به گزارش نما به نقل از فارس چای یکی از نوشیدنیهای مورد علاقه و پر مصرف مردم ایران است که از حدود 108 سال قبل توسط میرزا محمد کاشف السلطنه قنسول وقت ایران در هند به ایران آورده شد و در لاهیجان به جای گیاه کنف کشت شد، کم کم بوته چای جای کنف را گرفت و اکنون دیگر کنف کشت نمیشود، چای هم به دلیل قاچاق چای و عدم توجه به کیفیت چای داخلی و افت کیفی به حاشه رانده شده است. گفته میشود چای ایران یکی از مرغوبترین انواع چای جهان است که به صورت کاملا ارگانیک است و سم و کود در آن به کار نمیرود.
براساس این گزارش: علیرغم اینکه تولید چای در کشور قدمت 108 ساله دارد، اما در سالهای گذشته این محصول دستخوش سیاستگذاریها نامطلوب دولتهای گذشته واقع شد و به شدت کیفیت و کمیت خود را از دست داد.
به طوری که بر اساس گزارشها بیش از 150 هزار تن چای سنواتی غیر قابل مصرف در دههها 70 و 80 خریداری و ذخیرهسازی شده که از این مقدار هنوز هم بخش قابل ملاحظهای در انبارها موجود است.
بیتوجهی دولتهای قبل به تولید چای و این صنعت تا آنجا ادامه یافت که بسیاری از کشاورزان باغات چای خود را رها کردند و تولید این محصول از 70 هزار تن در سال به حدود 10 هزار تن رسید.
ایرج هوسمی رئیس اتحادیه چایکاران در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: بین سالهای 76 تا 80 سالانه حدود 70 هزار تن برگ سبز چای در کشور تولید میشد، اما این میزان به دلیل برخی سیاستگذاریهای غلط؛ سال به سال کاهش یافت تا آنجا که سال گذشته علیرغم توجه مجدد دولت به صنعت چای و احیای باغاتی که طی سالها،کنار گذاشته شده بود، فقط 13 هزار تن برگ سبز چای تولید شد.
وی در پاسخ به این سؤال که عوامل مؤثر بر روند کاهش تولید چای در کشور چه بوده، افزود: اصلیترین عامل ضربه به صنعت چای، واگذار کردن مدیریت چای در چندین سال قبل از وزارت بازرگانی سابق به وزارت جهاد کشاورزی بود.
رئیس اتحادیه چایکاران بیان داشت: تا زمانی که وزارت بازرگانی سابق امور مربوط به تولید و فرآوری چای را بر عهده داشت صنعت چای از مدیریت مستقلی برخوردار بود، اما بعد از واگذاری این صنعت به وزارت جهاد کشاورزی رویه تغییر، و این وزارتخانه شروع به خرید برگ سبز، خشک کردن و تبدیل و فرآوری برگ سبز چای کرد.
وی افزود: افرادی که در آن سالها مسئولیت صنعت چای را بر عهده گرفتند، از دانش و بینش این کار برخوردار نبودند و در نتیجه چای تولیدی در بازار جذب نمیشد و در انبارها میماند.
رئیس اتحادیه چایکاران بیان داشت: با گذشت سالها بر حجم چای بیکیفیت تولیدی افزوده میشد و مقادیر زیادی چای با عنوان چای سنواتی در انبارها ذخیره شد.
هوسمی با بیان اینکه در گذشته وزارت بازرگانی سابق به ازای خرید یک کیلو چای داخلی به تجار مجوز واردات یک کیلو و 200 گرم چای خارجی را میداد، گفت: بنابراین بخشی از چای داخلی و خارجی به صورت خالص عرضه و بخشی هم از این چایها زیر نظر کارشناسان سازمان چای مخلوط و عرضه میشد.
وی افزود: این کار نه تنها موجب به فروش رساندن چای تولید داخل میشد، بلکه درآمد خوبی را هم سازمان چای داشت.
رئیس اتحادیه چایکاران بیان داشت: از آن زمان که سازمان چای زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت، تا سال 80 مقادیر زیادی چای در حدود 100 هزار تن در انبارها انباشته و بر حجم این چای در سالهای بعد هم اضافه شد، تا جایی که فکر میکنم چای سنواتی به حدود 180 هزار تن رسید.
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی واردکنندگان چای فرصت را غنیمت شمرده و شروع به واردات چای کردند، اظهار داشت: واردکنندگان با این عنوان که چای ایرانی قابل مصرف نیست اقدام به واردات چای کردند و این مسئله بدترین لطمه را به صنعت چای کشور زد.
هوسمی افزود: افت تولید، رها کردن باغات چای و روزگار بد چایکاران همه ناشی از سیاستهای نامطلوبی بود که در آن سالها وزارت جهاد کشاورزی اعمال کرد.
رئیس اتحادیه چایکاران گفت: قیمت پایین خرید برگ سبز چای در سالهای گذشته منجر به رها سازی باغات چای و تبدیل آنها به خرابههای جنگلی شد و بخشی از این باغات در لاهیجان، املش، تنکابن و رامسر تبدیل به ویلا شد.
وی با بیان اینکه دولت فعلی سیاستهای گذشته در مورد صنعت چای را تغییر کرد و به این صنعت توجه ویژهای کرد، افزود: اگرچه قیمت خرید برگ سبز چای در دو سال گذشته اضافه شده و چایکاران دوباره با اشتیاق به احیای باغات خود پرداختهاند، اما هنوز این رقم کفاف هزینهها را به طور کامل نمیدهد.
رئیس اتحادیه چایکاران بیان داشت: عدهای سودجو و منفعت طلب در فصل برداشت چای، چای سنواتی را خریداری میکنند و آن را با نام چای تولید سال به بازار عرضه میکنند.
هوسمی افزود: همچنین همین افراد سودجو چای سنواتی را با قیمت بسیار پایین خریداری کرده و آن را به مرزهای کشور منتقل میکنند و در آنجا با افزودن رنگ و اسانسهای سرطانزا و در بستهبندیهای شکل و با برندهای مختلف به عنوان چای خارجی با چندین برابر قیمت به فروش میرسانند و از راه تقلب سودهای کلان میلیاردی کسب میکنند.
وی با بیان اینکه سالانه حدود 130 هزار تن چای در کشور به مصرف می رسد، افزود: در گذشته بین 50 تا 60 درصد این مقدار از چای تولید داخلی تأمین میشد، در حالی که سال قبل فقط 13 هزار تن چای تولید شد و پیشبینی میشود، امسال به دلیل خشکسالی تولید کمتر از سال گذشته باشد.
هوسمی با بیان اینکه چای ایرانی عطر، طعم و کیفیت بسیار خوبی دارد و از نظر کیفیت قابل مقایسه با چایهای وارداتی نیست، تصریح کرد: اگر روند حمایت دولت در دو سال گذشته ادامه یابد، قطعا در سالهای آتی این صنعت که ارث نیاکان ماست پابرجا میماند.
رئیس اتحادیه چایکاران اظهار داشت: درآمد از راه قاچاق چای میلیاردی است و آن مقدار چای که از طریق قاچاق به کشور وارد میشود قابل مقایسه با آن مقداری که بامجوز به کشور وارد میشود، نیست.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا چایهای سنواتی معدوم نمیشود، گفت: گفته میشود این چایهای مصارف صنعتی دارد و قابل تبدیل به کافئین و لوازم آرایشی است و به امید صادرات نگهداری میشود، در حالی که دیده میشود، این چای به بهانه صادرات خریداری اما با عناوین دیگر به کشور وارد میشود.
رئیس اتحادیه چایکاران با بیان اینکه حداقل 50 هزار تن از چای سنواتی هنوز موجود است، بیان داشت: طبق برآورد سازمان استاندارد چای تولیدی تا 3 سال قابل مصرف است.