به گزارش نما به نقل از هفته نامه آسمان،آيت الله قربانعلي
دري نجف آبادي از جمله روحانيون آگاه به مسائل اقتصادي است كه گاه و بي گاه لب به
انتقاد از سياستهاي اقتصادي دولت مي‌گشايد. او در حال حاضر امام جمعه مردم اراك
است اما پيش از اين، دادستان كل كشور، وزير اطلاعات و در چند دوره نماينده مجلس
شوراي اسلامي بوده است. آقاي دري نجف آبادي چيزي حدود 10 سال رياست كميسيون برنامه
و بودجه مجلس را بر عهده داشت و در حال حاضر در مجمع تشخيص مصلحت نظام عضويت دارد.
حاج آقا اجازه مي‌دهيد كمي خودماني با جنابعالي گفت و گو
كنيم؟ پرسش‌هاي ما كمي غيرمتعارف است اما با شناختي كه از جنابعالي داريم مي‌دانيم
پاسخ مي‌دهيد. مثلا پرسش ما اين است كه اين روزها جنابعالي براي خريد به بازار
رفته‌ايد؟
منظور شما را نمي‌فهمم.از اين سئوال چه هدفي داريد؟ مي‌خواهيد
بدانيد قيمتها چه وضعي دارد؟
البته منظور من
همين است.
راستش براي خريد به بازار نمي روم. اصولا گرفتاريها اجازه
نمي‌دهد اما از رشد قيمتها مطلع هستم. مردم زيادي روزانه به من مراجعه مي‌كنند كه
يا خود بيكارند يا جوان بيكار دارند و در كنار بيكاري بايد تورم بالا را هم تحمل
كنند. علاوه بر آن از طريق خواندن گزارش‌هاي رسمي در كميته‌هايي كه عضويت دارم، در
جريان مسائل قرار مي‌گيرم. متاسفانه ديدن اين صحنه ها خوشايند نيست. هر گاه اقتصاد
از مسير اصلي‌اش خارج مي‌شود، شاهد چنين صحنه‌هايي هستيم.
آيا در خطبه‌هاي نماز جمعه به اين مسائل اشاره مي‌كنيد؟
من بارها به اين مسائل اشاره كرده‌ام. روزنامه‌ها زياد
نوشته‌اند. شما دقت نكرده‌ايد. البته نقد كردن خوب است اما بايد منطبق بر آداب
باشد. من اهل نقد هستم اما از تخريب دوري مي‌كنم. خطبه‌هاي نماز جمعه جاي نظرهاي
شخصي نيست بنابر تا آنجا كه مصلحت نظام و كشور ايجاب كند هم نقد مي‌كنيم و هم دفاع
سخن گفتن از تورم و گرفتاريهاي مردم و توجه دولت را به اين نكته جلب كردن كه
گرفتاريها دارد از توان مردم خارج مي‌شود و فشار زيادي بر خانواده‌هاي تنگدست مي‌آورد
لازم است و ضروري اما در همين موضوع هم بايد جانب عدالت حفظ شود. به اين جهت كه
حرف عالم ديني و حرف امام جمعه بايد مستند و مبتني بر دليل و مدرك باشد من هميشه
به آمارهاي دولت هم تكيه دارم و نمي‌خواهم سخني كه بر زبان مي‌آورم يك طرفه و بر
خلاف سيره مؤمنان باشد. البته اين به اين معني نيست كه به حرف مردمي كه سفره دل
خود را براي امام جمعه باز كرده‌اند بي توجه هستم اما به مصداق عدالت بزرگان دين،
نمي‌خواهم يك طرف قضاوت كنم. لذا روزي كه احساس مي‌كنم مردم زير بار تورم كمر خم
كرده‌اند، نگاهي به مستندات دولت مي‌اندازم و بعد تصميم مي‌گيرم در نماز جمعه يا
در جمع مردم و خبرنگاران نسبت به مشكلات جامعه تذكر بدهم.
اخيرا انتقادهاي مراجع نسبت به عملكرد اقتصادي دولت افزايش
پيدا كرده و در حقيقت دولت آماج حملات قرار گرفته است. فكر مي‌كنيد دليل همزماني
انتقاد مراجع عظام با سياستهاي دولت چيست؟
من جمله شما را اين گونه اصلاح مي‌كنم كه مراجع اهل حمله به
اين دولت و آن دولت نيستند. مراجع و علما هر گاه احساس كنند كه بايد به سياستهاي
دولت نقد كنند. بدون اهداف سياسي نقد مي‌كنند دليل اينكه نقدها همزمان مي‌شود حتما
اتفاقي است و هيچ برنامه‌اي پشت آن نيست.
جنابعالي فرموديد به بازار نمي‌رويد و از ادامه فرمايش شما
به اين نتيجه رسيدم كه از طريق آمارهاي رسمي. به واقعيت‌هاي اقتصادي كشور پي مي‌بريد
كه اين مي‌شود روايت رسمي بر اساس روايت رسمي آيا وضعيت اقتصادي كشور را نگران
كننده مي‌دانيد؟
وضعيت اقتصاد كشور در ذات خود هيچ بحراني ندارد. اما بايد
گفت بخشهايي از كشور با مشكلاتي مواجه است كه درايت و تمهيد بيشتر مديران كشور ار
طلب مي‌كند. حوزه قيمتها و تورم يكي از اين بخشها است كه نياز دارد توجه بيشتري به
آن داشته باشند. در كنار رسيدگي به كار مردم و پاسخگويي به مسائل مذهبي منطقه،
مطالعه در حوزه اقتصاد يكي از علايق من است و اعتقاد دارم در اين زمينه هم ضعف
زيادي در مديريت كشور وجود دارد. در حقيقت برخي عزيزان در دولت بي آن كه به
تجربيات گذشته كشور توجه كنند سعي در ابداع برخي روش‌هاي جديد مي كنند كه اين روش‌ها
بعضا در كشور مشكل‌ساز شده است. تجربه نظام بانكي بيش از دو دهه پيش روي مسئولان
قرار داشت اما دولت به آن بي توجهي كرد و نقدينگي را در جامعه رواج داد. در حالي
كه كارشناسان بارها هشدار دادند كه خلق پول و نقدينگي در جامعه تلاطم ايجاد مي‌كند
اما به اين هشدار بي توجهي شد. بازي سكه و ارز بازي كوچكي نبود كه راه افتاد و
خيلي‌ها از آن بهره بردند و خيلي‌ها كه بيشتر مردم بودند از اين بازي ضربه خوردند.
دشمن هم از اين بازي بهره‌اي برد و خواست نشان بدهد كه مديريت از دست دولت و بانك
مركزي خارج شد است اما در هر صورت غائله به پايان رسيد صحبت ما اين است كه مي‌توانيم
كاري كنيم كه اين نوع مشكلات به حداقل برسد. تحريم‌ها، فشارها و توطئه‌هاي دشمنان
وجود دارد اما بعضي‌ها به اين مسائل دامن مي‌زنند، همه بايد هوشيار باشند كه بحران
به وجود نيايد. مي‌خواهم بگويم دولت در حال حاضر با كمبود ارز و ريال مواجه نيست.
درست است كه تحريم شده‌ايم اما مشكلي براي تامين ارز نداريم. ذخاير ما قابل توجه
است اما متاسفانه دچار مشكل هستيم و نمي‌توانيم به شكل مناسب ارز و ريال را به
توليد اختصاص دهيم. من واقعاً به اين رويه اعتراض دارم. گفتم چرا ارز كشور بايد
خرج واردات وسايل بازي و عروسك‌باربي و انگور اسپانيايي شود؟ گفتند چرا گفته‌اي؟
گفتم خوب كرده‌ام كه گفته‌ام مگر اشتباه گفته‌ام؟
شما سالها در مجلس شوراي اسلامي عهده‌دار كميسيونهاي
اقتصادي بوده‌ايد. در اقتصاد هم صاحب نظر هستيد و مهمتر از همه اينكه عهده‌دار
مسئوليت وزارت اطلاعات بوده‌ايد. اين عده اندك يا بعضي‌ها كه جنابعالي معتقديد
بازي راه انداختند كيستند؟
ما هر چه ضربه خورده‌ايم، از اين بوده كه حرف‌هاي غير مستند
زده‌ايم و هيچ كس نگفته سند حرف‌هايت كو؟ فساد مگر وجود ندارد؟ رانت و رانت خواري
مگر نيست؟ همه اينها هست و اگر فردي معتقد بود نيستع حتما بايد حواسش را به
اشتباهي جمع كرد. هر كجا رانت وصف و كمبود و مديريت بد وجود داشته باشد فساد هم
هست. بنابر اين اگر وزير اطلاعات فعلي هم بيايد از پشت بلندگو نام افراد اندك
سودجو را ببرد يا نام گرگ‌هاي هميشه گرسنه را اعلام كند، چيزي حل نمي‌شود. بايد به
فكر حل و فصل ريشه‌اي مسائل بود. بنده اعتقاد قاطع دارم كه اگر ظرف سالهاي گذشته
به توصيه‌هاي رهبر انقلاب توجه مي‌شد هرگز در اقتصاد باچنين بحرانهايي مواجه نمي‌شديم.
كدام فرد را سراغ داريد كه براي ريشه كن كردن فساد بيشتر از رهبري اظهارنظر كرده
باشد؟ در زمينه عملي كردن توصيه‌هاي ايشان كم كاري صورت گرفته اگر نه با تكيه بر
ابلاغيه اصل 44 در حال حاضر اقتصاد ايران بسيار آزادتر از گذشته بود و مشكلات فعلي
خصوصي‌سازي هم به اين شكل به وجود نمي‌آمد. در اصل 44 ظرفيت‌هاي نهفته‌اي در زمينه
آزادسازي اقتصاد وجود دارد كه اگر به آن توجه مي‌شد فضاي كسب و كار كشور هم بهتر
از وضعيت فعلي بود.
اينها كاملاً درست است اما وقتي از جمع كوچكي صحبت مي‌كنيد
كه مي‌توانيد بازي راه بيندازند و سودهاي كلان ببرند با توجه به اطلاع شما
ناخودآگاه ياد گروه‌هايي مي‌افتيم كه به صورت مافيايي عمل مي‌كنند و..
هميشه در كنار گردش پول و سرمايه عده‌اي از افراد وجود
دارند كه از اين جريان سوء استفاده مي‌كنند. اصلا نظر من، گروه مشخص و شناسنامه‌دار
نيست. نظر من انگل‌هايي هستند كه در سايه اقتصاد هاي رانتير خون مي‌مكند و بزرگ مي‌شوند.
به همين دليل است كه وقتي اتفاقاتي نظير نوسان‌هاي سكه و ارز اتفاق مي‌افتد،
انتظار اين است كه دولت با تك نرخي كردن ارز جلوي رانت‌هاي ناشي از دو نرخي بودن
را بگيرد وقتي حادثه‌اي شبيه نوسان بازارهاي سكه و ارز به وجود مي‌آيد مردم
انتظار دارند مسئولان حواسشان جمع باشد و اجازه ندهند ميلياردها پول به جيب عده‌اي
گرگ گرسنه برود و در كنارش طبقات و قشر ضعيف فشار بيشتري را متحمل شوند.
اخيرا جهت انتقاد مراجع عظام به ضعف مديريت در برخي بخشهاي
دولت نشانه رفته است. آيا كشور با ضعف مديريت مواجه است؟
اعتقاد من است كه در مديريت نقدينگي ريالي و ارزي دچار ضعف
هستيم اجازه بدهيد يك خاطره از دوراني تعريف كنم كه واقعا از نظر تأمين منابع دچار
مشكل بوديم. در جريان تصويب برنامه اول من با پيشنهاد آيت الله خامنه‌اي و حكم
امام(ره) مسئول مجمع مشورتي بازسازي كل كشور شدم. در اين مجمع 9 وزير نيز عضويت
داشتند. در مجمع بحث‌هاي مهمي در مورد برنامه‌‌ريزي براي بازسازي كشور مطرح مي‌شد
و در جريان تكميل برنامه ما از خصوصي‌سازي آزادسازي و مشاركت بخش خصوصي حمايت
كرديم. آن زمان وضعيت ما از نظر تامين نيازهاي ارزي به گونه‌اي بود كه نمي‌توانستيم
منابع مورد نياز را براي تامين نيازهاي اوليه برطرف كنيم. هم قيمت نفت پايين آمده
بود هم مشغول جنگ بوديم. اما مي‌توانستيم از طريق افزايش صادرات، منابع جديدي
ايجاد كنيم. شرايط به گونه‌اي بود كه با صد ميليون دلار مي‌شد 10 پروژه نيمه تمام
را به اتمام رساند. يك بار آقاي آقازاده پيش من آمد و گفت آقاي دري من و در وزارت
نفت به شدت با كمبود منابع مواجه هستم. اگر شما كمك كنيد كه بتوانيد 200 ميليون
دلار تحت عنوان فاينانس يا باي بك يا در هر شكل ديگري منابع ارزي در اختيار داشته
باشيم من مي‌توانم 8 طرح بزرگ را به بهره‌برداري برسانم. آقازاده وعده داد كه شمع
پالايشگاه آبادان را روشن كند. من گفتم درود بر تو آقاي آقازاده. من صد درصد به تو
كمك مي‌كنم، همين كار را هم كردم و چند ماه بعد پالايشگاهي كه در طول سالها زير
بمباران بود اول با 150 هزار بشكه توليد نفت در روز آغاز به كار كرد و بعد تا 450
هزار بشكه هم افزايش يافت. مي‌خواهم بگويم با مديريت ضعيف، صدها ميليارد دلار براي
اداره كشور كم مي‌آوريم اما با مديريت قوي و با ديد توسعه‌اي، با چند ميليون دلار
هم مي‌توان كارهاي بزرگ كرد.
