به گزارش نما راهبردي‌ترين بخش مركز مطالعات استراتژيك رياست جمهوري در دولت هاشمي رفسنجاني، «معاونت سياسي» بود، كه حجّاريان، علوي‌تبار، عبدي و مجيد محمّدي توسعه سياسي را به عنوان يك پروژه در آن تئوريزه مي‌كردند. برخي از فعالان در معاونت سياسي مركز مطالعات تحقيقات استراتژيك قبل از اين زمان مستقيماً با محمّد موسوي خوئيني‌ها، رئيس مركز همكاري داشتند.
سعيد حجاريان در باب نوع فعاليت‌هاي اين معاونت بيان مي‌كند: « از سال ۱۳۶۸ كه مركز تحقيقات استراتژيك رياست جمهوري راه افتاد، من در معاونت سياسي اين مركز همين پروژه كاري را دنبال مي‌كردم. معاونت سياسي مركز تحقيقات استراتژيك يك پروژه بيشتر نداشت و آن هم پروژه توسعه سياسي بود. البته اين پروژه چندين زير پروژه داشت، نظير فرهنگ سياسي و رفتار سياسي اقشار مختلف ايران، پروژه تحليل چرايي انقلاب اسلامي با هدف تئوريزه كردن انقلاب، پروژه ماهيت دولت در ايران، پروژه نوسازي ايران.» (1)
«اين تئوريسين‌ها به اين نتيجه رسيده بودند كه «توسعه سياسي» در ايران، در گام ابتدايي نيازمند بروز تغييراتي در ساختار سياسي كشور است و در مرحله بعد بايد «فرهنگ سياسي ايران» متناسب با ايده آل‌هاي غرب تغيير يابد.» (2)
حجّاريان در همين باره مي‌گويد: «پروژه «توسعه سياسي»، حدّاقل اتودش كاملاً مشخص بود كه چه مي‌خواهيم. پروژه در چهار سال اوّل رياست جمهوري آقاي «هاشمي» در «مركز تحقيقات استراتژيك» معلوم شده بود ... در راه نوسازي بومي معلوم بود كه چه مي‌خواهيم. همه چيز تعريف شده بود؛ مشاركت يعني چه؟ رقابت يعني چه؟ «جامعه مدني» يعني چه؟ چرا ضعيف است و ... حتّي براي مسائل راه حل داشتيم. در پروژه «توسعه سياسي»، Policy Paper داشتيم.» (3)
در رابطه با حلقه مركز استراتژيك رياست جمهوري و ديگر حلقه‌هاي فكري جريان تجديدنظرطلب مي‌آيد: « بنابراين پيوند سازماني حلقه كيان و حلقه مركز مطالعات استراتژيك رياست جمهوري با حلقه آئين؛ باعث شد جرياني فكري- سياسي از آراي سروش، حسين بشيريه... حجّاريان و محمّد خاتمي به‌وجود بيايد كه با مطالعه مدل‌هاي توسعه‌اي در «مركز مطالعات استراتژيك» به يك برنامه سياسي مدوّن دست يافت. بنابراين بسياري نطفه دوّم خردادرا از پيوند اين حلقه‌ها مي‌دانند.» (4)
حال كاركرد چنين حلقه استراتژيك و دولت سازي توسط هاشمي به راحتي مورد تشكيك قرار مي‌گيرد و سعيد حجاريان در گفت‌وگو با عماد‌الدين باقي از علاقه نداشتن هاشمي رفسنجاني به مباحث كار شده در معاونت سياسي تحقيقات استراتژيك رياست جمهوري و اعتقاد نداشتن وي به توسعه سياسي و مباحث مربوط به خواسته‌هاي عمومي، جملاتي «كنايي» را بيان مي‌كند:
* آيا آقاي هاشمي مي‌تواند بگويد من كسي بودم كه در ابتداي رياست جمهوري مركز تحقيقات استراتژيك را درست كردم تا آنجا پروژه توسعه سياسي را مورد بررسي قرار دهد؟
... وقتي طرح تفصيلي را نوشته بوديم به اتفاق آقاي خوييني‌ها و دوستان خدمت آقاي هاشمي رفتيم تا گزارشي از كارمان را در اين زمينه به وي بدهيم. من در مورد توسعه سياسي به ايشان گفتم كه ما اين پروژه را در دستور داريم. با لحن استعجاب و استغراب پرسيد كه اين اصطلاح توسعه سياسي مفهومي است كه مطرح است و به كار مي‌رود يا اينكه شما خودتان به سياق توسعه اقتصادي آن را وضع كرده‌ايد؟
چون ايشان آن موقع پروژه توسعه اقتصادي خود را پيش مي‌برد. ... » (5)
اين در حالي است كه هاشمي در آستانه انتخابات يازدهم رياست جمهوري در بيانيه‌اي معيشت مردم را مهم‌ترين هدف خود دانسته و بيان مي‌كند: «از اهداف مهم اينجانب از عرضه خود، ايجاد همدلي و همكاري قاطبه ملت حول محور نظام اسلامي و سند چشم انداز 20 ساله و مقابله با خطرهاي در كمين خارجي و داخلي و اولويت سامان بخشي به معيشت مردم از رهگذر تحقق حماسه سياسي و اقتصادي موردنظر مقام معظم رهبري است. »(6)
پی‌نوشت:
1. روزنامه وقايع اتفاقيه گفت‌وگو با سعيد حجاريان ، ۲۷/ 4 / ۱۳۸۴
2. خبرگزاري ايلنا، مصاحبه با سعيد حجّاريان، 28/11/1383
3. حسين سليمي، كالبد شكافي ذهنيت اصلاح گرايان، گفت‌وگو با سعيد حجاريان، ص 61
4. حسين سليمي، پيشين، ص17
5. عماد الدين باقي، براي تاريخ، گفت‌وگو با سعيد حجاريان، ص 45
6. پايگاه اطلاع رساني آيت‌الله هاشمي رفسنجاني، 24/02/92
منبع : روزنامه جوان
هاشمی، اصلاح‌طلبان و انتخابات (13)
راهبردی‌ترین بخش مركز مطالعات استراتژیك ریاست جمهوری در دولت هاشمی رفسنجانی، «معاونت سیاسی» بود، كه حجّاریان، علوی‌تبار، عبدی و مجید محمّدی توسعه سیاسی را به عنوان یك پروژه در آن تئوریزه می‌كردند.
۱۳۹۴/۱۱/۲۴
