در دو دور مذاكره ایران و آژانس چه گذشت؟

ایران هسته ای- تازه ترین اطلاعات نشان می دهد ایران و آژانس درباره تدوین یک مدالیته جدید برای حل و فصل همه مسائل باقی مانده، از جمله آنچه آژانس آن را «ابعاد احتمالی نظامی» می خواند، گام های مهمی برداشته اند.

تیم های مذاکره کننده ایران و آژانس در یک ماه گذشته دو بار، بار اول در روزهای 9-11 بهمن 1390 (29 تا ژانویه 2012) و بار دوم در روزهای 1و 2 اسفند 1390 (20 و 21 فوریه 2012) در تهران با یکدیگر مذاکره کردند.

در حین برگزاری این مذاکرات، اطلاعات کمی درباره محتوای آنچه در این گفت وگو ها گذشت منتشر شد، اما اکنون که تازه ترین گزارش یوکیا آمانو بیرون آمده، می توان ارزیابی دقیق تری در این باره ارائه کرد.

مراجعه به پاراگراف 6 از گزارش 5 اسفند 1390 (24 فوریه 2012) مدیر کل و دیگر گزارش های موجود در این باره، نشان می دهد در دیدار اول دو اتفاق مهم رخ داده است:

1- آژانس تاکید کرده است که موضوع PMD (ابعاد احتمالی نظامی) را مهم ترین دستور کار مذاکرات خود می داند.

2- یک پیش نویس از مدالیته ای که روشن کننده نقشه راه مذاکرات درباره همه مسائل باقی مانده از جمله موضوع PMD است، بین دو طرف مبادله شد.

اما دیدار دوم که برخی منابع می گویند هرمن ناکارتس طی آن با اختیارات کمتری به تهران آمده بود و به شدت از جانب آمانو تحت فشار قرار داشت، فضای متفاوتی داشته است. بر مبنای آنچه در پاراگراف 8 از گزارش 24 فوریه آژانس آمده، در این دیدار:

1- مدالیته مذاکرات میان ایران و آژنس نهایی نشد. آژانس گفته است علت این امر اختلافات عمده بین ایران و آژانس بوده ولی دیپلمات ها در تهران می گویند علت کمبود شدید اختیارات تیم آژانس و انعطاف ناپذیری آن تحت فشار آمانو، بوده است.

2- ایران یک ارزیابی از بخش ضمیمه گزارش نوامبر 2011 که در آن آژانس برای اولین بار ادعاهای بی پایه و اساس سرویس های اطلاعاتی غربی را به عنوان یافته های خود منتشر کرده بود به آژانس ارائه کرده است. جالب است که آژانس در گزارش خود هیچ چیز از این توضیحات ایران را نقل نمی کند.

3- آژانس در این دیدار هم مانند دیدار قبلی درخواست خود برای بازدید از پارچین را تکرار کرده ولی همانطور که «ایران هسته ای» در گزارشی دیگر به تفصیل شرح داده، به دلیل نهایی نشدن مدالیته مابین ایران و آژانس، ایران با این درخواست موافقت نکرده و آن را به بعد از تکمیل شدن مدالیته موکول نموده است. نکته مهم در اینجا این است که پاراگراف 8 نشان می دهد و کارشناسان هم تایید می کنند که ایران در این دیدار سوالات مربوط به پارچین را از تیم آژانس دریافت کرده است.

نتیجه این است که ایران با یک اراده جدی وارد مذاکره با آژانس شده و هدف آن هم حل و فصل نهایی همه سوال های باقی مانده است. اما سوالی که وجود دارد این است که آیا آژانس قادر خواهد بود به مدالیته ای که با ایران تنظیم می کند، پای بند بماند و مثلا آیا اجازه خواهد یافت اصل اسناد مورد ادعا را به ایران عرضه کند؟