حضور فعالانه مردم در صحنه های سیاسی و اجتماعی نشانگر رشد و آگاهی جامعه است

به گزارش نما حجت ‌الاسلام والمسلمين محمد سروش‌ محلاتي دوشنبه شب در جشن بزرگ اصلاح طلبان استان قزوين كه همزمان با ميلاد با سعادت امام حسين (ع) در سالن ورزشي شهيد بابايي برگزار شد، افزود: همه نظام هاي سياسي با احساس نياز به حضور مردم، سعي مي كنند كه توده ها را در صحنه نگهدارند، اما تفاوت در دو نگاه حضور منفعلانه و فعالانه است.
وي اظهاركرد: در حضور منفعلانه اراده مردم در اختيار ديگران است و تصميم جاي ديگري گرفته مي شود ولي در حضور فعالانه، شهروندان كنشگرند و به دليل دستيابي به آگاهي و بلوغ فكري، دست به انتخابگري مي زنند و در اينجاست كه حضور فعالانه معنا پيدا مي كند.
حجت الاسلام سروش محلاتي با اشاره به نمونه اي در صدر اسلام خاطرنشان كرد: بعد از رحلت پيامبر اكرم (ص)، برخي از اصحاب در سقيفه جمع شدند و براي آينده امت اسلامي تعيين تكليف كردند و مردم نيز منفعلانه پذيرفتند ولي 20 سال گذشت مردم در صحنه مسائل اجتماعي با واقعيت هاي جديدي آشنا شدند و ديگر جامعه پذيراي تصميم گروهي در سقيفه نبود، لذا خود مردم آمدند و در حاليكه براي حضرت علي (ع) حكومت كمترين ارزشي نداشت، وي را انتخاب كردند.
حجت الاسلام سروش محلاتي اضافه كرد: مردم منفعل قبل، آن روز تبديل شدند به مردمان فعال و حضرت اميرالمومنين (ع) در فرازي به طلحه و زبير مي فرماييد، شما كه مي دانيد وسيله به قدرت رسيدن من چگونه بوده، در حالي به سراغم آمدند كه در حاشيه قدرت بوده، ثروتي نداشتم و سفره اي هم در كار نبود، اما خود اين مردم به سطحي از آگاهي رسيدند و به ميدان آمده و قدرت را تحويل دادند.
اين استاد حوزه و دانشگاه در ادامه گفت: بايد بررسي كنيم چرا گاهي مردم در صحنه سياست منفعل عمل مي كنند و گاهي فعال هستند و اين مسائل را در نظر بگيريم و تحليل درستي از وقايع داشته باشيم.
وي اضافه كرد: معتقدم عرصه دانش و آگاهي موجب رشد مي شود و اين آگاهي افزايي است كه انسانهاي منفعل را به انسانهاي فعال تبديل مي كند و مشكل مهم نظام هاي استبدادي نيز در همين نقطه است.
حجت الاسلام سروش محلاتي افزود: نظام هاي استبدادي مي خواهند قدرت انديشه و انتخاب مردم گرفته شود و حضور در عرصه سياسي و اجتماعي، منفعلانه باشد.
وي در ادامه با اشاره به مقايسه آيت الله شهيد مرتضي مطهري در خصوص شرايط دوره معاويه و حضرت علي (ع) گفت: معاويه مردم را منفعل و چشم بسته بار آورد، چرا كه شرايط بسته اي براي مردم تعريف كرده بود و احدي اجازه اعتراض نداشت .
حجت الاسلام سروش محلاتي اضافه كرد: اما اميرالمومنين علي (ع) برعكس در مسجد كوفه به مردم مكررا مي گفت سئوال كنيد و بعد مي فرمود انتقاد كنيد و اشكالات را بگوييد.
وي با اشاره به چرايي ظهور خوارج در حكومت حضرت علي (ع) ادامه داد: بقول شهيد مطهري معاويه يك فضاي بسته اي را بوجود آورد و مردم حتي جرات سخن گفتن و اعتراض نداشتند، بطوريكه نماز جمعه روز چهارشنبه خوانده شد، اما اميرالمومنين (ع) خود زمينه هاي نقادي را فراهم آورد و البته يك عده هم سوء استفاده كردند.
اين پژوهشگر ديني گفت: در انديشه اسلامي اهميت رشد آگاهي و دانش مردم و داشتن امتي كه صاحب قدرت فكر و تجزيه و تحليل باشند بسيار مهم است و داشتن مردمي آگاه و فعال ولو اينكه جاهايي هم آزمون و خطا داشته باشند بر جماعت بله قربان گو و منفعل ترجيح داده مي شود.
حجت الاسلام سروش محلاتي گفت: اين درسي است كه ملت ما از حضرت علي (ع) آموخت و اين افتخاري براي امت اسلامي است و ما در جمهوري اسلامي نيز مردمي كه دوران تلخ ستمشاهي را تجربه كردند و با رسيدن به آگاهي با شعار استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي به ميدان آمدند و نظام خفقان را سرنگون كردند.
وي خاطرنشان كرد: اميرالمومنين آگاهي را حق مردم مي داند بطوريكه پس از اينكه مالك اشتر را به مصر مي فرستد از او مي خواهد
مردم در جريان امور قرار گيرند و چيزي از آنها مخفي نباشد و توصيه موكد مي فرمايند كه چيزي از مردم مخفي و لاپوشاني نكن و از نگاه مردم دور نگاه ندار، وقايع را براي مردم بازگو نما و اگر مردم گمان سوئي در جامعه داشته باشند با استدلال هر كجا ابهامي بود توضيح بده و نگو تشخيص آن مربوط به من است.
حجت الاسلام سروش محلاتي گفت: طبق آموزه هاي امام علي (ع) حتي اگر حاكم امام معصوم نيز باشد باز هم بايد حق آگاهي مردم را به رسميت بشناسد و هيچ چيز نبايد از مردم مخفي بماند، بجز مسائل امنيتي كه افشاي آنها موجب سوء استفاده دشمنان مي شود.
اين پژوهشگر ديني افزود: عجيب آنست با وجود اينكه حضرت علي ابن ابيطالب(ع) معصوم است و دچار تصميم گيري هاي شخصي نمي شود، پيش شرط با مردم دارد كه مي فرمايد اگر حق شما را بجا بياورم، وظيفه شماست كه از من اطاعت كنيد و اين حق و تكليف را اينگونه متوازن تعريف مي كند.
وي اضافه كرد: بحمدالله امروز نيز به بركت خون شهدا و نفوس امام بزرگوار (ره) و انقلاب اسلامي در يك فضايي قرار داريم كه مردم به اين بلوغ فكري و سياسي رسيده اند و با تشخيص تصميم فعالانه مي گيرند.
حجت الاسلام سروش محلاتي تصريح كرد: آفرين و مرحبا بر اين امت قهرمان كه اين شعار را حفظ كرده و از خون شهدا صيانت و با تمسك به آرمانهاي امام راحل، بر ميثاق ها خود استوار ماندند.
اين استاد حوزه علميه گفت: اين حضور فعالانه در دهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي و قبل از آن در انتخابات رياست جمهوري نيز نمود عيني تري يافت و همين حضور فعالانه عواقب و منافع زيادي نصيب كشور كرد.
حجت الاسلام سروش محلاتي گفت: فعال بودن مردم يك شرط اساسي دارد و خوشبختانه در شرايط كنوني نظام، مردم ما با داشتن آگاهي و دانش روز اين شرط را احراز كردند.
وي اساس فعال و منفعل بودن جامعه را ميزان آگاهي دانست و اضافه كرد: علم، دانش و آگاهي است كه انسان را به استقلال، آزاده گي و تشخص رسانده و به آن هويت مي بخشد و معتقدم فردي كه آگاهي ندارد در واقع منفعل است و تحت تاثير جبر قرار دارد.
اين استاد حوزه و دانشگاه گفت: ملت ما نيز در صحنه انتخابات نشان دادند كه ديگران نمي توانند براي آنها تعيين تكليف كنند و در برابر هر مانعي كه قرار بگيرد راه را مي توانند بپيمايد و مسير را تشخيص دهد.
پيش از سخنراني سروش محلاتي، حجت الاسلام والمسلمين قدرت الله عليخاني مشاور رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام ضمن خير مقدم به ميهمانان برنامه از حضور با شكوه مردم در جشن اصلاح ظلبان تقدير و تشكر كرد.