به گزارش نما، تأکیدات چند سال اخیر مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد و مشکلات متنوع و بزرگی که دشمنان طی این سالها در این حوزه به وجود آوردهاند، اهمیت ارائه یک الگوی منسجم اقتصادی متناسب با ظرفیتهای کشور را بیش از پیش نمایان ساخت که در نهایت در قالب «اقتصاد مقاومتی» مطرح و سیاستهای کلی آن توسط ایشان ابلاغ شد.
یکی از الزامات نظارت بر چگونگی تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، تعیین شاخصهایی است که بتواند میزان دوری یا نزدیکی در هر دوره را با اهداف مندرج در سیاستهای فوق، سنجش کند.
در گزارش تهیه شده توسط مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، با پایبندی به متن بندهای 24 گانه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، شاخصهای قابل سنجشی که عمدتاً از جنس شاخصهای خروجی (ستاده یا نتیجه) هستند، ارائه شده است.
در این گزارش شاخصهای مرتبط با حدود 15 بند از سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در قالب 8 محور موضوعی شناسایی شدهاند.
بنابراین گزارش برخی از محورهای شاخصهای ارزیابی تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی که در این گزارش به آن پرداخته شده است، شامل موارد زیر است:
مروری بر ادبیات شاخصسازی، انواع شاخصها، شاخصهای ورودی، فرآیند، خروجی، نتایج و پیامد و شاخصهای ارزیابی و سنجش.
شناسایی اقتصاد مقاومتی با محورهای پیشتازی دانشبنیان، سهم تحقق و توسعه از تولید ناخالص ملی، سهم بهرهرهوری در رشد اقتصادی، تقویت رقابتپذیری اقتصاد، اصلاح الگوی مصرف و هدفمندی یارانهها، انحراف معیار سرانه مصرف آب، برق و گاز، سهم انرژی تجدیدپذیر و نوین از کل تولید برق کشور، امنیت غذا و کالاهای اساسی، شاخصهای تغییرات، شاخصهای خروجی، شاخصهای نتایج و شاخصهای ارزیابی و سنجش از دیگر شاخصهای بررسی شده در این گزارش است.
در بخش دیگری از این گزارش به شناسایی شاخصهای اقتصاد مقاومتی اشاره شده است؛ اقتصاد دانشبنیان، پیشتازی دانشبنیان، سهم مجموعه صادرات با فناوری بالا و صادرات خدمات فنی مهندسی از کل صادرات غیر نفتی، سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی، نسبت نرخ بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاه به نرخ بیکاری کل، محوریت رشد بهرهوری در اقتصاد، سهم بهرهوری در رشد اقتصاد، بهرهوری نیروی کار، بهرهوری سرمایه، تقویت رقابتپذیری اقتصاد، اصلاح الگوی مصرف خانوار و انحراف معیار سرانه مصرف آب و برق خانوار، از شاخصهای بررسی شده در این گزارش مرکز پژوهشهای مجلس درباره اقتصاد مقاومتی است.
بهینهسازی مصرف سوخت، میزان مصرف بنزین و گازوئیل به منظور حمل باز به ازای هر تن کیلومتر جابهجایی، بهینه سازی مصرف آب، بهینهسازی مصرف انرژی در بخشهای صنعت و کشاورزی، بهینهسازی تولید برق، امنیت غذا و کالاهای اساسی، افزایش حجم و بهبود بازه ذخایر راهبردی، نظام پولی و مالی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی، ثبات نظام بانکی، پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی اقتصاد، داراییهای ناسالم نظام بانکی و چک برگشتی، برخی دیگر از محورهای بررسی شده در گزارش مذکور است.
شاخصهای معطوف به بازار سرمایه، حمایت همهجانبه هدفمند از صادرات کالاها، نسبت صادرات غیرنفتی و غیر معدنی به کل صادرات، تعداد مدارک لازم برای صادرات، توسعه حوزه عمل مناطق آزاد، قطع وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی در بلندمدت، ایجاد تنوع در روشهای فروش، شاخص صادرات شرکت ملی نفت نسبت به مجموعه صادرات نفت، توسعه ظرفیت تولید با اولویت میادین مشترک، تولید صیانتی، نسبت افزایش ظرفیت پالایشی به ظرفیت پالایشی موجود، سهم مازوت از سبد پالایشی، بودجه، هزینههای دولت و مالیات، برخی دیگر از شاخصهای ارزیابی تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی است که در این گزارش به آن پرداخته شده است.
در بخش دیگری از بررسی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی درباره شاخصهای ارزیابی تحقق اقتصاد مقاومتی، به نسبت اعتبارات متفرقه به کل اعتبارات بودجهای، نسبت هزینه تمام شده به هزینه پیشبینی شده طرحهای عمرانی، نسبت تراز عملیاتی به بودجه عمومی دولت، نسبت مالیات وصولی و تولید ناخالص داخلی، نسبت مالیات وصولی به روش علیالرأس به کل مالیات اصولی، شفافیت انواع اوراق مالی، شفافیت نظام ارزی، شفافیت نظام بانکی، شفافیت نظام مالیاتی، شفافیت گردش مالی و سازمانهای دولتی و اطاله دادرسی در پروندههای دادرسی موارد قابل توجهی ذکر شده است.
در بخش پایانی این گزارش 14 جدول در بخشهای مختلف شاخصهای مقاومتی اشاره شده است؛ این جداول در حوزههای اقتصاد دانشبنیان، اصلاح الگوی مصرف و هدفمندی یارانهها، امنیت غذا و کالاهای اساسی، نظام پولی و مالی، صادرات مناطق آزاد و دیپلماسی اقتصادی، نفت، گاز و حوزه انرژی، بودجه هزینههای دولت و مالیات، شفافیت اطلاعات و سلامت اقتصادی، اقتصاد دانشبنیان، اصلاح الگوی مصرف و هدفمندی یارانهها، امنیت غذا و کالاهای اساسی، صادرات مناطق آزاد و دیپلماسی اقتصادی و نفت، گاز و حوزه انرژی است.