آذربايجان تنها چند ثانيه گرفتار قهر طبيعت شد. تنها چند ثانيه طول كشيد تا 245 روستا را آوار فرا گيرد و اين گونه بود مردم اين روستاها با مرثيه‌هاي سوزناك، خاموش مي‌گريند و هنوز با گذشت 7روز از وقوع زلزله مي‌توان داغ اين فاجعه رابروي پيشاني‌هايشانم ديد...
به گزارش نما به نقل از ايسنا، بارها و بارها شنيده‌ايم كه ایران كشوری لرزه خیز است و بر روی یكی از دو كمربند بزرگ لرزه خیزی جهان موسوم به «آلپا» قرار دارد و هر از گاهی زمین لرزه های بزرگی در آن بوقوع می پیوندد بگونه اي كه آنطور كه قدمي رئيس سازمان مديريت بحران كشور اعلام كرد است در سال 90، 7 هزار و 900 زلزله در كشور رخ داد و اين زلزله خيز بودن ايران در طول دوران‌های مختلف تاریخی زمین لرزه‌های مهیب با خسارات بالای متعددی را شاهد بوده است و سعي شده در اين گرارش گوشه‌اي مهم‌ترين و مخرب‌ترين زمين لرزه‌ه‌هاي اخير كشور بيان شود تا بارديگر به ياد آوريم كه زلزله خبر نمي‌كند.
لرستان و زمين لرزه 7.4 ريشتري
در ساعت 6:18 بامداد سوم بهمن ماه سال 1287 زلزله‌ای با بزرگی 7.4 در مقیاس امواج سطحی (Ms) استان لرستان را لرزاند این زمين لرزه که مرکز آن در منطقه سیلاخور در 9 کیلومتری شهرستان درود قرار داشت، موجب ویرانی و آسیب 128 روستا و کشته شدن حدود 6 تا 8 هزار نفر از هموطنانمان شد.
يكي ديگر از مخرب‌ترين زمين لرزه‌هاي ايران مربوط به زلزله 7.4 ريشتري سلماس است كه یکی از مخربترین زلزله‌های آذربایجان و شاید منطقة خاورمیانه در آن زمان بود بگونه‌اي كه در سال 1930 ميلادي در تاریخ زلزله شناسی بنام «زلزله 1930 (ميلادي) سلماس» ثبت شده است .
در اين منطقه پانزده ساعت پس از پیش لرزه سلماس در (بامداد روز چهارشنبه 17 اردیبهشت) زلزله اصلی در آن واحد موجب تخریب حدود شصت روستا در دشت سلماس و مناطق حاشیه ی و مرگ حدود 2500 نفر در سلماس شد.
مرگ 20هزار نفر ر زلزله بوئين زهرا
به گزارش ايسنا، خيلي از بزرگان، زمین لرزه مهيب بوئین زهرا را به ياد دارند و اين زمين‌لرزه پس از زلزله بم و رودبار و منجيل به يكي از مخرب‌ترين زمين‌لرزه‌هاي دوران معاصر معروف است.
در حدود ساعت ۱۱ شامگاه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ بود كه زمین‌لرزه‌ای به قدرت 7.2 ريشتر شهرستان بوئین‌زهرا را لرزاند. بزرگی این زمین‌لرزه موجب مرگ حدود ۲۰ هزار نفر شد و در این زمین‌لرزه بسیاری از آثار و مکان‌های قدیمی و تاریخی شهرستان بویین زهرا از جمله قلعهٔ باستانی رودک از بین رفت.
دشت بياض دوبار لرزيد
زمین‌لرزه كه به زلزله «دشت بیاض و فردوس»، دو زمین‌لرزهٔ پیاپی بود که در دو روز منطقهٔ دشت بیاض، کاخک و فردوس را ویران کرد بطوري كه درزمین‌لرزه نخست در ساعت ۲:۱۷ بعد از ظهرنهم شهریور ۱۳۴۷كه شدتي برابر 7.3 ریشتر داشت؛ دشت بیاض، خضری، کاخک و روستاها و شهرهای اطراف را لرزاند و فردای آن روز، صبح ۱۰ شهریور ۱۳۴۷، شهر فردوس با زلزله‌ای به بزرگی 6.4 ریشتر ویران شد.
کشته‌شدگان این دو زمین‌لرزه در آمارهای مختلف، بيش از 7000 نفر بیان شده‌اند و 61 روستا نيز آسيب ديد.
اين بار فارس لرزيد
در حالي كه تنها 21روز از شروع سال 1351 مي‌گذشت زمين لرزه‌اي به بزرگي 6.8 ريشتر شهر را لرزاند و براساس گزارشات موجود جان حدود 4هزار نفر را گرفت. شهر قير در ۱۸۵ کیلومتری شهر شیراز مرکز استان فارس واقع شده است آب و هوایی گرم دارد.
تعداد كشته‌هاي زلزله طبس 19هزار يا 25هزار نفر!
پنجشنبه 27شهريورماه سال 1357 را هيچگاه مردم طبس و يزد از خاطر نمي‌برند، زمين زير پاي خرماچينان طبسي لرزيد و موجب تخريب منازلشان شد؛ شدت اين زمين لرزه 7.7 ریشتري موجب تخريب كامل شهر طبس و صدها روستا شد و حدود 19 هزار نفر نيز جان خود را از دست دادند و هرچند روزنامه‌هاي آن زمان از قول منابع غير رسمي تعداد تلفات را تا 25 هزار نفر ذكر كردند.
و در سال 1358 هم قائن با شدت 1/7 ریشتر لرزید که در اثر آن حدود 130 نفر جان باختند.
زلزله‌هاي گلباف و سيرچ سال 1360 كرمان
ساعت 2:54 دقيقه بامداد روز پنجشنبه 21 خرداد ماه 1360 را مردم كرمان از ياد نمي‌برند؛ زلزله‌اي به بزرگي 6.7 ريشتر در كرمان رخ داد كه در اثر آن شهر گلباف ويران شد و 1100 نفر كشته و 4000 نفر زخمي بر جاي گذاشت.
دقيقا 46 روز پس از آن، در ساعت 20:52 روز سه‌شنبه 6 مرداد 1360 زلزلة ديگري با بزرگي بيش از زلزله اول (7.1 ريشتر) موجب ويراني سيرچ، چهارفرسنگ و قرا حوالي آن شد و 1300 نفر كشته و هزاران نفر زخمي شدند و 85 درصد شهر هم تخریب شد.
سايه مرگ بر رودبار و منجيل
مسابقات جام جهاني ايتاليا و زلزله رودبار
زمین‌لرزه رودبار و منجیل از بزرگترین و مخربترین زمین لرزه های ایران در چند دهه اخیر است. به گزارش پایگاه ملی داده‌های علوم زمینی کشور، روز پنجشنبه ساعت 30 دقيقه و 13 ثانيه بامداد 31خردادماه سال 69 در حالي كه مردم سرگرم تماشای مسابقات فوتبال جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا بودند زمین به یکباره لرزید و در استان گيلان زلزله‌اي دهشتناک رخ داد.
کانون آن در عرض جغرافيايي 36 درجه و 49 دقيقه و در طول جغرافيايي 49 درجه و 24 دقيقه و 51 ثانيه برآورد شده است.
برابر ارقام اعلام شده اوليه، بزرگي آن بين 7.3 تا 7.7 در مقياس ريشتر بود. اين رويداد در 31 خردادماه سال 1369، برابر با بيستم ژوئن سال 1990 در ناحيه رودبار، منجيل و لوشان دربخش باختري البرز سبب كشتار نزديك به 35 هزار نفر، مجروح شدن 60 هزار نفر و بي خانماني بيش از نيم ميليون نفر شد.
در اين واقعه حدود 200هزار واحد مسکوني تخريب شد که تعداد 60هزار واحد از آن به کلي ويران شده بودند و خسارات اوليه ناشي از زلزله بيش از 800 ميليارد ريال تخمين زده شد. در اين حادثه 4 روستا در منطقه «اشکور» رودسر بر اثر ريزش کوه ارتفاعات کليشم عمارلو و شکاف عميق در دل خاک دفن شدند.
همچنين همراه اين جابه‌جايي تقريبا تعداد 25هزار اصله درخت (عمدتا زيتون)جابه‌جا و به کوهي از خاک و درخت تبديل شد.
زلزله رودبار به دليل نوع، حجم خسارات و زمان لرزش در لیست مرگبارترین ۱۰ زلزله جهان در صدسال گذشته قرار گرفت چراكه این زمین‌لرزه كه به لحاظ وسعت و شدت از زلزله‌های بی‌سابقه این منطقه در طی سدهء اخیر بود درز مناطق وسیعی از استانهای تهران، گیلان، آذربایجان شرقی، مرکزی، زنجان، همدان، مازندران، سمنان، كرج و...احساس شد.
پس سالها از وقوع زلزله رودبار، اين بار زمين در 20 ارديبهشت ماه سال 76 كام مردم بیرجند را تلخ كرد و اين زلزله 7.3 ریشتري، جان حدود 1500 نفر را گرفت و خانه‌ها را ويران كرد.
حادثه بوئين زهرا يا زلزله آوج تكرار شد
زلزله آوج (يا چنگوره)در شهرستان بوئين زهرا قزوين كه به عنوان اولين زمين‌لرزه مخرب دهه 80 نام گرفت، بار ديگر و پس از گذشت چندين سال بار ديگر ترس را به دل اهالي اين شهرستان مهمان كرد، اين زمين لرزه 6.6 ريشتري كه در ساعت 7:28 دقيقه صبح اول تيرماه سال 81رخ داد صدها كشته و هزاران مجروح برجاي گذاشت و موجب خسارت 5هزار واحد مسكوني شد.
پس از آوج، نوبت بم رسيد
به گزارش ايسنا، زمین لرزه اي با قدت 6.5 ريشتر، 5 دي ماه 1382 بم در ساعت ۵:۲۶:۲۶ به وقت محلی، در شهر تاریخی بم در جنوب شرقی کشور و در جنوب شرقی کرمان رخ داد.
این زلزله در ساعات آغازین بامداد که اکثر ساکنان بم خواب بودند اتفاق افتاد، که این مساله را می توان به عنوان یکی از عوامل تشدید تلفات جانی در نظر گرفت.
آمار تلفات رسمی بیش از 25 هزار نفر و مجروحان حدود 50 هزار نفر اعلام شد كه بیش از يكصد هزار نفر نیز بی خانمان شدند. کانون زمین لرزه – بر اساس اطلاعات کسب شده از لرزه اصلی و پس لرزه ها توسط لرزه نگارها و شتاب نگارهای مستقر در بم - در محدوده شهر بم واقع بوده است و بر اساس بررسی‌های انجام شده بخشی از گسل بم که از کنار شهر بم عبور می‌کند در این زلزله فعال شده است.
بر اثر این حادثه 90 درصد از سازه‌های شهر بم به کلی تخریب شدند. ارگ بم که با 2500 سال قدمت بزرگترین سازه گلی جهان بود، به کلی ویران شد. همچنین در این حادثه تلخ، ایرج بسطامی خواننده اصیل ایرانی درگذشت.
زلزله بم به علت نوع، حجم و گستردگي جز مخرب‌ترين زمين لرزه‌ها قرار گرفت و به اين دليل مجموعا 44 کشور نیروهایی را برای کمک به عملیات امداد ارسال کرده و حدود 60 کشور پیشنهاد کمک دادند.
زلزله بعدی در سال 1383 در فیروزآباد با شدت 6.3 ریشتر رخ داد که منجر به ریزش کوه و خسارات شد.
زرند كرمان لرزيد
به گزارش ايسنا، زرند كرمان نيز در آستانه نوروز 1384 با زلزله‌اي به بزرگي 6.4 ریشتر لرزید اين زمين لرزه كه در عصر4 اسفندماه 83 رخداد موجب مرگ 612 نفر و تخريب روستاها شد هرچند منطقه زلزله خيز زرند کرمان متعلق به گسل منطقه شرق ايران مرکزي يا غرب کوير لوت همواره شاهد زلزله‌هاي پرقدرت سهمگين و ويرانگر بوده است اما وقوع اين زمين لرزه در آستانه نوروز تاثير رواني زيادي بر هموطنان داشت.
درود لرستان باز هم لرزيد
11 فروردين 85 بود كه چندين زمين‌لرزه كه بزرگترين آن 6 ريشتر بود درود در حوالي استان لرستان را لرزاند.
اين زمين‌لرزه 6 ريشتري كه در ساعت 4 و 47 دقيقه و 3 ثانيه رخ داد 70 كشته و 1264 مجروح برججاي گذاشت و موجب تخريب 30 تا 100 درصدي حدود 330 روستا از شهرستانهاي دورود، بروجرد، خرم‌آباد و الشتر استان لرستان شد.
زمين‌لرزه‌اي ديگر باز هم درود
شنبه 15 آبان سال 89، زمين لرزه‌اي با شدت 4.9 ريشتر در شهرستان دورود در ساعت 7:22 صبح رخ داد و موجب ترس مردم شهرستان دورود شد و بر اثر اين زلزله نسبتا شديد تعدادي واحد مسکوني در دورود دچار خسارت شدند.
اين زمين‌لرزه كه آخرين زلزله كشور قبل از زمين‌لرزه اخير اهر بود به دليل نوع لرزش زمين و عمق كم وقوع آن بيش از يكصد زخمي برجاي گذاشت.
اهر، ورزقان و هريس
عصر روز شنبه 21 مردادماه سال 91 مصادف با شب 23 ماه رمضان، دو زلزله به بزرگي 6 و 6.2 ريشتر در اعماق دروني زمين شهرستانهاي اهر، ورزقان و هريس را با 245روستا لرزاند؛ با آنكه هفت روز از وقوع اين زلزله مي‌گذرد هنوز آمار دقيقي از تعداد كشته و مجروحان اعلام نشده است و هر سازمان متولي به ارائه آمارهاي متفاوت مي‌پردازد و با آنكه مهندس قدمي به عنوان رئيس سازمان مديريت بحران كه مديريت سازمان‌هاي ديگر را در زمان بروز حادثه برعهده دارد از اعلام تعداد كشته‌ها در آينده‌اي نزديك خبرداده است با اين حال آمار تاكنون 253 كشته و يك هزار و 380 مجروح اعلام شده است.
آذربایجان شرقی در این هفته بیشتر از 9۰۰ بار لرزیده است و اين روزها شاهد پس‌لرز‌هاي قوي شدید حتي تا ۵ ریشتر است و مردم آسيب ديده مردم منطقه را به هراس انداخته است؛ انطور كه مسئولان گفته اند اين پس لرزه‌ها خسارات و قربانی نداشته است اما موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران تاكنون 900 پس‌لرزه را به ثبت رسانده است و وجود تيم‌هاي اورژانس اجتماعي و بهداشت روان در منطقه احساس مي‌شود.
احتمال قحطي در سومالي مهمتر از زلزله در ایران
سانسور "زلزله" در رسانه ملی!
پس از وقوع زلزله و در حالي كه مردم ایران عزادار زلزله مرگبار شمال غرب کشور بودند و در اکثر شهرها، مردم يا در تکاپوی کمک به هموطنان زلزله زده بوده و يا در در صف‌های طولانی سازمان انتقال خون ایستاده و ذكر «الغوث الغوث» خود را به ياد مردم مدفون شده آذربايجان به لب مي‌آوردند «رسانه ملی» از قافله عقب ماند و تا 24 ساعت پس از وقوع زمين‌لرزه اقدامي موثر در اطلاع‌رسانی انجام نداد.
چهارشنبه شب نيز صدا وسيما در گزارش‌هاي خبري كه در مورد تاريخچه زمين‌لرزه‌هاي بزرگ در ايران پخش شد به وضوح نام چندين زلزله بزرگ از جمله « زرند، آوج، سيرچ، دورود و... » را كه موجب مرگ چند صد هموطن شد را حذف كرد كه اين اقدام قابل تامل است.
وقتی زلزله‌های بزرگ از یاد صدا و سیما می‌روند!
آن شب قرار بود یك شب تابستانی آرام باشد؛ یك شب معمولی و شهری در امن و امان. قرار بود همه شهروندانش پس از اتمام مراسم شب قدر؛ آسوده بخوابند. آسوده و امیدوار به صبحی دیگر. آن روز اهالی ورزقان، اهر و هریس، به فكر فعالیت‌های روزهای بعد خود بودند غافل از آن كه بسیاری‌شان طلوع فردا را نخواهند دید.
۱۳۹۱/۵/۲۷
