به گزارش نما به نقل از باشگاه خبرنگاران، آلودگی نوری از معضلاتی محسوب می شود که در سایه سنگین برخی از چالش های زیست محیطی همچون بحران کم آبی،انقراض گونه های جانوری،قطع در ختان و خشکی مراتع و تالاب ها،آلاینده ها و...مورد کم توجهی قرار گرفته است.
یکی از نشانه ها و شاخص های سنجش آلودگی نوری،به ضریب شفافیت رویت ستارگان در شب با چشم غیر مسلح معطوف می شود.
پیشرفت های صنعتی و تکنولوژیک،مشاهده آسمان های پر ستاره و تامل در آن را به عنوان یکی از مولفه های بسیار تاثیر گذار در پی بردن انسان به عمق عالم هستی و گستردگی آن دشوار ساخته است.
بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده،۸۰ درصد از ساکنان جهان،کم و بیش در معرض آلودگی نوری قرار دارند،و این آلودگی به مراتب در کشورهای توسعه یافته با شدت هر چه بیشتری نمود و بروز پیدا می کند.
مشاهده شهرهایی آکنده از نور و طیف های متعدد رنگارنگ از نور و روشنایی،در نگاه اول موید تلاش انسان برای رهایی از تاریکی است،اما در واقع امر، افراط در این امر خود مسبب معضلی شده که از نظر برخی کارشناسان پیامدها و عوارض مخربی را در پی دارد.
*آلودگی نوری، آرام و آهسته جسم انسان را به سمت سرطان سوق می دهد
عزیز کرم آبیان دانش آموخته محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،با اشاره به تاثیرات مخرب آلودگی نوری بر سلامت انسان،اظهار داشت:روند بروز آلودگی نوری با شیبی ملایم،آرام و آهسته پیش می رود و اساسا امکان پی بردن به آن در بازه های زمانی کوتاه مدت،امری دشوار است.
وی افزود:معمولا سنجش آلودگی نوری را در مقاطع ۱۰ ساله به نحوی محسوس تر عیان و هویدا می شود.
کرم آبیان عنوان کرد:البته تجهیزات و ادوات رصد و سنجش آلودگی نوری در حال حاضر به ضریبی از دقت و حساسیت دست یافته اند که می توان در مقاطع بسیار کوتاه تری نیز این میزان از رشد و تشدید آلودگی مورد اشاره را مورد مطالعه و واکاوی قرار داد،اما بصورت معمول برای سنجش میزان آلودگی،در نقطه ای خاص و مشخص،در بازا های زمانی ۷ تا ۱۰ ساله،ضریب افزایش میزان روشنایی بصورتی بارزتر قابل بررسی است.
کارشناس محیط زیست گفت:با یک مطالعه اجمالی به روشنی در می یابیم کشورهایی که از لحاظ پیشرفت و توسعه در سطوح بالاتری قرار دارند بیش از جوامع در حال توسعه و کم برخوردار از امکانات،در معرض این آسیب هستند.
وی افزود:تحقیقات نشان می دهد کشورهایی صنعتی همچون کره جنوبی و سنگاپور و یا برخی از دُوَل و جوامع ثروتمند همچون کشور قطر،به میزان بسیار شدید و قابل توجهی در معرض مخاطرات و آلودگی نوری قرار دارند.
کرم آبیان عنهوان کرد:به نعبیری رویت ستارگان آسمان درشب هنگام،در کشورهای اشاره شده بسیار دشوار و تقریبا غیر ممکن است.
کارشناس محیط زیست گفت:از سوی دیگر در برخی ممالک بخصوص در کشورهای آفریقایی و فقیر همچون چاد،گینه نو،ماداگاسکار...آلودگی نوری به مراتب محدودتر و اندک تر از جوامع توسعه یافته است.
*عوارض و تبعات مخرب آلودگی نوری چیست ؟
تحقیقات علمی انجام شده موید تحمیل و بروز آسیب هایی جدی بواسطه آلودگی نوری است،مخاطراتی که تهدیدی برای سلامت انسان های در معرض این پدیده زیست محیطی، محسوب می شود.
البته مخاطرات و آلودگی های نوری،صرفا سلامت انسان ها را تهدید نمی کند،بلکه بخش قابل توجهی از جانوران روی کره زمین که عمدتا به گروه های شب فعال تعلق دارند نیز در معرض این معضل عمیق و جدیِ زیست مخیطی قرار دارند.
۶۰ درصد بی مُهرِگان،۳۰ درصد مُهرِه داران به گونه های شب فعال تعلق دارند و بر مبنای پژوهش های انجام شده،لاک پشت های دریایی،پرندگام مهاجر،پروانه ها و خفاش ها از نمونه گکونه هایی محسوب می شوند که به نحوی جدی تر در معرض این تهدیدات قرار دارند.
*لامپ های led ،اصلی ترین متهم آلودگی نوری
کرم آبیان در تشریح میزان تاثیر لامپ های نسل جدید در مقایسه با لامپ های رشته ای در آلودگی نوری گفت:بر اساس تحقیقات انجام شده،لامپ های led علی رغم صرفه چویی قابل توجه در انرژی و کم مصرف بودن آن ،از زاویه مخاطرات زیست محیطی با شدت و ضریب بیشتری ،چالش آفرین و بحران سااز هستند.
وی افزود:لامپ های رشته ای بواسطه نوری که از خود ساطع می کنند به مراتب آلودگی کمتری در مقایسه با لامپ های led آبی رنگ در پی دارند و این تفاوت چشمگیر در ضریب آلودگی،به میزانی است که امروز برخی کارشناسان را به این سمت سوق داده تا نسبت به مقرون به صرفه بودن لامپ های led و اثرات زیان بارآن در تشدید آلودگی نوری با شبهات و سوالات بسیاری روبرو شوند که آیا لامپ های رشته ای علیرغم مصرف انرژی بالا،از توجیهات بیشتری برای در اولویت قرار رفتن برای مصارف عمومی برخوردارند یا خیر ؟
*تهران و اصفهان در معرض آلودگی نوری
در کشور ایران نیز؛آلودگی نوری از مخاطرات زیست محیطی محسوب می شود که باید به نحوی جدی و هر چه دقیق تر به آن پرداخته شود.
حامد میرزا خلیل،کارشناس نورپردازیِ پاک معتقد است در گشور ما،دو عامل آذین بندی با نور و برقرای امنیت با سلاح روشنایی در کلانشهرها،قواعد صحیح نورپردازی را تحت الشعاع قرار داده است.
وی می افزاید:اثرات آلودگی نوری در کلانشهرهایی همچون تهران تا ۳۰۰ کیلومتر و در اصفهان تا ۲۵۰ کیلومتر دورتر قابل تشخیص است.
البته پیش از این از سوی برخی کارشناسان،مسئولان و مدیران ذیربط در ارتباط با آلودگی نوری در پایتخت هشدارهایی داده شده و حتی در یکی از جلسات شورای شهر تهران (در آذر سال ۱۳۸۷) ، نیز بر ضرورت پیشگیری از تشدید آلودگی نوری از سوی شهرداری تاکید شد.
به هر ترتیب آلودگی نوری از چالش ها و مضرات زیست محیطی محسوب می شود که باید به نحوی جدی تر به آن پرداخته شود و با اتخاذ تدابیر لازم از اقدامات موثر و اصولی،از تشدید دامنه آن جلوگیری کرد،در غیر این صورت تحمیل هزینه های گزاف در عرصه بهداشت و درمان و سلامت انسان و بر هم خوردن تعادل زیستی جانوران دور از انتظار نخواهد بود