به گزارش نما در این اطلاعیه تاکید شده که ضرابخانه‌هایی برای ضرب سکه به زودی در بصره و رقه – دو شهری که تحت کنترل جنایتکاران داعش است - تاسیس می‌شود. در تعریف سکه آمده است؛ سکه عبارت از یک قطعه فلز به وزن معین است که روی آن علامت رسمی دولت یا حکومتی که عیار و وزن آن را نشان می‌دهد نقش شده باشد. سکه از فلزات مختلف، مانند طلا، نقره و آلیاژ‌هایی مانند برنز ساخته شده که اصول اولیه آن هنوز پس از ۲۷ قرن پابرجاست. هرودوت مورخ بزرگ یونانی از «لیدی»ها به‌عنوان نخستین مردمانی نام می‌برد که سکه نقره و طلا ضرب کرده‌اند. محققان سکه شناس این نظر هرودت را پذیرفته‌اند. کثرت ثروت و تمول و فراوانی نقره و طلای پادشاهان لیدی نیز ممکن است عامل مهم اختراع سکه بوده باشد.
پس از فتح ایران توسط مسلمانان در سال ۲۱ ه.ق ضرب سکه و استفاده از آن به میان مسلمانان نیز راه یافت. ۱۰ سال پس از اینکه اعراب به ایران و میان رودان دست یافتند، در دوران خلافت عثمان ضرب سکه را آغاز کردند. سکه‌های اوایل دولت اسلامی به عرب ساسانی معروف هستند. این سکه‌ها با سرسکه‌های ساسانی به خصوص سرسکه‌های خسرو دوم و یزگرد سوم ضرب می‌شدند.
ابن خلدون، (۸۰۸-۷۳۲ ه ق، تونس) که دارای نظرات مهمی در حوزه علم اقتصاد نیز محسوب می‌شود در باب اهمیت سکه می‌گوید: «سكه عبارت از مهر زدن بر دينارها و درهم‌هايی است كه درميان مردم رايج است و با آنها معامله مي‌كنند. مهرى كه به كار مي‌برند، عبارت از تكه آهنى است كه بر آن صورت‌ها يا كلماتى معكوس مي‌نگارند و آن را روى دينار يا درهم می‌زنند و در اين هنگام صورت‌ها يا كلمات منقوش بر آن به طور طبيعى و مستقيم پديد مي‌آيد. اما نخست عيار مسكوكات را از هر نوع فلزى كه باشد در نظر مي‌گيرند و براى تصفيه آنها از مواد ديگر چندين بار آنها را در ريختهگرى مي‌گذارند و پس از سنجش و اندازهگيرى درهم‌ها و دينارها به وزن معين كه مقرر و متداول است آنها را در داد و ستد به كار مي‌برند.»
بنا به روایت ابن خلدون؛ «مصعب بن زبیر، نخستین کسی بود که در عراق درهم و دینار سکه زد. او این کار را به دستور برادرش عبدالله که فرمانروای حجاز بود، انجام و دستور داد که بر یک روی سکه‌ها کلمه «برکه»(برکت) و بر روی دیگر نام «الله» را بنویسند.
مصعب فردی قدرت طلب و قسی‌القلب نیز بود. او وقتى به بصره رسيد به مردم گفت: «هر كس نزد شما مىآيد شما او را به لقبى مىخوانيد؛ ولى من خود را به لقبى ديگر مىخوانم و آن اين كه من قصاب هستم.»
روایت‌های متفاوتی از تاریخ ضرب اولین سکه در دولت اسلامی وجود دارد، بیشتر محققان آن را به دوره امویان منسوب می‌کنند. دوران عثمان در سال ۲۸ هجری سکه‌های منقوش به «بسم الله ربی» وجود داشته است.در زمان خلافت امام علی(ع) نیز به سال ۳۷ هجری سکه‌هایی با نقش «ولی الله» ضرب شده است. در سال ۳۸ و ۳۹ هجری سکه‌هایی با نقش سوره توحید ضرب می‌شده است و حتی در برخی از این سکه‌ها تاریخ ضرب سکه با این عنوان «ضرب هذا الدرهم بالبصره سنه اربعین» درج شده است. همچنین معاویه نیز سکه‌های دینار و سکه‌هایی که «دانق» (یک ششم درهم) نام داشت و روی آن شکل مردی که شمشیر به کمر داشت نقش بسته بود، ضرب کرد. عبدالله ابن زبیر نیز سکه‌های درهم را ضرب کرد. او اولین فردی بود که سکه‌ها را به صورت دایره ضرب می‌کرد و دستور داده بود در دو طرف سکه‌ها عبارات «محمد رسول‌الله» «امرالله بالوفاء والعدل» نقش شود.
جرجی زیدان، مورخ مصری، (۱۸۶۱ – ۱۹۱۴) درکتاب «تاریخ تمدن» پس از بحث پیرامون تاریخچه سکه‌هایی که در اسلام مورد استفاده قرار می‌گرفته است، می‌نویسد: در هر حال این سکه‌ها در ممالک اسلامی رسمیت نداشت ومعاملات معمولا با دینار ودرهم رومی و ایرانی انجام می‌یافت، تا آنکه عبدالملک بن مروان در صدد برآمد تراز رومی را به عربی تبدیل کند، امپراطور روم که این را شنید بسیار برآشفت و عبدالملک را تهدید کرد که اگر چنان کند او نیز فرمان می‌دهد روی دینار‌های رومی علیه دین اسلام عباراتی نقش زنند، عبدالملک ازاین تهدید به هراس افتاد و از بزرگان اسلام چاره خواست.یکی از آنان گفت: از حضرت امام محمد باقر علیه السلام چاره بخواهند. همین که امام باقر علیه‌السلام به دمشق رسید، عبدالملک موضوع را بیان کرد و حضرت فرمود: همین الان استادان ماهر را بخواه و با تهیه قالب‌هایی از گل رس و شیشه و ذوب کردن سکه‌های طلا و نقره و ریختن در این قالب‌ها سکه ضرب کنند و یک روی آن کلمه توحید و نام رسول‌الله را بنویسند و اطراف سکه تاریخ ضرب سکه و نام شهری که در آن سکه ضرب شده است را بنویسند و درهم‌ها را ده مثقالی و دینار‌ها را ۷ مثقالی بسازند.»
عبد الملک بن مروان دستور حضرت را اجرا کرد و به عمال خود در بلاد فرمان داد که به جای درهم و دینار رومی و ایرانی درهم و دینار اسلامی رایج سازند، (تاریخ تمدن جرجی زیدان ص ۱۰۶). و هر کس تخلف کند باید اعدام شود و در ضمن درهم و دینار رومی و ایرانی را جمع‌آوری کنند و به سکه‌های اسلامی مبدل سازند.
اقدام مروان در یکسان‌سازی نظام پولی در سرزمین‌های تحت سیطره حکومت اسلامی، چنان واجد اهمیت است که برخی مورخان او را اولین ضارب سکه نامیده‌اند. ابوحنیفه دینوری (۲۲۲ - ۲۸۲ ه. ق) در کتاب «اخبار الطوال» آورده است؛ «گويند در سال هفتاد و ششم هجرت عبدالملك نخست دستور داد سكههاى درهم را ضرب كردند و سپس سكههاى دينار را هم ضرب كردند و او نخستين كسى است كه در اسلام سكه زده است و پيش از آن درهم و دينارهاى ضرب شده در ایران رايج بود.»
سپس مروان درصدد تاسیس ضرابخانه برآمد و چاپ کننده‌ها را در آن جا جمع کرد، مواد اولیه ضرب مسکوکات مانند خاک معدن وسایر مواد برای این امر جمع‌آوری می‌شد. نقش سکه‌ها به دستور عبدالملک مروان «سوره توحید» و کلمه «محمد رسول‌الله» بود که در دو طرف سکه منقوش بود. از آنجا که پول جدید باید به جای پول‌های گوناگون قبلی رواج می‌یافت عبدالملک برای تسریع در این امر سیاست زور وفشار و حبس طولانی و حتی قتل را در پیش گرفت. از جمله مشکلاتی که عبدالملک و حکومت اسلامی به خاطر تعدد مسکوکات دچار آن شده بود، تفاوت در میزان محاسبه زکات، مهریه و دیه بود، در نتیجه با تولید درهم به وزن ۱۰ مثقال و دینار به وزن ۷ مثقال، این مشکل حل شد. ضرابخانه‌های مروان در افزایش اقتدار حکومت مرکزی و استقلال در فعالیت‌های اقتصادی آن نقشی بسزا داشت.
منبع: دنیای اقتصاد
داعش ضرابخانه میزند
دولت اسلامی شام و عراق (داعش) كه تجسم كامل توحش و بربریت در دنیای امروز است، اوایل این هفته با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام كرد كه «به منظور مقابله با اقتصاد جهانی سكه‌هایی به سبك و سیاق دوره خلفای راشدین ضرب خواهد كرد كه به‌عنوان پول معیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.»
۱۳۹۳/۸/۲۹
