گفتگو: نفیسه زارعی- دغدغه مد و لباس، یکی از اساسیترین موضوعاتی است که در کشور ما میبایست مورد نظر قرار بگیرد، هرچند هزینههای طراحی و تولید لباس در ایران، در یک حد و حدود معینی است اما با این حال ارائه طرح نو نیازمند پشتیبانی حمایت و میدانی برای عرضه در بازاری است که هر روز مدهای گوناگون وارداتی را تجربه میکند؛ آمنه ابراهیم زاده طراح لباس است و در روزهای برپایی نمایشگاههای مد و لباس با آنکه پرمشغلهتر از همیشه است در مجالی کوتاه از طراحی لباس بانوان در داخل برای ما میگوید:
به اعتقاد شما برای طراحی تمام عیار پوشاک زنانه و گرایش بانوان به آن باید چه کرد؟
برای پاسخ به این سؤال ما با دو موضوع مواجه هستیم؛ موضوع اول این است که ابتدا باید ذائقههای کسانی که میخواهند از لباس استفاده کنند را در نظر بگیرید و با در دست گرفتن نبض ذائقهها نسبت به ذائقهسازی تازه اقدام کنیم، درست شبیه کاری که طراحان مدهای غربی برای تزریق آنها به بازارهای گوناگون دنیا انجام میدهند الان اگر شما طرحهای تازه دویچهاندگابانا را که یک شرکت معروف است ببینید متوجه خواهید شد که آنها ابتدا با بررسی سلیقههای گوناگون در کشورهای مسلمان طرح اولیهشان تهیه و سپس آن را به بازار ارائه میکنند و برای آنها مهم نیست که این طرح با فاکتورهای لباس اسلامی برای زنان تا چه اندازه منطبق است، موضوع دوم همین مسئله در نظر گرفتن انطباقهاست؛ طبیعی است که اگر پوشاک طراحی خودمان را با فاکتورهای بومی و مذهبیمان طراحی و تولید کنیم مورد اقبال قرار میگیرد.
بعضا در طراحی پوشاک بانوان ما شاهد طرحهای مکرر هستیم؛ آیا نبود تنوع یکی از عوامل اصلی برای عدم اقبال به پوشاک داخلی نیست؟
طبیعی است تنوع با درنظر گرفتن موضوع مهم توجه به فاکتورهای لباس اسلامی در طراحی و تولید بسیار مهم است، اگر من بخواهم درمورد عدم اقبال به برخی از طرحهای داخلی صحبت کنم باید به موضوعات متعددی مثل قیمت نهایی این طراحیها و تولیدات که به دست مشتری میرسد اشاره کنم؛ گاهی شما میبینید لباسهای طراحی داخل با قیمتی بالا حتی در نمایشگاهها عرضه میشوند و در مقابل جریان پوشاک قاچاق باعث میشود تا مدهای تزریقی غربی با کمترین قیمت به دست مشتریان برسد؛ طبیعی است که در این شرایط افراد به دنبال آن پوشاکی میروند که قیمت مناسبتری دارد و برای آنها صرفه اقتصادی را به همراه میآورد، مسئله طرح تکراری هم یک بخش دیگری از ماجرا است؛ وقتی ما میگوییم مد اسلامی بلافاصله عدهای طرحهایی مثل بته جقه و ترنج و... را تنها در نظر میگیرند؛ این درحالی است که در عین استفاده از طرحهای سنتی میتوان آنها را با طرحهای جدید تلفیق کرد و در نهایت به یک طرح تازه و غیرتکراری رسید؛ طرحی که در عین حفظ زیبایی میتواند مورد توجه مخاطب قرار بگیرد و با طرحهای وارداتی نیز رقابت کند.
ارزیابی شما از برگزاری نمایشگاههای مدولباس که در این ایام شدت بیشتری دارد چیست؟
برپایی نمایشگاه به عنوان یک فرصت برای معرفی طرحهای طراحان به حساب میآید؛ در این فرصت البته شما میتوانید با مخاطب خود به صورت مستقیم ارتباط برقرار کرده و نظر آنها را نسبت به کار خود جویا شوید اما ماندن و ایستایی طرحها در نمایشگاهها و جشنوارههای گوناگون خود در حکم معضلی برای طراحان لباس به ویژه در حوزه پوشاک زنان به حساب میآید؛ عدم حمایت از طراح و تولیدکنندگان داخلی در بازاری که در قبضه پوشاک نامتعارف خارجی است که بعضا به شکل قاچاق وارد مرزهای ما میشوند میبایست به عنوان اقدامی ایجابی مدنظر دولتمردان و متولیان حوزه پوشاک، مدولباس قرار بگیرد، اگر این حمایتها در بازار صورت بگیرد قطعا مردم ما با توجه به فهم و درک عمیقی که دارند به سوی استفاده از پوشاک داخلی گرایش پیدا میکنند و همین موضوع باعث میشود به شکلی مستقیم و غیرمستقیم در مقابل معضل بدپوشی به مقابله بپردازیم.
شما در میان گفتگو از مقابله با بدپوشی یاد کردید؛ به عنوان یک طراح چه عناصری را در مقابله با این مهم دخیل میدانید؟
ابتدا به ساکن باید بگویم بدپوشی محصول امروز و این ساعت نیست؛ طبیعتا طی یک پروسه زمانی طولانی در ایران موضوع بدپوشی ایجاد و خود را به شکل بدحجابی و حالا بی حجابی نشان میدهد؛ غفلت فرهنگی، عدم ارائه مدل و الگوی مناسب در این سالها به انضمام موضوعات وارداتی مثل ماهوارهها، شبکههای اجتماعی و... باعث شد تا اکنون با این معضل مواجه شویم؛ این موضوع بیش از همه جامعه زنان ما را درگیر خود کردهاست؛ زیرا برنامهریزان بدپوشی با صرف هزینههای بسیار ابتدا در حوزه زنان و پوشش آنها فعالیت کرده و سپس آن را به سایر افراد جامعه تسری دادهاند، حالا هم البته میشود با یک از اقدامات معضل ایجاد شده را تعدیل کرد به طور مثال اگر رسانه ملی که یکی از کارکردهای آن انتقال مفاهیم و ارزشهاست بتواند در برنامههای خود اعم از فیلم و سریال به شکل غیرمستقیم از پوشش و لباسی برای بازیگران استفاده کند که مشخصههای داخلی در آن به تصویر کشیده شود میتوان تا حدود نسبتا زیادی از مدهای وارداتی جلوگیری کرد از سوی دیگر با نظارت بر پوشش قشری به عنوان قشر الگو مطرح هستند و مجاب کردن آنها به استفاده از این پوشش میتوان بخشی از فرایند الگوپذیری لباس را در داخل هدایت کرد و به مرور زمان جامعه را با مدها ایرانی اسلامی عجین نمود.