نگاهی به شگفت سازی مجیدی در فیلم محمد رسول الله(ص)

سید مجتبی مومنی – به گزارش نما ،اکران فیلم محمد رسول‌الله مجیدی، نقطه عطف طلایی در سینمای ایران است. فیلمی که انصافا ندیدن آن مساوی با ضرر است برای مخاطبی که حتی به سینما علاقه ندارد و صرفا به‌عنوان سرگرمی به مقوله سینما و فیلم دیدن در آن توجه می‌کند. ماجرایی که در آن به‌رغم اینکه داستان به سرعت نمی‌گذرد، مخاطب همچنان می‌تواند تا پایان فیلم بنشیند و از آن لذت ببرد و احساس خستگی نکند.
این فیلم مجموعه‌ای از خصوصیات خوب یک فیلم را دارد که می‌توان به بعضی از آنها اشاره کرد؛ فیلم‌برداری منحصر و داشتن نماهای کارت پستالی جذاب و خوشایند یکی از خصوصیت‌های به‌یاد ماندنی این فیلم است. این خصوصیت فیلم تا حدی بارز و مشخص است، آنقدر که کسانی هم که در خصوص تصویربرداری تخصص و اطلاعات کارشناسانه‌ای ندارد به طور کامل می‌تواند از آن لذت ببرند و احساس کنند که از وقت شان به بهترین نحو استفاده کرده‌اند. بدیهی است که در سینما استفاده از موسیقی به‌عنوان یکی از ابزارهای مکمل بسیار کاربرد دارد. استفاده مجیدی از نوازنده و استاد موسیقی هندی، الله رکها رحمان، را می‌توان یکی دیگر از برگ‌های طلایی مجیدی در مورد جادوی محمد رسول‌الله دانست. موسیقی که در بخش‌های مختلف فیلم می‌تواند به‌راحتی ارتباط مخاطب با صحنه‌ها را مستحکم کند. بازی‌های استادانه هنرمندان ایرانی هم بخش اصلی این پازل جادوگرانه است که طبعا در این یادداشت نمی‌توان به تفکیک در مورد هنرنمایی هر کدام از آنها صحبت کرد و در برایندی کلی می‌توان گفت تقریبا همه شان عالی از پس نقش‌هایشان برآمدند یا اینکه مجیدی توانست به‌خوبی از همه شان بازی بگیرد.      

وقتی شخص آقا پای کار می‌روند
عموما مقام معظم رهبری در مورد فیلم‌ها به طور مستقیم وارد عمل نمی‌شوند و اقدام عملی ندارند؛ اما فیلم محمد رسول‌الله جز یکی از موارد استثنایی بود که ایشان خودشان سر صحنه حاضر شدند. بازدید مقام معظم رهبری از مراحل فیلمبرداری فیلم سینمایی «محمد رسول الله» یکی از رویدادهای ارزشمند برای این فیلم سینمایی بود تا جایی که مجیدی در نخستین نشست رسانه‌ای خود حضور مقام معظم رهبری را برکت این فیلم عنوان کرد و گفت که رهبر انقلاب در پشت صحنه این اثر صحبت‌های بسیاری را درباره شخصیت حضرت محمد(ص) ارائه کردند که مجموع نظرات مقام معظم رهبری اعمال و در اثر ارائه شد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای روز چهارشنبه ۱۷ آبان ماه ۱۳۹۱ برای بازدید از لوکیشن فیلم سینمایی «محمد رسول الله» ساخته مجیدی مجیدی به محل فیلمبرداری این فیلم رفتند. بازدید مقام معظم رهبری از مراحل تولید فیلم سینمایی «محمد رسول الله» به‌عنوان اولین حضور ایشان در یک پروژه سینمایی به شمار می‌آمد؛ حضوری که نه تنها در بیوگرافی این فیلم سینمایی بلکه در شناسنامه تاریخ سینمای ایران به ثبت رسید. ایشان پیش از این در پشت صحنه سریال تاریخی مذهبی «مریم مقدس» نیز حضور یافته بودند.

روی دوم
اینکه یک اثر فاخر و استادانه منتقد، مخالف و معاند نداشته باشد، امری غیر ممکن است. فیلم محمد رسول الله هم مانند خیلی از آثار سینمایی، مکتوب و رسانه‌ای منتقدانی دارد، از کسانی که به فیلم‌نامه اثر اشکال وارد کردند تا معاندانی که خواستند با بزرگ‌نمایی دروغین از هزینه فیلم بگویند و تا کسانی که مجیدی را شخصیت جشنواره‌ای دانستند و از روی بغض یا کینه برچسب بازیگری و دورویی به او چسباندند. او را متهم کردند که نگاه مسیحی به دین دارد و برای مخاطب صرفا غربی‌اش فیلم ساخته و... بگذریم.
 در ادامه به اندازه مشتی نمونه از خروار به چند مورد اشاره می‌کنیم.

این فیلم، فیلم‌نامه ندارد!
 یکی از انتقاداتی که بعضا از گوشه و کنار به فیلم وارد می‌شود در مورد فیلم‌نامه‌اش است. اینکه این فیلم، فیلم‌نامه ندارد. در این جا این سوال مطرح می‌شود که وقتی قرار است زندگی یک شخصیت با هویت مشخص و تاریخ زندگی معین ساخته شود چه‌طور می‌توان زندگی‌اش را روایت کرد، زندگی پیامبر(ص) براساس سندها و مدارک تاریخی مشخص و متواتر موجود است و طبیعی است که نویسنده نمی‌تواند در مورد اصول جریان محتوا و مفهومی را بیفزاید. افزودن به اصول جریان زندگی پیامبر مصداق تحریف است؛ اما مجیدی در جزئیاتی که می‌توانسته از هنر فیلم نامه بهره ببرد؛ انصافا بهره برده است، او توانسته به طور کامل مشخص و هوشمندانه در هر جایی که به سیر اصلی و روایی داستان لطمه‌ای وارد نمی‌شود از فیلم‌نامه نویسی‌اش استفاده کند و بر غنای روایت زندگی پیامبر بیفزاید. این نمونه را در مواقع مختلف این فیلم می‌توانیم ببینیم.

صد میلیار تومان از پول بیت‌المال!
یکی از مواردی که از روزهای اول درباره فیلم محمد رسول الله رسانه‌ای شد و خواستند که با این اهرم فشار به آن آسیب وارد کنند، میزان هزینه‌ای است که در مجموع برای ساخت این اثر صرف شد. این تب آنقدر همه گیر بود که رسانه‌های خارجی هم از آن غافل نشدند، بودجه تولید این فیلم از سوی رسانه‌های غربی به کرات مورد سوال بود و منتقدان گزارش‌های نادرست با اعداد و ارقام عجیب و غریب ارائه می‌کردند. به عنوان مثال هالیوود ریپورتر مدعی شده بود که ساخت فیلم «محمد رسول الله» ۳۰ میلیون دلار معادل ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه برداشته است.
این ادعا در حالی مطرح شد که صادقیان رئیس هیئت مدیره شرکت نورتابان (این شرکت به پیشنهاد فروزنده رئیس وقت بنیاد مستضعفان در سال ۱۳۸۶ تاسیس شد) درباره جزئیات هزینه ساخت این پروژه سینمایی که شامل ساخت و ساز شهرک و دستمزدهای پرداختی می‌شد، توضیح داد. بر همین اساس و به گفته رئیس هئت مدیره شرکت نورتابان، هزینه ساخت دکورهای شهر مکه ۱۴۱ میلیارد ریال، شهر مدینه با ۱۹ هکتار ۴۲ میلیارد ریال و ساخت و ساز ساختمان اداری ۱۲.۲ میلیارد بوده است. همچنین ۳ میلیارد ریال هزینه فیلمنامه،‌ ۶ میلیارد ریال هزینه مطالعات اجرایی، ۱۵۲ میلیارد ریال هزینه پیش تولید،‌ ۳۱۰ میلیارد ریال هزینه تولید و ۱۵۱ میلیارد ریال هزینه پس از تولید فیلم «محمد رسول الله» شده است. با این اوصاف مجموع هزینه‌های صرف شده برای ساخت این فیلم ۶۲۳.۳ میلیارد ریال بوده است.

ماجرای ادامه‌دار پیامبر رحمت
این فیلم همان طور که مجیدی در زمان‌های مختلف گفته در پی ارائه تصویری واقعی از پیامبر اسلام است. آنچه در این اثر سینمایی مقابل دیدگان مخاطبان قرار می‌گیرد حضور پرمهر و سرشار از برکت پیامبر اسلام است که هر جا که حضور می‌یافتند مردم را به مهر و دوستی فرا می‌خواندند. یکی از مواردی که درباره این فیلم وجود دارد و در روایات هم به آن اشاره شده است، این است که حضرت محمد(ص) از همان کودکی و نوجوانی سرمنشا مهر و دوستی بوده‌اند. داستان فیلم به گونه‌ای طراحی و اجرا شده است که این امکان فراهم است تا قسمت‌های بعدی آن نیز ساخته شود و البته مجیدی نیز به این نکته اشاره داشته که قصد ساخت قسمت‌های دوم و سوم آن را دارد و به گونه‌ای می‌توان آن را سه‌گانه‌ای از زندگی حضرت محمد (ص) دانست.