برگی از زندگی 83 ساله آیت الله مهدوی كنی

آیت الله محمد رضا مهدوی کنی رییس مجلس خبرگان رهبری که از روز چهارشنبه (چهاردهم خرداد) پس از بازگشت از مراسم بیست و پنجمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره) بر اثر عارضه قلبی در بیمارستان بهمن بستری شده بود امروز در سن 83 سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به لقا الله پیوست.

درزمان بستری شدن آن مرحوم، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی با حضور در بیمارستان بهمن از آیت الله مهدوی کنی عیادت کردند.دکتر حسن روحانی رئیس جمهور،روسای قوای قضائیه و مقننه و دیگر شخصیتهای سیاسی و مذهبی از آیت الله مهوی کنی عیادت کردند.

زندگینامه شخصی

آیت الله محمدرضا مهدوی کنی در 14 مرداد 1310 در روستای کن – که در حال حاضر بخشی از شهر تهران است- به دنیا آمد. ایشان پس از طی دوره دبستان در کن، وارد مدرسه علمیه لرزاده در تهران شد و از محضر مرحوم آیت الله برهان بهره های علمی و اخلاقی فراوان برد.


وی در سال 1327 درسن 17 سالگی برای ادامه تحصیل به قم مهاجرت نمود و تا سال 1340 در محضر استادان مبرز آن زمان همچون حضرات آیات مشکینی، حاج شیخ عبدالجواد سده ای (جبل عاملی)، شهید صدوقی، سلطانی، مجاهدی، رفیعی قزوینی، شعرانی، علامه طباطبایی، آیه الله العظمی بروجردی، امام خمینی، آیه الله العظمی گلپایگانی و ... رضوان الله تعالی علیهم دروس عالی فقه، اصول فقه، تفسیر، حکمت، کلام و دروس خارج فقه و اصول را تلمذ کرد.

رییس جدید مجلس خبرگان پس از بازگشت به تهران در سال 1340، در مدرسه مروی به تدریس علوم حوزوی مشغول شدند و از سال 1342 امامت جماعت مسجد جدید التاسیس جلیلی در میدان فردوسی را پذیرفتند. این مسجد پایگاه مناسبی برای فعالیت های اجتماعی و سیاسی ایشان شد. مبارزات معظم له علیه حکومت طاغوت، باعث دستگیری های متعدد، تبعید، شکنجه و زندانی شدن ایشان گردید. ایشان آخرین عالمی است که در روزهای نزدیک پیروزی انقلاب اسلامی برای چندمین بار دستگیر و در آستانه پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی آزاد شد.

آیت الله مهدوی کنی، پس از پیروزی انقلاب، از طرف حضرت امام خمینی قدس سره الشریف عهده دار مسؤولیت های متعددی در تاسیس نظام نوپای اسلامی شد.

وی دارای یک فرزند پسر و دو فرزند دختر هستند که همگی به تدریس در دانشگاه اشتغال دارند.

سوابق مبارزاتی

آیت الله مهدوی کنی با ورود به حوزه علمیه و آشنایی با دیدگاههای حضرت امام خمینی (ره) و مشاهده ظلم و ستمی که در حق اسلام، علما و مردم می شود، روش سیاسی حضرت امام خمینی (ره) را به عنوان شیوه ای که می تواند باعث احیای تشیع گردد، برگزید. اولین دستگیری ایشان در سن 18 سالگی (1328 شمسی) در اردستان بود که به شکنجه، تبعید و زندانی شدن ایشان و بعضی از طلاب و مبلّغان همراه منجر شد. با رسیدن این خبر به قم، مرحوم آیت الله العظمی بروجردی به نخست وزیر وقت (اقبال) اعتراض نموده و عنوان کرد که چرا فرزندان مرا زده اید و دستگیر کرده اید.


وی، در داخل حوزه علمیه فعالیت سیاسی خود را شروع کرد. از جمله فعالیت های مهم ایشان عضویت در مجمعی سیاسی بود که افرادی چون آیات و حجج اسلام سعادت پرور (پهلوانی)، محمدی گیلانی، محفوظی، خادمی اصفهانی، شمس، سمندری، جنیدی، حاج شیخ عباس ورامینی و... در آن حضور داشتند. بخشی از فعالیت های این مجمع صرف تحلیل فضای سیاسی کشور می شد. همچنین اعضای این مجمع سعی می کردند با خرید کتب کمونیست ها و ماتریالیستها، پس از مطالعه و مباحثه در برابر آنها پاسخ تهیه کنند و در جریانات سیاسی وقت حضور داشته باشند.

از دیگر برنامه های آقای مهدوی کنی، فعالیت در مجامع علمی و سیاسی با حضور برخی دوستانشان مانند حضرات آیات شهید مطهری، شهید بهشتی، موسوی اردبیلی و... بوده است. در این جلسات مباحثی مانند اقتصاد اسلامی و حکومت اسلامی مورد بحث و بررسی بوده است که در نهایت منجر به تاسیس هسته هایی مثل جامعه روحانیت مبارز تهران و تهیه اساسنامه مبارزاتی و دینی برای آن شد.

فعالیت های آیت الله مهدوی کنی در مسجد جلیلی، جنبه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داشته است. اصرار ایشان بر طرح دیدگاه های حضرت امام (ره) و فعالیت های سیاسی ایشان منجر شد که پس از چندین بار دستگیری و بازداشت کوتاه مدت، هجوم به منزل و ایجاد محدودیت برای سخنرانی، منبر و تدریس، نهایتاً در رمضان سال 1353 شمسی بازداشت و به بوکان تبعید شود.

وی پس از روشن شدن نقش ایشان در پرونده دیگری که از پرونده عمومی طرفداری از حضرت امام (ره) سنگین تر بود، از بوکان به مهاباد و سپس به تهران اعزام می شود و در کمیته مشترک ضد خرابکاری و ساواک مورد بازجویی و شکنجه های جسمی و روحی قرار می گیرد. بخشی از اتهاماتی که ساواک به ایشان وارد نمود، ارتباط با مبارزان ضد رژیم شاه و کمک مالی به خانواده زندانیان بود. او به چهار سال زندان محکوم می شود که پس از دو سال و همراه با فضای سیاسی سال 55 به همراه برخی دیگر از زندانیان سیاسی آزاد می شوند.


مبارزات آیت الله مهدوی کنی علیه حکومت طاغوت تا پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی زیر نظر حضرت امام (ره) ادامه می یابد.

کتاب خاطرات رییس دانشگاه امام صادق بیانگر نکات بسیار ارزشمندی از آن دوران و یاران زندانی مانند حضرات آیات طالقانی، هاشمی رفسنجانی، انواری و دهها تن از مبارزان روحانی، دانشگاهی و افراد سایر اصناف است.

آثار علمی

بخشی از آثار علمی حضرت آیت الله مهدوی کنی به قرار ذیل است:

تقریرات درس های خارج فقه آیات عظام بروجردی و خمینی
کتاب نقطه های آغاز در اخلاق عملی
کتاب اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن
کتاب بیست گفتار
کتاب شرح دعای افتتاح
تدریس خارج فقه در دانشگاه و مدرسه علمیه مروی برای دانشجویان و طلاب دوره های عالی
تدریس آیات الاحکام در مدرسه مروی و آیات اقتصادی در دانشگاه امام صادق علیه السلام
تدریس دوره های اخلاق اسلامی در دانشگاه امام صادق علیه السلام و حوزه علمیه مروی
صدها سخنرانی علمی در محیط های حوزوی و دانشگاهی
مصاحبه های علمی با مطبوعات و شبکه های تلویزیونی
راهنمایی چندین پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری

سمت های اجرایی

آیت الله مهدوی کنی پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی سمت های مختلفی را عهده دار بوده اند که از جمله آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

عضویت در حلقه اولیه شورای انقلاب از طرف حضرت امام خمینی (ره) (اولین سمت ایشان که در زمان حضور حضرت امام (ره) در پاریس به ایشان سپرده شد. حلقه اولیه شورای انقلاب شامل حضرات شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر رحمهم الله و حضرات خامنه ای، هاشمی رفسنجانی، موسوی اردبیلی و مهدوی کنی بود. به تدریج اعضای دیگر روحانی و دانشگاهی با تصویب جمع به آنان اضافه گردید).
عضویت در کمیته استقبال از حضرت امام خمینی (ره)
سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی (به عنوان اولین نهاد انقلابی مسلح برای حفظ انقلاب به پیشنهاد شهید مطهری (ره) و دستور حضرت امام خمینی (ره)
عضویت به عنوان فقیه در شورای نگهبان قانون اساسی (دو مرتبه)
نمایندگی حضرت امام خمینی (ره) در هیات حل اختلاف مسؤولان نظام و چندین ماموریت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب
وزارت کشور در کابینه شهید رجایی و شهید باهنر
نخست وزیری پس از شهادت شهیدان رجایی و باهنر
عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی به حکم حضرت امام خمینی (ره)
عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به حکم حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری
مسؤولیت ستاد کمک رسانی به مردم مناطق بمباران شده
عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی
ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
مؤسس و دبیر کل جامعه روحانیت مبارز
ریاست دانشگاه امام صادق علیه السلام
تولیت حوزه علمیه مروی به همراه موقوفات وابسته، به حکم حضرت امام خمینی (ره)
رئیس مجلس خبرگان رهبری