به گزارش نما - شرق نوشت: تا همین چندسال پیش برای بسیاری از مسئولان و مردم ساخت سد نشانه پیشرفت و توسعه و سازندگی بود. اهالی بسیاری از مناطق کشور یکی از اصلی‌ترین درخواست‌هایی که داشتند ساخت سد در شهرستان و استانشان بود.
با همین دیدگاه در گوشه‌وکنار کشور، از شمال تا جنوب صد‌ها سد ساخته شد و این میل بی‌پایان به سدسازی همچنان ادامه دارد. اما زمان گذشت و طبیعت قهر خودش را نشان داد که همه آن سدها آن‌طور که تصور می‌شد نه‌تنها حلال مشکلات نیستند بلکه خود در حال تبدیل‌شدن به مشکل و معضلی جدید هستند. حالا مدت‌هاست ساخت هر سد در هر منطقه‌ای از کشور بیشتر از هر کس داد اهالی خود همان محل را درمی‌آورد؛ از مردم عادی تا فعالان محیط‌زیست و اجتماعی و فرهنگی.
این‌روزها هم داستان ساخت دو سد، یکی در شمال کشور در استان گیلان و دیگری در غرب و در استان کردستان، با اعتراضات و واکنش‌های زیادی مواجه شده است. سد گیلانی شفارود نام دارد و محیط‌زیستی‌ها به دلیل اینکه با ساخت و آبگیری آن، حجم گسترده‌ای از جنگل‌های کشور تخریب می‌شود با آن مخالف‌اند و در کردستان فعالان محیط‌زیست به دلیل تخریب‌شدن چشمه‌ها و آبشارها و مناظر طبیعی زیبا با ساخت سدی به نام «داریان» در استانشان مخالفت کرده‌اند. این اولین‌بار نیست که اعتراض‌ها به ساخت این سدها رسانه‌ای می‌شود.
اما در جدیدترین اتفاق‌ها پیرامون این دو سد، دو خبر منتشر شد. روز گذشته « سه‌هزار فعال زیست‌محیطی و مدنی به رئیس‌جمهور نامه نوشته و خواستار جلوگیری از نابودی «چشمه بل» و متوقف‌کردن آبگیری سد داریان شدند».
در خبر دیگر هم ایسنا از «ایستادگی سازمان محیط‌زیست» در برابر ساخت سد «شفارود» خبر داد.
در نامه‌ای که قریب به سه‌هزارنفر از فعالان محیط‌زیستی، مدنی، سیاسی، اقتصادی، شخصیت‌های دینی، علمی، آکادمیک و نخبه استان‌های کردستان و کرمانشاه، به رئیس‌جمهور نوشته و خواستار توقف آبگیری سد داریان شدند با اشاره و استناد به اصول هشتم، پنجاهم، یک‌صدوسیزدهم و یک‌صدوبیست‌ویکم قانون اساسی که از لزوم توجه به مقوله محیط‌زیست و حفاظت از آن تأکید دارد، آورده‌اند: «دولت شما که شعار تدبیر و امید را سرلوحه عملکرد خود قرار داده است بر رعایت امورات زیست‌محیطی تأکیدات زیادی کرده است، همان‌طور که استحضار دارید منطقه هورامان (اورامانات) به دلیل دارابودن آبشارها و چشمه‌ها و کوه‌های مرتفع و گونه‌های کمیاب گیاهی و جانوری به‌عنوان یکی از پتانسیل‌های جذب گردشگران داخلی و خارجی مبدل گشته است. مردم استان‌های کرمانشاه و کردستان با امیدواری به اعتدال و مشاهده مشارکت حضرتعالی در حل مشکلات منطقه با دلگرمی فراوان به پای صندوق‌های رأی رفته و کلید تدبیر و امید را برای گشودن درهای توسعه و رونق منطقه انتخاب نمودند. اما علیرغم سپری‌شدن قریب به سه‌سال از فعالیت دولت اعتدال، شواهد و قرائن حکایت از کم‌عطوفتی وزارت نیرو و برخی از سیاست‌گذاران دولت تدبیر و امید در این منطقه در حراست و حفاظت از آثار طبیعی زیست‌محیطی دارد. با آبگیری سد بدمطالعه‌شده داریان دومین چشمه آب معدنی جهان و بزرگ‌ترین چشمه کارستی در خاورمیانه به‌نام چشمه بل که در سال ١٣٨٨ به شماره ٦٤ در فهرست آثار ملی طبیعی به ثبت رسیده است، در زیر ١٠٩ متر ستون آب برای همیشه نابود می‌شود».
نویسندگان این نامه در ادامه به ارزش‌ها و اهمیت چشمه بل اشاره کرده و در این‌باره نیز نوشته‌اند: «منابع آب شرب کارستی ناب و چشمه‌های بزرگ در این منطقه است که سبب به‌وجودآمدن مظاهر تمدن و سکونتگاه‌های متعدد با بافت اجتماعی منحصربه‌فرد در اورامانات گردیده است. چشمه بل یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی، تاریخی، آیینی و زیست‌محیطی می‌باشد که در مجاورت بقعه تاریخی و مبارکه امام‌زاده عبیدالله(ع) برادر امام‌رضا(ع) می‌باشد که به‌لحاظ فرهنگی به قداست خاص آن افزوده است، این چشمه عظیم با تولید چهارهزارلیتر درثانیه بدون نیاز به تصفیه توانایی تأمین آب شرب دومیلیون‌نفر را داراست که ارزش آن بسی بیشتر از چاه نفت است. بنابراین انتظار می‌رود هر‌چه‌زودتر جلو این فاجعه زیست‌محیطی گرفته شود».
در خبری که در رابطه با سد شفارود منتشر شده نیز آمده است: «محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه به‌شدت با این مسئله مخالف هستم، که مجریان بدون دریافت هر نوع مجوزی از سازمان حفاظت محیط‌زیست به اجرائی و عملیاتی‌کردن پروژه‌ها اقدام می‌کنند، اظهار می‌کند: « اگرچه ادعا می‌شود سد شفارود به‌منظور تأمین آب شرب ٥٠ هزارنفر ساخته می‌شود، اما لازم به‌ذکر است؛ اگر این سد منحصر به ٩٣ هکتار هم باشد، حداقل ٤٠ میلیون‌مترمکعب آب در آن جای می‌گیرد، این در حالی‌است که برای ٥٠ هزارنفر تنها به پنج‌میلیون‌مترمکعب آب نیاز داریم. سد شفارود در منطقه‌ای که ریزش‌های آسمانی آن دوهزار میلی‌متر است و با حفر حدود ٤٠ سانتی‌متر در خاک می‌توان به آب رسید و در کنار دریای خزر قرار دارد، ساخته و از این طریق ٩٠ هکتار از ارزشمندترین جنگل‌های هیرکانی قطع می‌شود».
طبق گفته محمد درویش، علاوه بر سد شفارود، سد «ایالو» در زنجان نیز فاقد مجوز است و به سازمان حفاظت محیط‌زیست در مورد ساخت آن هیچ اطلاعی داده نشده است و قصد دارند این سازمان را در عمل انجام‌شده قرار دهند. وی با اشاره به اینکه ادعا می‌شود سد ایالو یک سد تنظیمی است، ادامه می‌دهد: «سد تنظیمی را در همان سرشاخه‌ای می‌سازند که سد اصلی یعنی مراش ساخته می‌شود، در صورتی که این سد روی سرشاخه دیگری در حال ساخت است. مجریان که نگران مخالفت سازمان حفاظت محیط‌زیست با این سد بوده‌اند، بلافاصله تمام نیروهای خود را بسیج کرده‌اند که ٢٤ساعته، طی سه شیفت کار را به جایی پیش ببرند که بگویند روی این سد کار کرده، هزینه و بیت‌المال صرف شده و باید اجازه تمام‌کردن ساخت سد را بدهید».
درویش در پایان با اشاره به عزم جدی معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، برای جلوگیری از احداث سد شفارود می‌گوید: «در این مدت هم سازمان حفاظت محیط‌زیست در مقابل فشارها ایستادگی کرده و فشارهای بسیاری را در جریان ساخت این سد تحمل کرده است».
اعتراض به ادامه پروژه ساخت سد در گیلان و كردستان
۱۳۹۴/۸/۳۰
