چرا پلاسكو فرو ریخت؟

به گزارش نما به نقل از تسنیم ، نبودن اطلاعات و عدم دانش کافی در حوزه های تخصصی، به بروز برخی شایعات منجر می شود. برخی شایعات حکایت از وقوع انفجارهایی در پلاسکو می داد که عصام قیم کارشناس عمران و ساختمان آن را به کلی رد کرده و با تشریح تخصصی این واقعه، آن را به لحاظ علمی «تخریب پیشرونده» عنوان می کند.
مشروح گفت وگو با قیم که دارای مدرک کارشناسی عمران و کارشناسی ارشد ژئوتکینک است را در ادامه در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم می خوانید.

• علت اصلی فروریختن ساختمان پلاسکو
تسنیم: علت اصلی فروریختن ساختمان پلاسکو چه بود؟
قیم: ساختمان پلاسکو دارای اسکلت فلزی بوده که در زمان ساخت آن در اواخر دهه سی و اوایل دهه چهل یکی از سازه های مدرن بوده است. اسکلت فلزی مورد استفاده در آن زمان از مقاومت کمی در مقابل آتش برخوردار بوده ولی در جهان با گذر زمان، استاندارهای مختلفی برای پوشش این اسکلتها تعریف شده تا آنها را در مقابل آتش مقاوم کند.
آنچه در پلاسکو رخ داد این بود که اسکلت فلزی آن دمای بالای 400 درجه را نتوانسته تاب آورد و از خود رفتار نرم نشان داده است.
در پی نرم شدن ستونها و اسکلت فلزی، سقفها به طور طبقه طبقه پایین آمده و و برخلاف آنچه برخی شایعات با مشاهده فیلم فروریختن ساختمان چیزی شبیه انفجار در طبقات مختلف مطرح است، یک پدیده علمی با عنوان «تخریب پیشرونده» رخ داده که دلیل اصلی آنهم از بین رفتن مقاومت ستونها و... در اثرحرارت بالاست.

تسنیم: اگر این مقاومت ایجاد می شد ساختمان پلاسکو فرو نمی ریخت؟
قیم: بله . اگر به مقاوم سازی اسکلت فلزی در مقابل حرارت اقدام می شد این واقعه رخ نمی داد. ولی به هر صورت برای یک سازه قدیمی انجام این کار هزینه بر است. بهترین راه حل برای چنین ساختمانهایی استفاده از سیستم اطفای حریق پیشرفته و خودکار است.

• لزوم استفاده از اطفای حریق اتوماتیک و پیشرفته در ساختمانها به ویژه ساختمانهای قدیمی
تسنیم: برای ساختمانهایی مانند ساختمان آلومینیوم که گفته می شود شرایطی مانند پلاسکو دارند چه می شود کرد؟
قیم: شرایط آن ساختمانها باید به دقت بررسی شود و راهکار علمی و تخصصی لازم برای هرکدام اتخاذ کرد ولی حداقل کار ممکن برای چنین ساختمانهای قدیمی و فرسوده ای، استفاده از اطفای حریق اتوماتیک و پیشرفته است.

• استفاده از بتون
تسنیم: برای ساختمانهای جدید در حال ساخت چه توصیه ای دارید ؟
در ساخت ساختمانهای جدید از استانداردهای بین المللی استفاده شود و چنانچه از اسکلت فلزی استفاده می شود از پوششهای لازم برای آن غافل نماند. اسکلت فلزی گرچه در مقابل زلزله و.. مقاوم است ولی در مقابل حرارت بالا کم مقاومت است.
ساختمانهایی که از اسکلت فلزی استفاده می کنند هزینه بیشتری صرف کرده ولی اجرای سریعتری دارند. ساختمانهای بتونی اجرای کندتری دارد ولی در مقابل حرارت مقاوم است. نگاه ترکیبی به این دو در ساختمانهای جدید می تواند موثر باشد.

• علت فرو ریختن عمودی ساختمان پلاسکو
تسنیم: گفته می شود ساختمان پلاسکو چون یو شکل بود ، تخریب آن به صورت عمودی رخ داد اگر معماری آن متفاوت بود آیا این تخریب شکل متفاوتی به خود می گرفت؟
قیم: خیر. ساختمانها در جریان فروریختن زمانی حرکت جانبی دارند که نیروی جانبی به آنها وارد شود. وقتی در پلاسکو خبر از نیروی جانبی نیست پس قاعدتا عمودی می ریزد. در زلزله و سیل و... نیروی وارده افقی است پس ساختمانها حرکت جانبی دارند.
حتی اگر پلاسکو شکل یو مانند نداشت نیز به دلیل عدم داشتن حرکت جانبی، ریزیشی عمودی داشت.
تسنیم: آیا یو شکل بودن پلاسکو به تخریب سریعتر آن کمک نکرده؟
قیم: نه الزاما. ساختمان هرشکل دیگری نیز داشت با نرم شدن اسکلت آن در مقابل حرارت بالا فرو می ریخت.

تسنیم: توصیه آخر؟
قیم: عدم غفلت از بتون در ساخت ساختمانهای جدید و استفاده از سیستم های اطفای حریق اتوماتیک و پیشرفته در ساختمانها به ویژه ساختمانهای با اسکلت فلزی.