معتمدین امام و رهبری در كمیته امداد چه كسانی بودند؟

اختصاصی/به گزارش نما ،با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، حمایت از نیازمندان در صدر برنامه ها قرار گرفت و با محوریت این هدف در 14 اسفندماه 1357 با صدور فرمان امام خمینی، کمیته امداد براي مدت نامحدودی تشكیل شد. این نهاد به منظور كمك به خانواده های محروم به خصوص برای خودكفا كردن آن ها تاسیس شد که پس از مدتی به نام كمیته امداد امام خمینی به فعالیت خود ادامه داد.

سابقه كمیته امداد امام خمینی(ره) به سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران یعنی سالهای 1342- 1343 باز می گردد. تعدادی از انقلابیون كه در زمره یاران امام(ره) بودند، ماموریت داشتند به خانواده های زندانیان، نیازمندان و مبارزین رسیدگی كنند. امدادگری به ویژه در دوران اوج گیری انقلاب در سال های 57 – 56 كه اعتصاب و تحصن همه جا را فرا گرفته بود برای حمایت از اعتصاب كنندگان و زندانیان ادامه یافت.

در ابتدا شیوه اداره کمیته امداد، به صورت شورایی بود که مرحوم حبیب‌الله عسگراولادی، مرحوم حبیب اللَّه شفیق و مهدی کروبی از مؤسسین و اعضای شورای مرکزی بودند. دو تن ديگر از ياران امام؛ یعنی سيد رضا نيری و مرحوم ابوالفضل حاجی حيدری نيز به دعوت دیگر اعضا به اين شورا پيوستند که به اين ترتيب تعداد اعضای شورا به 5 نفر افزایش یافت اما مهدی کروبی مدت زیادی نگذشت که از این جمع جدا شد.

اساسنامه اولیه کمیته امداد که در 20 خرداد 1366 تنظیم و به تایید امام خمینی رسید، با اذن مقام معظم رهبری مورد بازنگری قرار گرفت و در یک مقدمه 20 ماده و 15 تبصره، 29 آذر 1380 به تایید معظم له رسید و اجازه دادند سرپرست کمیته امداد نسبت به ثبت و اجرای آن اقدام کند؛ بدین ترتیب با تصویب این اساسنامه، کلیه مقررات مغایر با آن ملغی شد.

كميته امداد امام خميني(ره) از نوع مؤسسات غيرانتفاعي و عام المنفعه است و تحت نظارت مقام معظم رهبري قرار دارد. پس از ولايت فقيه، شوراي مركزي عالي ترين ركن اين نهاد است كه مسئوليت كلي امور امداد را عهده‌دار است. سرپرستي به عنوان بالاترين مقام اجرايي و عضو شوراي مركزي امداد مجري مصوبات شوراي مركزي، اداره كل كميته امداد استان به عنوان هماهنگ كننده و ناظر بر امور شاخه هاي اصلي مستقر در شهرستانها و كميته امداد شاخه در همه شهرستان ها و برخي شهرها و مراكز دهستان ها به عنوان اصلي‌ترين واحد حمايتي امداد مستقيماً به امور مددجويان و ارباب رجوع رسيدگي مي كند.

سیدرضا نیری را می‌توان اولین سرپرست کمیته امداد نامید، از اسفند 1357 همکاری اساسی و جدی خود را با این نهاد آغاز کرد و از سوی حضرت امام (ره) به عضویت در شورای مرکزی کمیته امداد درآمد و سپس مسئولیت اجرایی و سرپرستی کمیته امداد محول شد. نیری حدود 27 سال و تا پایان سال 1385 عضو شورای مرکزی و سرپرست کمیته امداد بود.

حسین انواری نیز پس از نیری سکان این نهاد را برعهده گرفت و در 13 اسفند 1385 سرپرست کمیته امداد امام خمینی (ره) شد و ترکیب شورای مرکزی در آن زمان عبارت بود از: عسگراولادی، حاجی حيدری، ترقی ، مصری و انواری.
عبدالرضا مصری عضو تازه افزوده شده نیز مدیرکل استان کرمانشاه امداد و وزیر سابق رفاه بود.


با فوت مرحوم عسگراولادی در ترکیب شورای مرکزی تغییراتی به وجود آمد،به پیشنهاد شورای مرکزی کمیته امداد و با حکم مقام معظم رهبری و یحیی آل اسحاق به عضویت در شورای مرکزی در آمد. آل اسحاق پیش از آن عضویت در معاونت برنامه‌ریزی و هیئت مدیره مجتمع اقتصادی کمیته امداد را نیز در کارنامه کاری خود داشت.
اما پیش از فوت مرحوم عسگراولادی تغییر ساختار کمیته امداد در دستور شورای مرکزی قرار گرفته بود که با ارتحال دو عضو با سابقه آن در روند کار وقفه ایجاد کرد. سرانجام در نیمه دوم سال 1393 تدوین این پیشنهاد به پایان رسید و به خدمت رهبر معظم انقلاب تقدیم شد که با تصویب ایشان ساختار دچار تغییر اساسی گشت.


16 بدین صورت فروردین 94 سرآغاز تحولی جدید در این نهاد است؛ با حکم مقام معظم رهبری، شورای مرکزی 5 نفره به هیأت امنا تغییر هفت نفره کرد و به جای سرپرست نیز رئیس منصوب شد. این تغییر فقط در الفاظ نبود، بلکه در مأموریت های کمیته امداد و ساختار آن نیز تغییراتی ابلاغ شده است که هنوز رسانه ای نشده است اما به عملکرد بهتر این مجموعه منجر خواهد شد.

رهبر معظم انقلاب، اصلاحات اساسنامه كميته امداد را تاييد كردند و تركيب جديدي را براي اين نهاد حمايتي انتصاب كردند.

بخشی از حكم مقام معظم رهبري بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

با توجه به تغییراتی که در اساسنامه کمیته امداد امام خمینی(ره) صورت گرفته است؛ حضرات آقایان حجت‌الاسلام حاج شیخ محسن کازرونی، مهندس پرویز فتاح، حسین انواری، حمیدرضا ترقی، سید مرتضی بختیاری، مهندس سید منصور برقعی و خانم دکتر مرضیه وحیددستجردی را به‌عنوان اعضای هیئت امنا و جناب آقای مهندس پرویز فتاح را به‌عنوان رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره) منصوب می‌کنم.

رجاء واثق دارم مجموعه فوق و رئیس محترم این نهاد انقلابی با استعانت از پروردگار متعال و بهره‌گیری از تجربیات ارزشمند موجود، در تحقق هدف نورانی این تشکیلات الهی که همانا توانمندسازی و شکوفایی استعدادها و تأمین خوداتکایی نیازمندان و محرومان و تقویت و رشد ایمانی و اعتقادی آنان با ارائه‌ی خدمات اجتماعی، حمایتی، فرهنگی و معیشتی می‌باشد، گام‌های اساسی و تکمیلی بردارند.
سید علی خامنه‌ای

اعضاي جديد هيئت امناي كميته امداد امام خميني(ره) نشان مي دهد كه افرادي با سوابق اجرايي-عملياتي- مالي (فتاح)، فقهي (كارزروني)- پزشكي (دستجردي)، قضايي (بختياري)، بين الملل-اقتصادي (برقعي) فرهنگي- امدادي (ترقي)، اقتصادي-امدادي (انواري) در رأس اين نهاد حمايتي قرار گرفته اند تا كارآمدي بيش از گذشته اين نهاد به محرومين و مستضعفين را شاهد باشيم.

فصل جدید کمیته امداد امام خمینی (ره) در حالی به ریاست مهندس فتاح آغاز می‌شود که در حال حاضر حدود 4.5 میلیون نفر از محرومین و نیازمندان جامعه تحت پوشش خدمات این نهاد قرار دارند و حدود 3 میلیون نفر نیز به صورت موردی از خدمات آن بهره‌مند می‌شوند.