به گزارش نما به نقل از خبرگزاری تسنیم، سال‌هاست که کاهش رشد جمعیت به عنوان زنگ خطر تهدید کننده جامعه ایرانی به گوش می‌رسد و افزایش سن ازدواج، کاهش تعداد فرزندان و تمایل خانواده‌ها به تک فرزندی از متهمان اصلی کاهش نرخ رشد جمعیت ایران هستند.
نرخ رشد موالید در سال 90 به 1.4 درصد و در سال 93 با روند رو به رشد به 4.2 درصد رسید اما در سال 94 مجدد با روند کاهشی به 2.3 درصد رسید.طبق گفته‌‌های علی اکبر محزون مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور، تمایل خانواده‌های ایرانی به تک فرزندی یا نداشتن فرزند افزایش جمعیت کشور را تهدید می‌کند و 19 درصد خانواده‌ها تک فرزند و 14 درصد بدون فرزند هستند.
اغلب کشورهای پیشرفته جهان به منظور تشویق مادران به فرزندآوری، سیاست‌های حمایتی از فرزندآوری را طراحی کرده‌اند، سیاست‌هایی از جمله مرخصی زایمان، هدیه‌های مالی، مقرری ماهیانه، امکانات بهداشتی و تغذیه‌ای رایگان و بسته‌های حمایت از مادر و کودک.
در ایران نیز اگرچه سیاست‌هایی برای حمایت از مادران به منظور فرزندآوری تدوین شده است اما این سیاست‌ها و قوانین، کمتر رنگ اجرا را به خود گرفته‌اند به عنوان مثال افزایش مرخصی زایمان از 6 ماه به 9 ماه به دلیل عدم توانایی در تأمین بار مالی از سوی اغلب ادارات و به ویژه بخش خصوصی اجرا نمی‌شود.
در رابطه با ضرورت‌های افزایش جمعیت جامعه و دلایل گرایش زوج‌های جوان به تک فرزندی با محمد اسلامی معاون دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت به گفت‌وگو نشستیم.
** متوسط نرخ باروری در کشور 1.9 است
محمد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: طبق بررسی‌های کشوری که در سال 93 انجام و نتایج آن در سال 94 منتشر شد، زوج‌هایی که تازه ازدواج می‌کنند تمایل به داشتن 2.3 فرزند دارند و این بالاتر از نرخ باروری کلی و حد جایگزینی یعنی 2.1 است. هم‌اکنون نرخ باروری متوسط کشوری 1.9 گزارش می‌شود و اگر تلاش شود تا زوجین به خواسته خود یعنی داشتن 2.3 فرزند برسند، نرخ باروری کلی افزایش می‌یابد.
وی افزود: گروه دوم زوجینی هستند که 5 تا 6 سال از زندگی مشترک آنها گذشته است اما یک فرزند دارند زمانیکه از آنها پرسیدیم تمایل دارند چند فرزند داشته باشند، در پاسخ گفتند 2.8 فرزند. بنابراین اگر مشکلات فرزندآوری را در این گروه از زوجین و آنهایی که در آستانه ازدواج قرار دارند، حل و به آنها کمک کنیم تا خواسته‌‌های خود در زمینه فرزندآوری را عملی کنند، نرخ رشد جمعیت که کمتر از حد جانشینی است، حل می‌شود و باید از این پتانسیل استفاده کنیم.
معاون دفتر سلامت جمعیت،خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: برای حل مشکلات و نیازهای فرزندآوری زوجین که در بحث سلامت می‌گنجد، تلاش‌‌هایی را انجام داده‌ایم و بر همین اساس زایمان طبیعی رایگان شد و در قالب طرح تحول سلامت 10 میلیون نفر از مردم حاشیه‌نشین تحت پوشش قرار گرفتند.
** تأثیر ناباروری زوجین در کاهش جمعیت
اسلامی بیان کرد: عده‌ای از زوجین نابارور هستند و به همین علت فرزندی ندارند، معاون درمان وزارت بهداشت اعلام کرده است 85 درصد هزینه درمان ناباروری را در بخش دولتی تامین می‌کنیم و قطعاً این موضوع از عوامل تأثیرگذار در افزایش جمعیت خواهد بود و فردی که قرار است برای درمان ناباروری دو میلیون تومان هزینه کند، 300 هزار تومان آن را از جیب خود پرداخت خواهد کرد و اگر مشکل مردم در دریافت خدمات درمانی ناباروری حل شود، نرخ رشد جمعیت اگر از حد جایگزینی بالاتر نرود حداقل به حد جایگزینی می‌رسد.
** 11.5 میلیون جوان در سن ازدواج که ازدواج نمی‌کنند
وی با اشاره به اینکه حدود 11.5 میلیون جوان در سن ازدواج داریم که ازدواج نمی‌کنند، مطرح کرد: این موضوع در کاهش نرخ رشد جمعیت تا چه اندازه تأثیر داشته است؟ اگر خانواده‌های تک فرزند را آموزش می‌دهیم که فرزند بیشتری داشته باشند اما به ازدواج جوانان کمکی نشود، نرخ رشد جمعیت تغییری نخواهد کرد و به منبعی که می‌تواند مسئله جمعیتی ما را حل کند،دقت نکرده‌ایم.
معاون دفتر سلامت جمعیت،خانواده و مدارس وزارت بهداشت ادامه داد: سالانه 220 هزار سقط جنین در کشور عدد بالایی است و یک میلیون و 570 هزار تولد داریم که اگر این تعداد سقط جنین انجام نشود به یک میلیون و 800 هزار تولد در سال می‌رسد. عوامل موثر در سقط جنین را باید شناسایی کرد و عده‌ای بارداری ناخواسته دارند اما بازهم به دنبال سقط نمی‌روند و مهمترین عامل آن گرایش مذهبی است که سقط را خلاف شرع می‌دانند بنابراین باید ریشه‌های این موضوع را شناسایی کرد و از متولیان مربوطه همچون ائمه جماعات خواست تا در رابطه با خلاف شرع بودن سقط جنین صحبت کنند.
نرخ رشد جمعیت به ۱.۹ رسید
ناباروی زوجین، سالانه ۲۲۰ هزار سقط جنین و ۱۱.۵ میلیون جوان در آستانه ازدواج كه ازدواج نكرده‌اند، از عوامل كاهش جمعیت كشور است.
۱۳۹۵/۶/۲۰
