چه كسانی باید آزمایش ایدز بدهند؟

به گزارش نما به نقل از خبرآنلاین، دیشب موضوع گسترش روزافزون ایدز در جامعه بحث اصلی گفتگوی ویژه خبری بود. مجری این برنامه گفتگوی ویژه خبری گفت: ۷۰ هزار حامل ویروس ایدز در ایران وجود دارد که خودشان هم نمی دانند. خودشان آلوده اند و ازدواج می کنند و همسرشان را آلوده می کنند و فرزندان ایدزی به دنیا می آورند. چه می شود کرد که متوجه شوند خودشان آلوده اند؟

در این برنامه عباس صداقت رئیس مرکز کنترل ایدز وزارت بهداشت و مسعود مردانی عضو کمیته کشوری ایدز به صورت حضوری و حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به صورت تلفنی حاضر بودند.

در ادامه مشروح این میزگرد خبری را می خوانید:

اتوبوسی در منطقه غرب تهران برای شناسایی ایدز راه افتاده. مردم درباره نگرانی شان در خصوص ایدز مصاحبه نمی کنند و دوست ندارند صدایشان شنیده شود. اتوبوس کفایت می کند؟
عباس صداقت رئیس مرکز کنترل ایدز وزارت بهداشت: در تمام مراکز استانها، مراکز کنترل بیماریهای رفتاری راه اندازی شده.

چرا از تبلیغات شهری استفاده نمی کنید؟
صداقت: با توجه به اینکه خیلی اطلاع رسانی شده، مراجعه کننده خیلی کم است، به خصوص در شهرهای کوچک.

اطلاع رسانی کجا شده؟
صداقت: تاکید دارم کسی می خواهد آزمایش بدهد به مراکز مشاوره مراجعه کند چون آزمایشهای استاندارد سازمان جهانی بهداشت و کمیته کشوری انجام می شود. اطلاعاتشان نیز محفوظ و محرمانه می ماند. ایدز تابو دارد و مردم از رفتارهای مرتبط به این بیماری به خصوص در شهرهای کوچک که احتمال شناسایی وجود دارد، اکراه می کنند. رویکرد امسال وزارت بهداشت، جامعه محور است یعنی ما سراغ جامعه برویم.

شما تعداد مراکز را کافی می دانید؟
مسعود مردانی عضو کمیته کشوری ایدز: لزومی ندارد کسی به مرکز مشاوره مراجعه کند. فقط کافی است بداند یک بار تزریق داشته باید برود آزمایش بدهد. مردم ماهی ۳-۴ بار قند و چربی آزمون می دهند. هر جوانی که بیش از یک شریک جنسی دارد باید آزمایش دهد. اطلاع رسانی باید از طرف همه باید بیشتر از این باشد. ایدز یک مسئله اجتماعی است، از معلم، رسانه، وزارت بهداشت و همه باید کار کنند. نسبت به کشورهای دیگر، اطلاعات مردم ما خیلی پایین است. در استرالیا و آمریکای شمالی با سلاح آموزش بر ایدز غلبه کردند. وزارت بهداشت خیلی خوب کار کرده ولی فقط وزارت بهداشت نباید فقط این کار را بکند.

حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان به صورت تلفنی وارد گفتگو شد.

آمار ۱۰۰ هزار مبتلا را تایید می کنید؟
شهریاری: این آمار تخمینی است و احتمال بالاتر بودن این آمار نیز می رود. عزیزان مطرح کردند که اطلاع رسانی باید در این باره بیشتر شود و وزارت بهداشت به تنهایی نمی تواند این کار را انجام دهد. در سالهای گذشته که موارد فرآورده های آلوده از فرانسه رسید. موجش گذشت. موج تزریق اعتیاد هم گذشت و الان شاهد موج انتقال جنسی را داریم.

آموزش کار کیست؟
شهریاری: باید از مدارس آموزش داده شود. به دانشگاه ها کشیده شود. به نظرم اشکال قانونی برای کار در این زمینه نداریم. یک سری محدودیتهایی با توجه به مسایل اجتماعی و اخلاقی، این چنین محدودیتها هست که باید از طریق صدا و سیما و رسانه ملی داشته باشیم. از طریق رسانه ها و دانشگاه ها داشته باشیم.

آموزش و پرورش چقدر همراهی می کند؟
صداقت: انتظار داریم خیلی بیشتر و جدی تر کار کنند. باید انجمن اولیا و مربیان مدارس این موضوع را دنبال کنند.

کی مسئول است؟
صداقت: وزارت آموزش و پرورش در بعد پرورشی مسئولیت دارد نوجوان را طوری پرورش دهد که بتواند از معضلات جامعه آگاه باشد و بتواند خود را محافظت کند.

شما نمی توانید کار بخشهای دیگر را هدایت و نظارت کنید؟
صداقت: آموزش و پرورش زیرمجموعه وزارت بهداشت نیست! برای کنترل ایدز در جامعه یک شبکه متخصصان داریم. شبکه پزشکان عمومی داریم. ۱۷۰ واحد مراقبت داریم. اینها ماموریت اصلی وزارت بهداشت است. در برنامه راهبردی توصیه کردیم.

شما می گویید کار آنهاست. پس باید یک مغز فراسازمانی بر این امر نظارت کند؟
صداقت: دقیقا. با وجود تاکید ما بر رسانه ملی و شبکه های اجتماعی و تشکلهای دولتی باید وارد شوند. اینطور نیست ما بی تفاوت باشیم. در برنامه راهبردی تاکیدها شده. وزارت بهداشت با وزارت علوم تفاهم کرده در دوره ۸ ماهه قرار است این آموزشها داده شود.

مردانی: الان می توانید برای سرویس دهی به بیماران ایدزی با یک اینترنت با همه بیماران تماس بگیرید. در کمیته کشوری، برنامه داریم ولی محدودیتهای جامعه را هم ببینید. در ۸ سال پیش پیشنویس اضافه کردن مطالب به کتابهای درسی را داشتیم و زیر چاپ هم رفت ولی یک نفر آمد گفت بردارید.

کی گفت بردارید؟
مردانی: سلیقه ها متفاوت است. حتی وارد کردن ایدز در کتابها با یک حساسیت خاصی باید انجام شود که نتیجه معکوس ندهد. کار ساده ای نیست. باید تجارب کشورهای دیگر را هم ببینیم.

شما می دانید کتاب چرا زیر چاپ رفته ولی نگذاشتند توزیع شود؟
شهریاری: من اطلاع ندارم.

بالاخره آموزش از یک جا باید شروع شود؟
شهریاری: تنها راه آموزش از سوی وزارت بهداشت و درمان باید باشد که متولی سلامت است. باید کتابها را چاپ کنند و در هیات دولت یا کمیسیون اجتماعی مسایل را مطرح کنند.

مسئولان انگار روی ایدز خیلی حساس نیستند.
شهریاری: یکی از مشکلات اصلی این موضوع بحث آموزش است. باید دید علل افزایش ایدز چیست و جلوگیری کنیم. متاسفانه سن ازدواج به خاطر بیکاری و فقر بالا رفته است. این یکی از علل است. آموزش کمک کننده است. ولی اینقدر که دولت برای خودرو ۲۵ میلیون تومان وام می دهد برای ازدواج هم اینقدر وام بدهد. آموزش به این سادگی نیست. ولی اینکه بگوییم با جمع کردن و صحبت کردن کاری می شود، نیست. برای اعتیاد هم جلسات متعدد داشتیم. می آیند گزارش می دهند و می روند ولی هماهنگی بین بخشی خیلی سخت است. باید از سوی رئیس جمهور محترم این اتفاق بیفتد.

گفتگوی تلفنی یک مبتلا به ایدز که از طریق سرنگ آلوده مبتلا شده است، پخش شد. او گفت که انگ زدن مهمترین مشکل بیماران مبتلا به ایدز است.

چه می شود با مشکل انگ مقابله کرد؟
مردانی: این مشکل در خیلی از کشورهای دنیاست.

شما درمان داخلی را قبول دارید؟
مردانی: صددرصد. افتخار ما این است داروی ایدز را رایگان می گیرند. در حد توان وزارت بهداشت داروهای مورد نیاز رده اول را وارد کردیم و برخی در کشور ساخته می شود. ولی اگر ما را اروپای غربی مقایسه کنید مشکل داریم. این داروها سال به سال با دستورالعمل کشوری انطباق می یابد. این داروها را سازمان جهانی بهداشت تایید کرده. الان خیلی از بیماران ایدزی در ایران با یک قرص در روز درمان می شود. رژیم چهاردارویی داریم.

ولی برخی خبرها گفتند داروها مال ۳۰ سال پیش است؟
صداقت: ما هر سال یک دوره بازنگری در داروها داریم.

چرا در دنیا شیب رشد و تعداد مبتلایان کاهش یافته ولی در ایران افزایش یافته؟
صداقت: کلید اصلی کنتزل HIVآموزش است. همه چیز از نظر درمان، نظام تشخیصی، برنامه ها و... آمده است.

پس اطلاع رسانی کجاست؟
صداقت: ما چقدر برنامه ساز داریم که با سلیقه لایه های مختلف جامعه برنامه بسازد؟ فیلم نامه بنویسند. انیمیشن بسازند. آموزش و پرورش ماموریت و مسئولیت دارد که در کنار آموزش، نوجوان را پرورش دهد. بزرگترین مشکل این نظام این است که همه فکر می کنند اگر درباره HIV بخواهند حرف بزنند باید از ابتدایی شروع کنند. اینطور نیست. در اروپا می گویند به برخی از نقاط بدنت کسی جز مادرت حق ندارد دست بزند. می گویند در مقابل پیشنهادها باید توانمند باشی. شما چند بار از آموزش و پرورش سئوال کردید؟

بارها، ما زنگ زدیم همین امشب آقای دکتر ضیاالدینی مدیرکل سلامت آموزش و پرورش گوشی را برنداشتند.
صداقت: هر کدام از سازمانها مانند زندانها، شهرداری و... ماموریتهایی برایشان تعریف شده که کمابیش دارند انجام می دهند.

یعنی حساسیت و مغز متفکر وجود ندارد؟ مشکل بودجه داریم؟
مردانی: ما خیلی از محدودیتهای دارویی در حوزه بهداشت داریم. بودجه اداره ایدز هم این مشکل را دارد. مردم انتظار دارند و مریضها می گویند در برخی جاها دارویی می دهند که شما ندارید.

بودجه کنترل ایدز چقدر است؟
شهریاری: این بودجه در وزارت بهداشت و درمان پیش بینی شده است. این سهم بیماری ایدز و بخش بهداشت نسبت به منابع حوزه درمان کمتر است. در این زمینه نمونه کوچکی را بگویم. در رابطه با جمعیت صحبت شد. مادری بگوید من وسایل پیشگیری می خواهیم. به بهانه کنترل جمعیت، وسایل پیشگیری در مراکز درمانی دولتی، را جمع کردیم.

صداقت: وسیله پیشگیری و جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بارداری جمع آوری شده.

یعنی راهی دارد؟
صداقت: می شود این وسیله ها را با هدف پیشگیری از بیماری برگرداند.

مردم می پرسند چرا موج از راه اعتیاد به جنسی برگشته؟ چه اتفاقی افتاده؟
صداقت: در دهه ۷۰ اعتیاد تزریقی یک اوجی را نشان می دهد. بعد کنترل می شود. متاسفانه امروز بر اساس گزارشها یک مقداری نگرانی بر روابط جنسی خارج از قواعد رسمی ازدواج داریم. برقراری رابطه جنسی با کسی که از پیشینه روابط او، اطلاعاتی نداریم. فرض کنید مردی مبتلا شده، نه معتاد بوده و نه سابقه زندان داشته. ناخواسته این را به همسرش منتقل می کند. همسر باردار می شود و به جنین منتقل می شود.

چرا آزمایش ایدز را اجباری نمی کنید؟
صداقت: این آزمایش در گلوگاه ها برای بیماران ژنتیک است. اتفاقا نگرانی ما در ازدواج برای بعد از ازدواج است. اگر فرد هنگام ازدواج سالم باشد، بعد از ازدواج تضمینی نیست که سالم بماند. دوره پنجره هم دارد. ما به زوجین توصیه می کنیم هنگام ازدواج این آزمایش را بگیرند.

مردانی: مردم باید خودشان به فکر باشند. هر کسی چند قدم در زندان رفته. هر کسی در عمرش یک بار تزریق کرده. هر کس بیش از یک شریک جنسی در عمرش داشته. هر کسی سابقه تماس جنسی محافظت نشده داشته، هر کسی بیماری تناسلی داشته بروند آزمایش بدهند. این خیلی در جوانان ما دیده می شود که می روند در پارتی و مانند آن. هر چه زودتر شناسایی شوند و دارو دریافت کنند، عمر طبیعی می کند. مریض HIV اگر زود درمان شود اندازه پدرش می تواند عمر کند.