رودررو با شگرد كار قاچاقچیان انسان در ایران

به گزارش نما به نقل از مردم سالاری: از بالاي شهر تا پايين شهر پيدا مي‌شوند و بسته به خدماتي که براي قاچاق انسان به مسافران مي‌دهند، قيمت‌شان متفاوت است. قاچاقچيان پايين شهري مسافران خود را از مرز با پاي پياده عبور مي‌دهند و قاچاقچيان بالاي شهري براي خود دفتر دستکي دارند و مسافران را با هواپيما جابجا مي‌کنند.

از افغان‌ها تا تعدادي از آژانس‌هاي مسافراتي تهران در زمينه قاچاق انسان فعاليت مي‌کنند و در هفته چندين نفر را بدون داشتن مدارک لازم به خارج از کشور مي‌فرستند.

پس از سرگرداني تعدادي از جوانان ايراني در پشت مرزهاي اروپا و مشکلاتي که براي آنان و خانواده‌هايشان به وجود آمده است، برآن شديم تا گزارشي را از مسير سفر اين افراد و راه‌هايي که قاچاقچيان به واسطه آن کسب در آمد مي‌کنند، تهيه کنيم. بر اساس مشاهدات ما تعدادي از آژانس‌هاي مسافرتي تهران در قبال دريافت مبالغي هنگفت با درست کردن ويزاهاي شينگن جعلي افراد را به کشورهاي اروپايي مي‌فرستند تا در کشور مقصد اعلام پناهندگي کنند.

براي پي بردن به شيوه کار اين آژانس‌هاي مسافرتي خبرنگار «مردم‌سالاري» در قالب يک مسافر به سراغ تعدادي از آنها رفته تا با شيوه كارشان آشنا شويم.

قاچاق انسان در آژانس مسافرتي

به واسطه مدير يکي از آژانس‌هاي مسافراتي ميدان ونک با خانمي، در يکي از آژانس‌هاي مسافرتي کرج آشنا شديم که بدون نياز به مدارک، در قبال دريافت 30 ميليون تومان براي افراد ويزاي شينگن مي‌گيرد. اين خانم در رابطه با شيوه کارش مي‌گويد: از طريق ويزاي شينگن مسافر را به فرانسه يا بلژيک مي‌فرستيم تا از آنجا به صورت غير قانوني وارد انگلستان شود و اعلام پناهندگي کند.

وي توضيح داد: انگلستان جزو کشورهاي پيمان شينگن نيست به همين دليل فرد مي‌تواند با پاره کردن مدارک به صورت غير قانوني وارد آن کشور شود و اعلام پناهندگي کند.

ادعاي ارتباط با سفارتخانه ايتاليا

فردي که قصد سفر به کشورهاي محدوده شينگن را دارد، بايد مدارکي همچون سند مالکيت يا حساب بانکي معتبر، بيمه نامه، گواهي اشتغال به کار، رزرو بليط هواپيما و هتل و دعوتنامه از کشور مقصد را به سفارت يکي از کشورهاي عضو پيمان شينگن ارائه دهد، با اين حال قاچاقچيان انسان اين مدارک را به صورت جعلي براي افراد درست مي‌کنند.

اين خانم قاچاقچي که مدعي داشتن ارتباطي مخفي با سفارتخانه ايتاليا است، مي‌گويد: مدارکي همچون پرينت حساب بانکي را با استفاده از کانال‌هاي خود در بانک و ديگر مراکز درست مي‌کنيم و هماهنگي‌هاي لازم را نيز با افراد خود در سفارتخانه انجام مي‌دهيم تا با ويزاي شينگن مسافر موافقت شود.

جعل مدارك براي سفارت لهستان

در اين بين افرادي نيز هستند كه كارشان فقط جعل مدارك به منظور ارائه به سفارتخانه‌ها است و تضميني به منظور قبولي ويزاي شينگن نمي‌دهند.

شخصي به نام پريسا يكي از اين افراد است كه براي آژانسي مسافرتي در خيابان بهشتي تهران کار مي‌کند. اين خانم مي‌گويد: 5 ميليون تومان مي‌گيرم و مدارك جعلي براي سفارت لهستان را به شما مي‌دهم و با بقيه موضوع هم كاري ندارم.‌ وي مدعي است كه در سفارتخانه‌ها موضوع استعلام مدارك آنچنان جدي گرفته نمي‌شود و به راحتي مي‌توان از مدارك جعلي استفاده كرد.

ويزاهاي شينگن چيني

برخي ديگر از قاچاقچيان انسان نيز هستند که ويزاي شينگن را در پاسپورت‌ها جعل مي‌كنند و مسافران ديگر نيازي به مراجعه به سفارت ندارند.

ميلاد يكي از اين قاچاقچيان است كه اكثر قرارهايش را در بنز شخصي يا در يكي از آژانس‌هاي مسافرتي خيابان مطهري تهران مي‌گذارد. شيوه كار اين قاچاقچي انسان به اين شكل است كه پاسپورت افراد و 2 قطعه عكس از آنها تحويل مي‌گيرد و پس از گذشت چند روز ويزاي كشور مقصد را در آن جعل مي‌كند.

به گفته ميلاد، در اين روش كه بسته به كشور مقصد از 38 تا 85 ميليون تومان هزينه دارد، فرد پس از رسيدن به كشور مقصد توسط پليس دستگير مي‌شود و اعلام پناهندگي مي‌كند. او در رابطه با شيوه كارش مي‌گويد: وسايلي كه براي جعل ويزاي شينگن استفاده مي‌كنيم از چين وارد شده‌اند و به اندازه‌اي دقيق هستند كه در كشور مقصد نيز تشخيص داده نمي‌شوند. اين قاچاقچي که مدعي داشتن دوستاني در ديگر کشورها است مي‌گويد: شايد براي اينکه مسافر را به مقصد برسانيم، لازم باشد از چند کشور عبورش دهيم و در هر کشور مدارک جديدي براي او درست کنيم.

جعل پاسپورت

ميلاد مدعي است كه مي‌تواند در قبال دريافت 15 ميليون تومان پاسپورت جعلي نيز تهيه كند. او مي‌گويد: پاسپورت‌ها 2 نوع شباهتي و جعلي هستند؛ در نوع شباهتي پاسپورت واقعي فردي كه شباهت به مسافر داشته باشد خريداري و مسافر با گريم به عكس روي پاسپورت شبيه مي‌شود.

اين قاچاقچي انسان مي‌افزايد: در روش دوم پاسپورت جعلي چاپ مي‌شود اما در اين روش احتمال لو رفتن در زمان عبور از گيت‌هاي فرودگاه وجود دارد.

قاچاقچيان انسان در فرانسه

افرادي كه از طريق ويزاي شينگن راهي اروپا مي‌شوند بايد، به واسطه يك قاچاقچي ديگر از فرانسه يا بلژيک وارد انگلستان شوند. نديم که اصالتا کرد عراق است در شهري بندري به نام کالاييس در مرز فرانسه و انگلستان به قاچاق انسان مي‌پردازد. پس از جستجويي چند هفته‌اي شماره او را پيدا کرديم و با او تماس گرفتيم تا با هزينه‌ها و راه‌هايي كه مسافران را جابجا مي‌كنند آشنا شويم.

نديم مي‌گويد: داعش راه‌هاي سفر را گران کرده است؛ پيش از انفجار تروريستي در فرانسه فرستادن مسافر به انگلستان ساده بود، هر نفر را تنها با هزار يورو راهي مي‌كرديم، اما الان كنترل پليس فرانسه خيلي بيشتر شده است.

نديم مسافران خود را در قبال دريافت سه هزار پوند، شبانه در يكي از كاميون‌هايي كه به مقصد انگلستان مي‌روند جاي مي‌دهد. او مي‌گويد: پليس فرانسه به تازگي از سگ براي پيدا کردن افراد داخل کاميون‌ها استفاده مي‌کند، اما ما هم شيوه‌هايي خاص خود را داريم تا بوي مسافر براي سگ‌ها قابل تشخيص نباشد. اين قاچاقچي انسان مدعي است که مسافران خود را با هماهنگي راننده‌هاي کاميون و تحت حمايت دوستانش که مسلح هستند راهي انگلستان مي‌کند.

گرفتن پناهندگي

افرادي كه به واسطه قاچاقچيان انسان به اروپا مي‌روند براي ماندن و زندگي در اروپا نياز به ارائه دلايل لازم براي پناهندگي دارند. عبدالله يكي ديگر از قاچاقچيان انسان در تهران است كه براي افراد مدارك لازم به منظور اخذ پناهندگي را تهيه مي‌کند.‌او توضيح مي‌دهد: زماني كه به اروپا مي‌رسيد 2 سوال از شما مي‌پرسند، اول اينكه چطور به اينجا رسيده‌ايد و دوم اينكه چرا مي‌خواهيد پناهنده شويد.

اين قاچاقچي مي‌افزايد: در بخش اول بايد ثابت كنيد که به صورت غير قانوني از مرز عبور کرده‌ايد و در بخش دوم بايد مداركي را ارائه کنيد كه نشان دهد جان شما در ايران در معرض خطر است و تحت تعقيب قضايي قرار داريد.

اين قاچاقچي انسان که براي کارش هزار دلار تا 2 هزار پوند مي‌گيرد، مدعي است كه به اندازه يك وكيل بين‌المللي اطلاعات دارد و براي تهيه «كيس‌هاي پناهندگي» (مدارک لازم) در جريان ريز قوانين سازمان ملل و اتحاديه اروپا قرار دارد. به گفته عبدالله کشورهاي اروپايي با پناهندگي کساني که دين خود را تغيير مي‌دهند به خوبي موافقت مي‌کنند به همين دليل تهيه مدارک براي اثبات تغيير دين افراد ساده‌ترين راه است.

قاچاق زميني انسان

علاوه بر روش‌هاي هوايي و جعل مدارک، برخي از قاچاقچيان نيز در تهران فعاليت مي‌كنند كه مسافران خود را از راه زميني به كشورهاي اروپايي مي‌فرستند. اين قاچاقچيان كه عمدتا افرادي بي نام و نشان و برخي افغان‌هاي مقيم تهران هستند مسافران خود را ابتدا به تركيه و سپس ديگر كشورهاي اروپايي مي‌فرستند. در اين روش افرادي ابتدا به ترکيه و سپس با استفاده از قاچاقچيان به ترتيب به يونان، مقدونيه، صربستان، کرواسي، اتريش و آلمان مي‌روند.

پس از جستجويي‌هاي طولاني توانستيم يكي از افغان‌هاي مقيم تهران به نام سيروس را پيدا كنيم كه كارش قاچاق انسان است.

سيروس مدعي است، در هرکدام از کشورهاي طول مسير دوستاني دارد که مسافر را به واسطه آنها به مقصد مي‌رساند. او با بيان اينکه مسافر براي عبور از هر مرز بايد هزار دلار پرداخت کند، مي‌گويد: تا زماني که مسافر به مقصد برسد کل پول سفر در يکي از صرافي‌هاي تهران به امانت گذاشته خواهد شد.

به گفته اين قاچاقچي انسان سخت‌ترين مرز براي جابجايي مسافران ابتدا مرز ترکيه و يونان و پس از آن مرز يونان و مقدونيه است. سيروس مي‌گويد: عبور از مرز ترکيه و يونان از راه دريا و با استفاده از قايق‌هاي بادي انجام مي‌شود اما اگر مسافر براي حفظ امنيت خود پول بيشتري پرداخت کند با قايق چوبي او را به يونان مي‌بريم که احتمال غرق شدنش کمتر است.

عبور از مرز ايران و ترکيه

حال اگر فردي که مي‌خواهد از کشور خارج شود، پاسپورت نداشته باشد بايد مرز ايران و ترکيه را نيز به صورت غير‌قانوني طي کند. علي يکي از قاچاقچيان ساکن اروميه است که افراد را بدون پاسپورت و در قبال دريافت 2 ميليون تومان از مرز عبور مي‌دهد. او در رابطه با شيوه کارش توضيح مي‌دهد: مسافر را از اروميه به يکي از روستاهاي مرز ايران و ترکيه مي‌بريم تا به صورت شبانه از کوه راهي ترکيه شود.

اين قاچاقچي انسان مي‌گويد: مقداري از مسير را در ايران با ماشين‌هاي 2 ديفرانسيل طي مي‌کنيم، سپس مسافران بايد حدود 2 ساعت پياده‌روي کنند تا وارد خاک ترکيه شود، از آن طرف مرز نيز ماشيني در انتظار است تا مسافر را به شهر وان منتقل کند؛ مسافران اگر پول بيشتري بدهند به جاي پياده‌روي با اسب يا قاطر از مرز عبور مي‌کنند. علي پس از ورود مسافران به شهر وان براي آنان برگه تردد يا پاسپورت جعلي درست مي‌کند و با دريافت 200 هزار تومان بليط سفر به شهر استانبول را براي آنها مي‌گيرد.

کابوسي به نام اروپا

مسافران فريب‌خورده‌اي که سرنوشت خود و گاها خانواده‌هايشان را به دست قاچاقچيان انسان مي‌سپارند در آن سوي مرزها با مشکلات بسياري روبه رو مي‌شوند و حتي علاوه بر سرمايه، جان خود را نيز از دست مي‌دهند.

هومن يکي از ايرانياني است که از راه زميني توسط قاچاقچيان انسان به مرز يونان و مقدونيه رسيده است و در کمپ‌هاي موقت زندگي مي‌کند. او که به همراه 2 نفر از دوستانش راهي مسافرتي تلخ شده است، مي‌گويد: «آدم پران‌ها» (قاچاقچيان) گفته بودند که ما را حداکثر 2 هفته به آلمان مي‌رسانند، اما تمام پول ما را بردند و ما را در يونان رها کردند. هومن مي‌گويد: اينجا در چادرهايي با کمترين امکانات زندگي مي‌کنيم و حتي براي تامين خوراک نيز با مشکل جدي روبه رو هستيم.

او عنوان مي‌کند: ما خيلي خوش شانس بوديم که به يونان رسيديم؛ با قايقي بادي که حدود 60 نفر سوارش شده بودند به آب زديم تا به يونان برسيم اما وسط راه، موج، قايق را غرق کرد و تعدادي از مسافرها نيز با مليت‌هاي مختلف که اکثر زن و بچه بودند نيز به همراه قايق غرق شدند؛ پس از چند ساعتي سرگرداني در روي آب در نهايت گارد ساحلي يونان ما را نجات داد.

هومن در حالي که بغض کرده است مي‌گويد: هرچقدر پول داشتيم جمع کرديم و مقداري نيز قرض گرفتيم تا به خيال خودمان به سمت زندگي بهتر برويم، نمي‌دانستيم که روياي اروپا برايمان کابوس مي‌شود.

نهال 24 ساله که همراه برادر 21 ساله و همسر 26 ساله‌اش از طريق قاچاقچيان انسان به آلمان رسيده است، مي‌گويد: يک ماه را در بدترين شرايط زندگي سر کرديم تا به آلمان رسيديم. در اين مدت حتي نتوانستيم غذاي خوبي براي خوردن پيدا کنيم و اکنون نيز در کمپ‌هاي آلمان به شدت با مشکل روبه رو هستيم.

او مي‌گويد که در طول مسير بارها مورد تهاجم قاچاقچيان انسان قرار گرفته‌اند و يک بار نيز تمام دارايي‌شان را دزد برده است. نهال عنوان مي‌کند: زماني که مي‌خواستيم براي رسيدن به يونان سوار قايق شويم، قاچاقچي‌ها قصد آزار من را داشتند، برادر و همسرم با آنها درگير شدند اما قاچاقچي‌ها اسلحه داشتند و تعدادشان هم زياد بود، در نهايت برادر و همسرم کتک خوردند و من نيز آزار ديدم. او مي‌گويد: به دليل سختي‌ها و آزارهايي که در مسير ديديم از نظر رواني به شدت دچار مشکل شديم و روي برگشتن به خانه را نداريم.

فرهاد نيز يکي ديگر از افراد فريب‌خورده است که پسر و عروسش را به واسطه قاچاقچيان به اروپا فرستاده است. او مي‌گويد: براي پسر و عروسم ويزاي شينگن را جعل کردند و آنها را به اتريش فرستادند، اما پس از ورود به فرودگاه، پليس به دليل جعل مدارک آنها را بازداشت کرد. فرهاد مي‌افزايد: پس از اينکه آزاد شدند، مقداري از دارايي‌هاي خود را فروختم تا دوباره با کمک قاچاقچي‌هاي آن‌ها به فرانسه و پس از آن به انگلستان بفرستم اما حدود سه ماه است که در پشت مرز فرانسه و انگلستان گير کرده اند و شرايط خوبي ندارند.

او با بيان اينکه از 2 هفته پيش پسر و عروسش هيچ تماسي با آنها نگرفته اند، مي‌گويد: به شدت نگران حال فرزندانمان هستيم و نمي‌توانيم به پليس هم چيزي بگوييم چون خودمان هم با جعل مدارک در کار خلاف شريکيم. امثال اين افراد بسيارند که فريب قاچاقچيان انسان را مي‌خورند و در خارج از سرزمينشان با مشکلات بسياري روبه رو مي‌شوند. فعاليت قاچاقچيان انسان در داخل کشور علاوه بر فراهم کردن زمينه فرار برخي از مجرمان، جوانان بسياري را نيز با روياي زندگي بهتر راهي ناکجا آباد مي‌کنند. از اين رو نياز است که دستگاه‌هاي امنيتي و انتظامي‌کشور در برخورد با قاچاقچيان انسان قاطعيت بيشتري به خرج دهند تا اين افراد جوانان را با وعده‌هاي پوشالي به سفرهاي بي بازگشت نفرستند.