چرا بعد از تعطیلات احساس افسردگی می كنیم؟

به گزارش نما تمام طول سال را برای تعطیلات نوروزی برنامه‌ریزی می‌کنیم، احتمالا تمام تور‌های گردشگری و کنسرت‌ها را بررسی می‌کنیم و با افرادی که گذراندن وقتمان با آن‌ها لذت بخش است، هماهنگ می‌شویم. اما چرا با تمام این تدابیر آخر تعطیلات حس می‌کنیم به همه‌ی آنچه که‌می‌خواستیم، نرسیده‌ایم؟

تحقیقات دانشمندان دانشگاه UCLA تا حدودی جواب این سوال را می‌دهد. آن‌ها این حس را let-down می‌نامند. این وضعیت هنگامی رخ می‌دهد که شما مشغول انجام کاری پراسترس قبل از تعطیلات هستید( خانه تکانی، ماموریت کاری، فروش آخر سال و یا امتحانات). در این شرایط هورمون ویژه‌ای برای مقابله با این استرس در بدنتان ترشح می‌شود. هیپوتالاموس این استراس و عوطف را بررسی و به غدد هیپوفیز مغز هشدار می‌دهد. کبد مواد قندی و ویتامین‌ها را آزاد می‌سازد، ضربان قلب بیشتر می‌شود، تنفس تغییر می‌کند و...... . این واکنش‌ها از در طی این‌روزهای پر استرس همراه شما خواهد بود و عملا بدن شما در مقابله با این فشار‌ها آماده‌ی مقابله بوده و کم کم مانند یک کشور در حال جنگ تمام نیروهایش بتدریج تمام می‌شود و تا حد زیادی در برابر بیماری‌ها آسیب پذیر و یا اعضای بدن مستعد بد کار کردن می‌شوند. درست در لحظه‌ای که شما پا به دوران آسودگی می‌گذارید و یا به قول معروف می‌خواهید یک نفس راحت بکشید، دردسرها شروع می‌شود و بیماری‌ها ظاهر می‌شوند. ناگهان احساس سردرد و افسردگی می‌کنید و یا سرما می‌خورید.

خب چاره چیست؟

از این موضوع فرار نکنید و برای اینکه دوره‌ی let-down خودتان را کاهش دهید، سریع به کار خود بازنگردید و تعطیلاتتان را خراب نکنید.

اولویت‌های خود را بنویسید. رسیدگی به کار‌های عقب افتاده، دیدن دوستان و آشنایانی که مدت زیادی از آن‌ها بی خبرید، سر زدن به محله کودکی و مرور خاطرات، خواندن کتاب‌هایی که در طول سال خریده‌اید و هنوز مطالعه نکرده‌اید و یا فقط خوش‌گذرانی. همه برنامه‌هایی خود را مکتوب کنید و به آن نمره دهید. اگر روزهای سخت کاری داشته اید (که غالبا هم ایام قبل از نوروز در ایران پرتنش است) مهم‌ترین مساله برای شما اصطلاحا ریلکس شدن است.

استرس‌های خوب را جایگزین این استرس بد کنید. عموما افرادی که در تعطیلات جنب و جوش دارند و روزانه ورزش می‌کنند، از این استرس‌ها رها می‌شوند. در طول تعطیلات پیاده‌روی و کوهپیمایی را فراموش نکنید.

به شنا بروید. اگر برای تعطیلات خود مکانی ساحلی را انتخاب کرده‌اید، حتما با احتیاط و رعایت نکات ایمنی تنی به آب بزنید.

با خودتان روراست باشید. اصلا لزومی ندارد تفریحات شما مانند اطرافیانتان باشد.

اگر توانایی مالی ندارید سفری را انتخاب کنید که از عهده هزینه آن برآیید. اینکه خاله‌‌ی پیرم در آن سر دنیا تنهاست و از من خواسته به دیدنش بروم و یا خانواده همسرم مرا مجبور به رفتن کردند، دلیل خوبی نیست. همه‌ی ذخایر مالی و پس انداز خود را در طول این ایام خرج نکنید. مناسب جیب‌تان تفریح کنید و از آن لذت ببرید.

اگر به کنار ساحل می‌روید حتما ماهی بخورید. ماهی به دلیل داشتن اسید‌های چرب امگا ۳ از ترشح هورمون‌های استرس جلوگیری می‌کند.

در طول سفر چای سیاه بخورید. چای سیاه به سرعت شما را در مقابل استرس آرام می‌کند. در مقابل از خوردن قهوه بپرهیزید. در مواقعی که استرس دارید، کافئین قهوه هورمون‌های استرس و افزایش فشار خون را تقویت می‌کند.

دید خود را مثبت کنید. با یادآوری اینکه تعطیلات قبل چقدر به شما بد گذشت و یا با تاکید بر اینکه همیشه تعطیلات برایتان دلگیر است، کاری از پیش نخواهید برد.

بلافاصله بعد از کوچکترین تنش به آن انگ فشار و استرس نزنید و پر و بالش ندهید.

آداب مسافرت دسته جمعی را بیاموزید. قبل از سفرهای دسته جمعی بهتر است وظیفه و مسئولیت هر کس را مشخص کنیم تا از استرس نبود وسایل و .. کاسته شود. اصلا لزومی ندارد که شما ازخودگذشتگی کنید و مسئولیت همه‌ی کارها را به عهده بگیرید.

حتی اگر دسته جمعی سفر می‌کنید، حریم خود را حفظ کنید. وقتی با گروه زیادی هستید، لحظه‌‌هایی را تنها یا با همسر خود از جمع دور شده و قدم بزنید. به موسیقی مورد علاقه تان گوش دهید یا کمی کنار ساحل بنشینید. رعایت این نکته برای جلوگیری از تنش و استرس کارآمد است.

گروهی را که برای سفر انتخاب می‌کنید، بشناسید و اگر دوستانتان مجرد هستند با هیچ یک ازاعضای خانواده وارد آن جمع نشوید و آن ‌ها را به تنهایی همراهی کنید. برعکس این موضوع نیز مطرح است. اگر شما مجرد هستید و آن‌ها متاهل تحت هیچ شرایطی در این ایام آن‌ها را همراهی نکنید و وارد این جمع نشوید.

اگر قصد سفر به جایی را دارید که برایتان ناشناخته است و برای اولین باراست که به آنجا می‌روید حتما قبل از سفر در رابطه با آداب و رسوم آن مکان، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، زبان رسمی، مکان‌های تفریحی، پول واحد و شرایط اقامت‌تان اطلاعات کسب کنید یا مقالات راهنمای سفر کجارو را مطالعه کنید.

وقت خود را تلف نکنید. در یک چشم به هم زدن تعطیلات تمام می‌شود واگر آن‌ را با نگرانی بی‌مورد بگذارنید، نتیجه چیزی جز افسوس و یک خروار کار نکرده نخواهد بود.

گاهی ما با افسردگی بعد از تعطیلات نیز مواجه‌ایم. دلیل این افسرگی عمدتا ناتوانی در تطبیق کار‌ها بعد از تعطیلات است. طی تحقیقات، ۳۵ درصد کارمندان بین ۲۸ تا ۴۰ سال دچار این نوع افسرگی می‌شوند که از جمله دلایل بروز آن خستگی ناشی از فعالیت بدنی بسیار، کسری بودجه و دوری از دوستان و آشنایان بعد از سپری کردن ایام تعطیلات با آن‌ها است. در مطلب بعدی راهکارهایی را برای مقابله با سندروم افسردگی بعد از تعطیلات ارائه خواهم داد.