همۀ تحریمها را توافق تعلیق می‌كنیم

به گزارش نما به نقل از نامه نیوز، ، سیدحسین موسویان مذاکره کننده سابق هسته ای ایران در کنفرانسی که روز گذشته در ریودوژانیرو، پایتخت برزیل برگزار شد، با رابرت آینهورن، مذاکره کننده سابق تیم هسته ای آمریکا و پژوهشگر فعلی موسسۀ بروکینگز به مناظره پرداخت. موضوع این کنفرانس که توسط دانشگاه PUC-Rio و بنیاد مطالعاتی کارنگی آمریکا و با حضور پژوهشگران مسائل هسته ای، اساتید، دانشجویان و روزنامه نگاران برگزار شد، در کنار پرونده هسته ای ایران، مباحث هسته ای در آمریکای لاتین مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.

رابرت آینهورن، مذاکره‌کنندۀ سابق تیم هسته‌ای آمریکا در ابتدا پیرامون مذاکرات هسته ای گفت: توافق جامع هسته ای تا 24 نوامبر حاصل نخواهد شد اما طرفین می توانند روی محورهای اصلی توافق کنند. اوباما برای حصول توافق جدی است منتهی باید در ظرفیت غنی سازی محدودیت اعمال گردد و دورۀ اجرای قرارداد نیز طولانی باشد. این معامله ای است که اوباما می خواهد.

سید حسین موسویان، مذاکره کننده سابق هسته ای کشورمان نیز در پاسخ به این اظهارنظر آینهورن گفت: اگر قرار باشد توافق نهایی در چارچوب معاهدۀ ان.پی.تی باشد، این توافق تا 24 نوامبر 100% دست یافتنی است. اما کلیه درخواستهای فعلی قدرتهای بزرگ که موجب طولانی شدن قرارداد شده، به خاطر اینست که این درخواستها فراتر از معاهدۀ ان.پی.تی هستند. هرچه دورۀ توافقنامه طولانی تر و محورهایش خارج از معاهدۀ ان.پی.تی باشد، چنین توافقی آسیب پذیرتر، شکننده تر و ناپایدارتر خواهد بود. اگر آمریکا و قدرتهای بزرگ حسن نیت داشته باشد، دو طرف می توانند کل تعهدات خود را در شش ماه عملیاتی و تمام کنند در حالیکه آمریکا دنبال یک دورۀ 20 ساله است.

آینهورن: آمریکا آماده است کلیه تحریمهای یکجانبه خود شامل تحریمهای نفتی، بانکی و مالی که مربوط به مسئله هسته ای است را فوراً و بلافاصله بعد از امضاء توافقنامه تعلیق کند. لذا در فاز اول و فوری، تعلیق تحریمها معقول است. رفع تحریمها توسط کنگره آمریکا به زمانی موکول می شود که IAEA تأئید کند که ایران به کلیۀ تعهداتش عمل کرده است و این یک دورۀ طولانی خواهد بود. البته تکنولوژی مدرن هسته ای در اختیار ایران قرار خواهد گرفت. ملت ایران، ملت بزرگی است و حق دارد تکنولوژی مدرن هسته ای داشته باشد.

موسویان: مشکل اول اینست که کنگرۀ آمریکا در مورد لغو تحریمها تصمیم می گیرد و نه دولت آمریکا. رئیس جمهور آمریکا میتواند تعلیق کند اما نمی تواند لغو کند و این بدان معناست که تیم مذاکره کننده آمریکا حداکثر اختیاراتش در محدودۀ تعلیق تحریمهاست. در حالیکه قدرتهای بزرگ از ایران می خواهند تعهداتش را فوری و در زمان کوتاه انجام دهد. حالا اگر ایران تعهداتش را انجام داد و IAEA هم تأئید کرد، هیچ ضمانتی وجود ندارد که کنگره با لغو مصوبات تحریمها موافقت کند. لذا ایران نباید توافقنامه ای را امضاء کند که سرنوشت لغو تحریمها در آن نامعلوم است و زمان آن هم نامشخص باشد.

رابرت آینهورن در ادامه با اشاره به اتهامات نظامی به برنامه هسته ای ایران گفت:
این چالش از مسائل مهمی است که حل آن طولانی خواهد بود و زمان می برد و از وظایف IAEA است و از سویی نیازمند دسترسی های فراتر از پروتکل الحاقی است و تا این موضوع حل نشود، لغو تحریمها حل نخواهد شد.

موسویان: اگر ارادۀ سیاسی و حسن نیت در قدرتهای بزرگ وجود داشته باشد، موضوع اتهامات نظامی را می توان ظرف دو ماه حل کرد. IAEA تست ارادۀ سیاسی قدرتهای بزرگ است. در سال 1384 و 1385 سه کشور از IAEA قطعنامۀ "عدم پایبندی" گرفتند: مصر، ایران و کره جنوبی. IAEA موضوع مصر و کره جنوبی را حتی به شورای امنیت گزارش هم نکرد چون متحد آمریکا بودند اما مسئله ایران را نه تنها به شورای امنیت ارجاع کرد بلکه تحریمهای ظالمانه را نیز علیه ایران وضع کرد.
البرادعی در مهر ماه سال 1382 به ایران آمد و به ما قول داد که تعریف تعلیق از نظر IAEA به معنی " عدم گازدهی به سانتریفیوژهاست". وقتی ما توافق سعدآباد را به خاطر اطمینان از قول البرادعی در تعریف تعلیق امضاء کردیم، یک ماه بعد یک نامۀ غیررسمی و بدون امضاء از آژانس برای ما فکس شد که تعریف موسع و بسیار گسترده ای شامل تعلیق ساخت و نصب سانتریفیوژ داده شده بود. وقتی از البرادعی در این باره جویا شدیم، گفت: این تعریف به خاطر فشار سیاسی غرب است. اگر مسئله ایران و آژانس بود، حداکثر تقاضای آژانس اجرای پروتکل الحاقی بود. لذا این مسئله میتوانست ظرف دو ماه حل شود نه اینکه 11 سال طول بکشد.

آینهورن: علت نظر آمریکا برای دورۀ طولانی اجرای توافقنامه، عدم اعتماد به ایران است و لذا اعتمادسازی زمان نیاز دارد.

موسویان: عدم اعتماد دوطرفه است. صدام علیه ایران سلاح کشتار جمعی استفاده کرد و تکنولوژی و تجهیزات آن را آمریکا و اروپا به صدام دادند که موجب کشته و زخمی شدن حدود 100 هزار نفر ایرانی شد؛ اما ایران به خاطر اعتقادات دینی مقابله به مثل نکرد. لذا این ایران است که قربانی سلاح کشتار جمعی با حمایت آمریکا بوده است.