به گزارش نما به نقل از تسنیم، اکنون بیش از سه سال از انتشار گزارش آژانس بینالمللی انرژی هستهای درباره آزمایشهای مواد انفجاری قوی در مریوان، نزدیک مرز عراق، میگذرد اما مقامات آژانس تاکنون پیشنهادات ایران را برای بازدید از این سایت انفجار ادعایی اجرایی نکردهاند.
رابرت کلی، یکی از مدیران پیشین آژانس بینالمللی انرژی هستهای، در مصاحبهای گفت: "مریوان یک نمونه کلاسیک از تحلیلگران بیتجربهای است که هر چه شنیدهاند را میبلعند. عدم تمایل آژانس برای بازدید از یکی از دو سایتی که در نگرانیهایشان به آن اشاره میکند نشان میدهد که اکنون به اشتباه خود پی بردهاند."
در حالیکه ایران و قدرتهای جهانی سعی دارند تا به توافقی دست یافته و به بنبست هستهای یک دههای پایان دهند، پرونده مریوان نشان از مشقات آژانس در مواجهه با سؤالات فزاینده درباره اطلاعاتش است. آژانس زیر فشار بینالمللی قرار دارد زیرا حکم این نهاد درباره برنامه هستهای ایران مشخص خواهد کرد که آیا تحریمهای بینالمللی علیه این کشور باید برداشته شوند یا نه؟
دفتر مطبوعاتی آژانس از ارائه اظهار نظر درباره مسأله مریوان خودداری کرده و گزارشگران به بیانیه ماه دسامبر ارجاع داد که در آن گفته شده است پیشنهاد ایران برای بازدید از این سایت نگرانیهای آژانس را برطرف نمیسازد.
جوفی جوزف، یکی از مقامات سابق کاخ سفید که در مذاکرات با ایران تا سال ۲۰۱۳ حضور داشته، میگوید: "آژانس در نقطهای بحرانی قرار گرفته است، تحقیقات درباره تسلیحات بسیار فراتر از حوزه تخصصی این نهاد بود."
آژانس اعلام کرده اطلاعاتی که پیش از جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ دریافت داشته جعلی بودهاند اما هیچگاه ساختگی بودن اطلاعات درباره ایران را تأیید نکرده است. اما ایران به صورت مداوم اعلام داشته که خارجیها نقشی کلیدی در ادعاهای مربوط به ابعاد نظامی برنامه هستهای تهران ایفاء کردهاند.
سازمان سیا در ماه گذشته میلادی در جریان یک دادگاه اذعان کرده که نقشههای اولیه یک بمب هستهای را از طریق هیأت آژانس در ایران (فوریه ۲۰۰۰) به ایران ارائه کرده است. در حالیکه سیا مدعی شده است این عملیات برای فریب دادن متخصصین تسلیحاتی بوده اما دیپلماتها میگویند که شاید هدف از آن سندسازی علیه ایران بوده باشد.
ادعاها درباره آزمایش در مریوان از اطلاعات جاسوسی کشورهای خارجی ناشی گشته است. این اطلاعات مدعی هستند که ایران نوع ویژهای از چاشنی را آزمایش کرده که مواد شکافتی را برای یک انفجار هستهای فشرده میسازد. ایران در سال ۲۰۰۸ این ادعاها را رد کرده و اعلام کرد این سند " غیرقابل فهم است."
کلی که در افشای اسناد ساختگی عراق نقش داشته میگوید: "اگر صرفا به موقعیت مریوان به عنوان سایت ادعایی یکی از مهمترین آزمایشها نگاه کنید متوجه جعلی بودن آن میشوید."