اعضا، ناظرین و میهمانان در جنبش عدم تعهد

به گزارش نما، تعداد و دامنه در برگیری اعضای جنبش عدم تعهد همواره از یک روند سعودی و افزایشی برخوردار بوده است؛ به طوری که تعداد آن از 25 عضو در اولین کنفرانس سران به 118عضو در آخرین کنفرانس برگزارشده سران و دامنه آن از دو قاره آفریقا و آسیا به چهار قاره ( آفریقا، آسیا، آمریکا و اروپا) افزایش یافته است. مهمترین رکن جنبش، کنفرانس سران است که هر سه سال یکبار در یکی از کشورهای عضور برگزار می‌شود. آخرین کنفرانس سران در شرم الشیخ مصر(2009) و اولین کنفرانس در بلگراد یوگسلاوی(1961) برگزار گردیده است. هم اکنون جنبش عدم تعهد دارای ۱۲۰ عضو شامل ۵۳ کشور از قاره آفریقا، ۴۰ کشور آسیا، ۲۶ کشور از آمریکای لاتین و کارائیب و ۱ کشور (بلاروس) از قاره اروپا می‌باشد. همچنین ۱۷ کشور و ۱۰ سازمان نیز عضو ناظر جنبش هستند.
رویه عضویت در جنبش عدم تعهد براین اساس است که رئیس کشور یا دولت و یا وزیر خارجه کشور نامزد عضویت، درخواست مکتوب خویش را به رئیس دوره‌ای جنبش عدم تعهد ارائه می‌دهد و او نیز این درخواست را میان کشورهای عضو جنبش قبل از نشست سران یا وزرای خارجه برای اتخاذ تصمیم توزیع می‌نماید. دفتر هماهنگی جنبش در نیویورک این درخواست را بررسی و در صورت عدم مخالفت، الحاق کشور متقاضی را به اجلاس سران یا وزرای خارجه توصیه می‌نماید.
معیارهای عضویت: براساس تصمیمات اتخاذ شده در اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در قاهره در سال ۱۹۶۱، کشورهای متقاضی عضویت در جنبش عدم تعهد بایستی ۵ معیار ذیل را دارا باشند:
۱-برخورداری از سیاستی مستقل بر مبنای همزیستی مسالمت آمیز با کشورهای دیگر از سیستم‌های سیاسی و اجتماعی مختلف و براساس عدم تعهد اتخاذ نماید و یا باید تمایل خویش را برای اتخاذ چنین سیاستی نشان دهد.
۲- حمایت از جنبش‌های مستقل ملی.
۳- عدم عضویت در پیمان‌های نظامی چند جانبه که در چارچوب مخاصمات قدرت‌های بزرگ منعقد گردیده است.
۴- در صورتی که عضو جنبش عدم تعهد توافقنامه نظامی دو جانبه‌ای با یک قدرت بزرگ دارد یا عضو یک پیمان دفاع منطقه‌ای است، توافقنامه یا پیمان نباید مشخصاً در چارچوب مخاصمات قدرت‌های بزرگ منعقد شده باشد.
۵- در صورتی که عضو جنبش عدم تعهد پایگاه نظامی به یک قدرت خارجی واگذار کرده است، این امتیاز نباید در چارچوب مخاصمات قدرت‌های بزرگ به وجود آمده باشد.
کشورها یا سازمان‌های نامزد عضویت ناظر نیز براساس معیارهای فوق پذیرش می‌شوند.
میهمانان براساس پیشنهاد کشور میزبان با اجازه قبلی دفتر هماهنگی مشخص می‌گردند.
اعضاء از حقوق و وظایف کامل برخوردار می‌باشند، در حالیکه ناظرین تنها می‌توانند در جلسات عمومی و بررسی شرکت نمایند.
میهمانان چنانچه در دفتر هماهنگی تصویب شود تنها می‌توانند در نشست‌های عالی‌رتبه جنبش (به ویژه جلسات افتتاحیه و اختتامیه) شرکت نمایند.