در میان توده های فرو دست جامعه عراق از یک پایگاه مهم مردمی برخوردار است. مقتدی صدر رهبر این جریان اخیراً اعلام کرده که از سیاست کناره گیری می کند، اما ظاهراً پس از مدت کوتاهی از موضع خود عدول کرد و به سرعت در صدد باز سازی جریان صدر بر آمد.
طیف چهارم جریان اصلاح ملی به رهبری ابراهیم جعفری قرار دارد که این جریان در میان شیعیان روشنفکر و اعتدالگرا از محبوبیت بالایی بر خوردار است، زیرا ابراهیم یک شخصیت مورد احترام مراجع واز مبارزان نسل قدیم عراق تلقی می شود.
طیف اصلاح ملی یک آلتر ناتیو مناسبی برای دولت قانون نوری مالکی بشمار می رود ومی تواند دولت مالکی را به چالش بکشاند، اما این اعتقاد وجود دارد که به دلیل شخصیت اعتدال گرای ابراهیم جعفری، او نمی تواند در این مرحله نخست وزیر مناسبی برای عراق تلقی شود.
طیف پنجم ائتلاف ملی العراقیه به رهبری ایاد علاوی «شیعه لاییک» است که در میان بعثی ها، سنی ها و شیعیان لاییک از نفوذ بالایی بر خوردار است و پشتوانه عربستان، قطر، امارات واردن را پشت سر دارد.
ایاد علاوی در میان توده های مردمی هیچگونه پایگاهی ندارد، اما رسانه های عربستان و قطر از وی یک چهره ملی و نجات بخش عراق ترسیم کرده اند و تاکنون کمکهای مالی زیادی از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس دریافت کرده است.
جریانهای ائتلاف الکرامه به رهبری خمیس الخنجر، ائتلاف المحور العراقی به رهبری سعد البزاز ائتلاف المتحدون به رهبری صالح المطلک، ائتلاف ملی دموکراتیک با شرکت احزاب ملی، دموکراتیک، سوسیالیست وکمونیست، ائتلاف الرافدین با شرکت احزاب مسیحی و در نهایت ائتلاف کردستان عراق به رهبری جلال طالبانی ومسعود بارزانی هستند که وارد صحنه انتخاباتی عراق شده اند.
آنچه مسلم است چندین سناریو برای انتخابات عراق پیش بینی می شود که نخستین سناریو ناظر بر این است که احزاب شیعه عراق مانند مجلس اعلای اسلامی، مقتدی صدر و جریان اصلاح ملی در آخرین لحظه با جریان دولت قانون ائتلاف خواهند کرد.
سناریوی دیگر این است که جریانهای بزرگ شیعه در مقابل ائتلاف دولت قانون قرار خواهند گرفت و شخصیت دیگری غیر از نوری مالکی را برای نخست وزیری عراق معرفی خواهند کرد.
اما در نهایت رأی مردم عراق شاید 50 در صد از نتایج انتخابات عراق را رقم بزند و50 در صد دیگر به سیاست بازیگران منطقه ای بستگی دارد و به تعبیری «تا یار که را خواهد ومیلش به که باشد».
صف آرایی احزاب در عراق
حسن هانی زاده
۱۳۹۳/۱/۲۷