به گزارش نما به نقل از میزان، مسلمانان این جمهوری ها یا تقیه می کردند، یا در خفا به اعمال دینی خود می پرداختند و یا حتی از ترس برخوردهای شدید کمونیست ها با آنها، دست از آیین و دین خود بر می داشتند.
اما وضعیت این جمهوری ها به همین منوال باقی نماند و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری های شوروی سابق تبدیل به کشورهای مستقلی شدند. سال ها طول کشید تا فضای کمونیستی از این جمهوری ها زدوده شود.
جمهوری آذربایجان، جمهوری تاجیکستان، جمهوری ترکمنستان، جمهوری ازبکستان و چند جمهوری کوچک و خودمختار دیگر مسلمان نشین هستند و اکثریت مردم آنها را مسلمانان تشکیل می دهند.
پس از فروپاشی شوروی سابق یک خلاء شدید هویتی میان این جمهوری ها ایجاد شد. از یک فضای بسته و شدیداً محدود کمونیستی پس از 70 سال تحمل این ایدئولوژی، اکنون رها شده بودند واین حق را داشتند تا مردم بتوانند برای آینده خود تصمیم بگیرند.
اما به خاطر محدودیت های شدیدی که داشتند و نداشتن ارتباط با بیرون از دیوارهای بلند حزب کمونیست، مانند کودکی تشنه آموزش و تربیت بودند. کودکی که کادوی او هر چه پر زرق و برق تر برایش جذاب تر. برخی از آنها به غرب گرایش پیدا کردند و برخی از آنها هم در دام تفکر وهابیت آل سعود گرفتار شدند.
در واقع از چاله به چاه افتادند. جمهوری اسلامی ایران می توانست الگویی برای چنین کشورهایی باشد. اما غرب و آمریکا از همان پیروزی انقلاب اسلامی پی به اهداف و برنامه های انقلاب اسلامی برده بودند و با ایجاد موانع و مشکلات زیاد بر سر راه انقلاب اسلامی یا مانع صدور انقلاب شدند و یا سرعت آن را گرفتند.
علیرغم همه این مشکلات و گرفتاری هایی که آمریکا و غرب برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرد باز هم انقلاب اسلامی تأثیر خود را بر مردم مسلمان منطقه گذاشت.
جمهوری های تازه استقلال یافته شوروی سابق اما در آن فضای بلاتکلیفی خود، همچنان حکومت ها و دولت هایی را بر قدرت نشاندند که تفاوت آنچنانی با حکومت کمونیستی شوروی نداشت.
روسای جمهوری که مادام العمر هستند و هیچ نامزد دیگری هم برای رقابت وجود ندارد، نشان دهند مشی خودکامگی مسئولین این کشورها بوده است. در واقع دموکراسی و مردم سالاری در این کشورها جاری نشد.
در این میان نفوذ آمریکا و حامیان او در این منطقه حساس باعث شد گرایش آنها به سوی آمریکا و کشورهای مرتجع عربی منطقه افزایش یابد. همه این اتفاقات در حالی افتاد که بیشتر این جمهوری ها در شمال ایران قرار دارند و از هر نظر با ایران تشابهات فرهنگی بسیاری دارند.
مهمترین وجه اشتراک آنها با ایران، مسلمان بودن اکثریت مردم این جمهوری ها است. از لحاظ فرهنگی، تاریخی و زبانی هم بسیاری از آنها با ایران قرابت نزدیکی دارند و همه این عوامل مثبت می توانست و می تواند باعث نزدیکی هر چه بیشتر این کشورها با ایران باشد.
در این میان جمهوری تاجیکستان به خاطر اشتراک زبانی یکی از کشورهایی است که با دیگر جمهوری ها تفاوت دارد. این جمهوری پس از اعلام استقلال از اتحاد جماهیر شوروی دستخوش برخی اتفاقات شد.
تاجیکستان که می رفت راه خود را بر مبنای اسلام پیدا کند، اما دخالتهای روسیه این اجازه را نداد تا این کشور تازه استقلال یافته با وجود یک حزب اسلامی به رهبری سید عبدالله نوری بتواند از همان شروع استقلال روی آرامش را به خود ببیند.
عبدالله نوری رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان حتی در زمان شوروی سابق مخفیانه فعالیت داشت و پس از فروپاشی تفکر کمونیستی توانست نهضت اسلامی خود را آشکار کند.
دولتی هم که در تاجیکستان بر سر کار آمد دولتی ضد مذهبی بود به همین خاطر احزاب اسلامی در این کشور نتوانستند پس از 70 سال خفقان کمونیست ها، نفس راحتی بکشند. به همین خاطر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان مخالف دولت این جمهوری شد. او در سال 1385 درگذشت و در طول مبارزات خود توانست این حزب را قانونی کند و در انتخابات پارلمانی این کشور هم حضور یابد و نماینده به مجلس تاجیکستان بفرستد.
اگر این جمهوری می توانست در همان آغاز استقلال خود با الگوی انقلاب اسلامی ایران دولت تشکیل دهد اکنون پس از گذشت این همه سال، نگرانی از نفوذ وهابیت تکفیری افراطی در این منطقه وجود نداشت.
با گسترش تفکر وهابیت که با پول های هنگفت آل سعود همراه است، اکنون منطقه درگیر جنگ با تروریست های دست پرورده آل سعود و آمریکاست. این خطر برای منطقه آسیای میانه و قفقاز به شدت وجود دارد.
آشوب مناطق مسلمان نشین منطقه از خواسته های صهیونیست ها هم هست. این بحران باعث ایجاد امنیت هر چه بیشتر این رژیم می شود. کشورهای اسلامی درگیر با بحران ها و مشکلات داخلی خود نمی توانند به فلسطین و دشمن اصلی جهان اسلام توجه داشته باشند.
همچنین درگیر شدن جمهوری های آسیای میانه و قفقاز روسیه را هم درگیر خود می کند. در واقع یکی از اهداف اصلی این دسیسه تضعیف روسیه پیرامون خود است که یک طرح آمریکایی و صهیونیستی است.
تاجیکستان اکنون با شرایطی که در این کشور ایجاد شده پتانسیل حضور گروه های افراطی در خاک خود را دارد. شرایط افغانستان بر اوضاع تاجیکستان سایه افکنده و می رود تا بحرانی را در این کشور به وجود آورد.
مرز طولانی افغانستان و تاجیکستان، حضور گروه های تندرو طالبان و القاعده در افغانستان، گرایش به تفکرات داعشی در این کشور و شوق این گروه های افراطی به گسترش و تکثیر خود، تاجیکستان را هدف قرار داده است.
این روند نگرانی هایی را برای کشورهای منطقه ایجاد می کند. نگرانی هایی که باید جدی گرفته شود تا از بروز چنین فاجعه ای در این کشور و منطقه که اطراف خود را هم تحت تأثیر قرار خواهد داد، جلوگیری کند.
پیوستن هزاران شهروند جمهوری های آسیای میانه و قفقاز به گروه های تروریستی تکفیری داعش در سوریه و عراق، نشان دهنده تأثیر این تفکر در این کشورها است. آنها به کشورهای خود باز می گردند و آتش زیر خاکستر می شوند.
روسیه اما خود را همچنان قیم این جمهوری ها می داند و به همین خاطر خطر وجود داعش در کشورهای اطراف خود را خطری برای خود تلقی می کند.روسیه پس از فروپاشی شوروی همچنان پایگاه های نظامی خود را در بسیاری از این جمهوری ها حفظ کرده است.
تا پیش از این، نیروهای روسیه بودند که در مرز تاجیکستان با افغانستان مستقر بودند. پس از ایجاد امنیت نسبتی در این کشور نیروهای روس تاجیکستان را ترک کردند و تنها پایگاه نظامی باقی ماند.
اکنون مدتی است که تاجیکستان درگیر جنگ در مرزهای خود با افغانستان است. گروه های تندرو افغانستان با درگیری هایی که در مرز با تاجیکستان ایجاد کرده اند نگرانی دولتمردان این کشور و روسیه را برانگیخته اند.
در ماه گذشته درگیریهایی در داخل تاجیکستان نیز رخ داده و دولت، اسلام گرایان را عامل آن دانسته است. گسترش دولت به اصطلاح اسلامی در افغانستان رو به افزایش است. اما این آدرس غلطی است که دولت تاجیکستان دنبال آن است. حزب نهضت اسلامی این کشور را نمی توان جزو گروه های افراطی تاجیکستان دانست.
خطر ورود گروههای تروریستی و افراطی به تاجیکستان رو به افزایش است. اما دادگاه عالی تاجیکستان حزب نهضت اسلامی را سازمانی تروریستی اعلام و فعالیت آن را ممنوع می کند. این حزب از 29 سپتامبر فعالیت هایش غیر قانونی اعلام شد.
دولت امام علی رحمان باید نگران وهابیتی باشد که به واسطه اجازه ورود این فرقه سعودی به تاجیکستان با کتاب ها و قرآن های تحریف شده، در ذهن مردم این کشور تزریق شده است.