به گزارش نما ،هریک از ائمه معصومین در زمان خود به توصیف ویژگیهای عصر ظهور حضرت حجتبن الحسن(عج) و تعیین ابعاد مختلف قیام آن حضرت اهتمام داشتند. خود رسول مکرم اسلام(ص) نیز در روایات متعددی به تشریح شرایط و وقایع دوران ظهور و همچنین بیان ویژگیهای شخصیتی برپا دارنده پرچم حق و عدالت و اقامهکننده قسط و داد در جهان پرداختهاند.
در این میان از وجود نازنین امام محمد باقر(ع) احادیث گرانبهایی نقل شده که میتواند بیش از پیش امیدواران حضرتش را دلبسته و منتظر آن عصر نماید. مشکلات فراوان موجود در عالم گاهی اوقات شیعیان را دل خسته و ناامید میکند؛ اما خواندن این روایات و تامل روی آنها امیدواری را به دلهای مشتاق مومنین باز میگرداند.
امتیاز شیعیان آخرالزمان نسبت به مومنین دوران ائمه
حضرت باقرالعلوم(ع) در بیانی نشاطآفرین میفرمایند: «بر مردم زمانی میآید که امامشان از منظر آنان غایب میشود. خوشا به حال آنان که در آن زمان در امر [ولایت] ما اهل بیت ثابتقدم و استوار بمانند! کمترین پاداشی که به آنان میرسد، این است که خدای متعال خطابشان میکند و میفرماید: بندگان من! شما به حجت پنهان من ایمان آوردید و غیب مرا تصدیق کردید. پس بر شما مژده باد که بهترین پاداش من در انتظارتان است.» (کمال الدین، ج 1، ص 330)
اهمیت ویژهای که حضرت در این گفتار به آن اشاره مینمایند ایمان به امام غایب و تصدیق امری است که با چشم خویش ندیدهاند و تنها با باور و یقین و مطالعه و تلاش علمی به آن دست یافتهاند. یکی از امتیازات شیعیان آخرالزمان به اصحاب ائمه همین موضوع است؛ زیرا آنها حجت خدا را میدیدند، با پیغمبر(ص) و اهلبیت نشست و برخواست داشتند، کلام گهربار آنها را با گوش خویش میشنیدند و سیره آن بزرگواران را با چشمان خویش میدیدند؛ اما با این وجود در بسیاری از موارد به ایمان و یقین مورد نظر ائمه نرسیدند و حتی در برخی وقایع لب به اعتراض میگشودند که چرا باید چنین کاری کنیم!؟ این سخنان نشان از کم ایمانی و عدم شناخت صحیح از امام زمانشان بود؛ اما شیعیان حضرت مهدی(عج) بدون اینکه امامشان را ببینند و کلامش را بشنوند بهتر از اصحاب سایر ائمه به امامشان ایمان و یقین پیدا کردند.
حضرت در ادامه فرمودند: «خداوند متعال بهدلیل ارجگذاری از چنین منتظران راستینی به آنان میفرماید: شما مردان و زنان، بندگان حقیقی من هستید. رفتار نیک و شایستهتان را میپذیرم و از کردار ناپسندتان عفو میکنم و به خاطر شما سایر گنهکاران را میآمرزم و بندگانم را به خاطر شما با باران رحمت خود سیراب و از آنان بلا را دفع میکنم. ای عزیزترین بندگان من! اگر شما نبودید، عذاب دردناک خود را به مردم نافرمان نازل میکردم.» (همان)
شمشیر برندهای که میان اعراب حاکم میشود
جهان در عصر ظهور و دوران منتهی به آن بدترین شرایط خود را از حیث فساد و انحراف و فتنهها پیدا خواهد کرد. ظلم، بیعدالتی، تبعیض، مظلومترشدن مظلومان و قدرتمندترشدن زورگویان از نشانههای آن زمان است. مردم در اقصی نقاط عالم به ستوه آمده و مسلمان و غیر مسلمان همه بهدنبال روزنه امید و راه نجاتی میگردند.
امام باقر(ع) در توصیف این ایام چنین میفرمایند: «حضرت قائم(عج) قیام نمیکند، مگر در حال ترس شدید مردم و زلزلهها و فتنه و بلایی که بر مردم فرا رسد و قبل از آن، گرفتار طاعون میشوند. آنگاه شمشیر برنده میان اعراب حاکم میشود و اختلاف میان مردم و تفرقه در دین و دگرگونی احوالشان به اوج میرسد؛ به گونهای که هرکس بر اثر مشاهده درندهخویی و گزندگی که در میان برخی از مردم نسبت به بعضی دیگر به وجود میآید، صبح و شام آرزوی مرگ میکند.»
مطابق آیات قرآن همراه با هر عُسر و سختی، یُسر و آسانی است. این گشایش اما زمانی اتفاق خواهد افتاد که مردم از همه جا نا امید شده و به بنبست کامل برسند. امام در ادامه بیان شیوای خویش افزودند: «وقتی که یأس و ناامیدی تمام مردم را فرا گرفت و دیگر از هر جهت خود را در بنبست احساس کردند، امام غائب علیهالسلام قیام میکند.» (بحارالانوار، ج 52، ص 230)
اصحابی که منتظر اقدام مسئولین نمیمانند!
حضرت همچنین در کلامی خطاب به ابوخالد کابلی به توصیف یاوران مهدوی پرداخته و ایستادگی و مقاومت آنها را میستایند: «من به گروهی مینگرم که در آستانه ظهور از طرف مشرق زمین به پا میخیزند. آنان بهدنبال طلب حق و ایجاد حکومت الهی تلاش میکنند. بارها از متولیان حکومت اجراء حق را خواستار میشوند؛ اما با بیاعتنایی مسئولین مواجه میشوند. وقتی که وضع را چنین ببینند، شمشیرهای خود را به دوش مینهند و با اقتدار و قاطعیت تمام در انجام خواستهشان اصرار میورزند تا اینکه سردمداران حکومت نمیپذیرند و آن حق طلبانِ ثابت قدم، ناگزیر به قیام و انقلاب میگردند و کسی نمیتواند جلوگیرشان شود. این حقجویان وقتی که حکومت را به دست گرفتند، آن را به غیر از صاحب الامر(عج) به کس دیگری نمیسپارند. کشتههای اینها همه از شهیدان راه حق محسوب میشوند.»
این روایت نشاندهنده صلابت و قدرت روحی بالای اصحاب حضرت مهدی(عج) است. آنها منتظر اقدام مسئولین و پیروی از آنها نمیمانند. بلکه با تلاشها و مقاومت و پیگیریهای ناتمام خویش سردمداران را یا مجبور به تحرّک بیشتر میکنند یا انقلاب کرده و خود پرچم را بهدست میگیرند و تا به دست صاحب اصلی آن نسپارند از پای نمینشینند.
حضرت در ادامه این روایت جملهای میفرمایند که مشوق همه منتظران و اصحاب امام غایب از نظر خواهد بود: «اَما اِنِّی لَوْ اَدْرَکْتُ ذلِکَ لأسْتَبْقَیْتُ نَفْسی لِصاحِبِ هذَا الاْءَمْرِ؛ مطمئنا بدان! اگر من آن روزگاران را درک کنم، جانم را برای فداکاری در رکاب حضرت صاحب الامر (ع) تقدیم میدارم.» (غیبت نعمانی، ص 273)