به گزارش نما به نقل از وقایع اتفاقیه: همان روزي که مردم با ديدن تصوير فروريختن پلاسکو سعي مي‌کردند عمق فاجعه را هضم کنند، اين سؤال مطرح مي‌شد که چند نفر ممکن است در اين حادثه قرباني شده باشند؟ وقتي ساختماني با اين عظمت مي‌ريزد، آن هم درحالي‌که چند هزار نفر اطراف آن جمع شده‌اند، شمار قربانيان مي‌تواند همه را وحشت‌زده کند.
ويدئو‌ها و تصاويري که چند دقيقه قبل از ماجرا از داخل و اطراف ساختمان برداشته شده بودند، نشان مي‌دادند ساختمان چندان هم خالي نبوده است، همين باعث مي‌شد که ذهن مردم براي شنيدن رقم قربانيان احتمالي تيز شود. عصر همان روز حادثه، شهردار تهران که انگشت‌هاي زيادي هم به سمتش نشانه رفته بود و خيلي‌ها او را مقصر مي‌دانستند که زودتر از بروز فاجعه پلاسکو جلوگيري نکرده است با حضور روي آنتن صداوسيما، حرف‌هاي زيادي بیان کرد و بخشي از اين حرف‌ها به تعداد قربانيان حادثه اشاره مي‌کرد. او اعلام کرد که فقط 25 نفر از آتش‌نشانان جان بر کف داخل ساختمان بوده‌اند.
بعدها اين رقم بارها جابه‌جا شد. بازار ارائه آمار از مجاري رسمي‌ای مانند صداوسيما و بعد تکذيب همان اخبار از همان مجاري چنان داغ شد که صداي خيلي‌ها را درآورد و به يکي از موضوعات مورد بحث شبکه‌هاي مجازي تبديل شد اما در تمام اين روزها، بارها تأکيد شد که مردم عادي داخل ساختمان نبوده‌اند.
اين خبر برخلاف اخبار ديگر تا همين ديشب، رنگ تکذيب به خودش نديد؛ البته چندبار برخي از مسئولان در برابر سؤال درباره تعداد قربانيان غيرآتشنشان سکوت کردند و ترجيح دادند روي مسائل ديگر تمرکز کنند اما از برخي حرف‌هاي غير‌مستقيم مانند آنچه رئيس پزشکي قانوني درباره نحوه شناسايي پيکر غير‌آتش‌نشان‌ها گفت و روايت حاضران در محل مي‌شد فهميد که ماجراي پلاسکو جان عده‌اي از غير‌آتش‌نشان‌ها را هم گرفته است اما در برابر حاشيه‌هايي که فداکاري بزرگ آتش‌نشان‌ها داشت، موضوع آنها از ذهن خيلي‌ها رفته بود اما خانواده‌هايي که شبانه‌روز اطراف پلاسکو ايستاده بودند تا بلکه خبري از عزيز گمشده‌شان بگيرند، آنها را از ياد نبرده بودند و بالاخره ديشب خبري هم درباره آنها شنيده شد. سعيد شريف‌زاده،
مديرعامل سازمان آتش‌نشاني تهران گفت: «تونلي فرعي به سمت اتاقي در کنار موتورخانه حفر شده بود و همکارانم موفق شدند چهار پيکر شهروندان غيرآتشنشان را از اين اتاق بيرون بياورند.» البته گفته مي‌شد که پيکر پنجمي هم وجود داشته اما به‌دليل اينکه محل قرار‌گيري آن مناسب نبوده و احتمال ريزش آوار به‌دليل جا‌به‌جايي‌اش وجود داشت، فعلا بيرون آورده نشده و حالا تعداد پيکرها به هشت نفر رسيده است؛ سه آتش‌نشان و پنج غيرآتشنشان.
اسامي قربانيان غيرآتشنشان
روايت عده‌اي از کساني که هنگام بروز حادثه نزديک به محل بوده‌اند، نشان مي‌دهد که احتمالا تعداد قربانيان غيرآتشنشان تا پايان کار جست‌وجو به همين نسبت از آتش‌نشانان بيشتر باشد. درحالي‌که ابتدا برخي از مسئولان اعلام مي‌کردند ساختمان کاملا تخليه شده بوده و کسي از مردم عادي در آن نبوده است. يکي از کسبه که بسيار به حادثه نزديک بوده و خودش 10 دقيقه قبل از فروريختن آوار از ساختمان خارج شده بود، مي‌گويد: «مگر اينکه در چند ثانيه، تمام کساني که در طبقات مختلف بودند از ساختمان خارج شده باشند وگرنه من حدس مي‌زنم تعداد افراد عادي‌ای که در ساختمان ديدم، خيلي بيشتر از چيزي بود که در خبرها اعلام مي‌شود.»
او ادامه مي‌دهد: «وقتي من با فشار آتش‌نشان‌ها داشتم ساختمان را ترک مي‌کردم، تازه چندين نفر داشتند از راه‌هاي مختلف خودشان را به طبقه دوم مي‌رساندند که چيزهاي باارزششان را ببرند. يکي از آنها را مي‌شناختم و وقتي از خانواده‌اش سراغ گرفتم، گفتند که برنگشته و اسمش جزء مفقودان است، از بقيه هم خبر نداشتند. طبق چيزي که من ديدم، عده نسبتا زيادي به‌همين‌دليل در طبقات بودند. ضمن اينکه راه‌پله در بخش‌هاي زيادي فروريخته بود و خروج سريع را تقريبا غير‌ممکن مي‌کرد.»
دو روز پيش هم يکي از آتش‌نشانان نجات‌يافته از حادثه به رسانه‌ها گفته بود که خيلي از مردم با بازکردن موانع به داخل ساختمان رفته بودند و اين احتمال وجود دارد که تعداد کشته‌شده‌ها از بين مردم عادي بيشتر از چيزي باشد که تا الان درباره‌اش گفته شده است. بنابر اطلاعاتي که حاضران مي‌دهند، اجسادي که از زير آوار پلاسکو کشف و خارج شدند، متعلق به نيروهاي تأسيساتي آن بوده که در موتورخانه حضور داشتند. برخي منابع اسامي آنها را هم به اين شرح منتشر کرده‌اند: محمود محسني، از تيم تأسيسات ساختمان؛ قاسم شجاعي، نگهبان؛ حيدر پهلواني، نيروي خدماتي؛ حبيب شادي، نيروي خدماتي و جواد قلي‌زاده، يکي از کسبه.
هنوز اميدواريم
مديرعامل سازمان آتش‌نشاني تهران هم با وجود اينکه سخنگوي سازمان همان روز دوم اعلام کرده بود که احتمال پيداشدن افراد زنده از زير آوار نزديک به صفر است و در حرف‌هايش به دماي بين 200 تا 600 درجه زير آوار اشاره کرده بود، باز هم سعي کرده، اميدواري‌ها را بالا ببرد و همه مفقودشده‌ها را در دسته کشته‌شده‌ها قرار ندهد. او گفت: «تيم‌هاي جست‌وجو در حال تلاش هستند تا به محبوس‌شدگان دست يابيم. در اين ميان، دقت را فداي سرعت نخواهيم کرد و اگر کار به‌کندي هم پيش برود، مي‌ارزد به اينکه بي‌احترامي به پيکر عزيزان و همکارانمان نشود. هنوز هم اميدوار هستيم کساني را که احتمال زنده‌ماندنشان مي‌رود، زنده از زير آوار بيرون بياوريم.»
سيدجلال ملکي، سخنگوي سازمان آتش‌نشاني تهران هم که قبلا بدون اشاره به مفقودان غيرآتشنشان گفته بود تعداد آتش‌نشان‌هاي مفقود شده 16 نفر هستند، ديروز گفت: «احتمال مي‌دهيم شمار شهدا و مفقودان به ۲۵ نفر برسد.» البته بايد اشاره کنيم که اين تعداد هم دور از ذهن به نظر مي‌رسد زيرا طبق حرف‌هاي يکي از آتش‌نشانان با روزنامه فرهيختگان، حداقل 30 آتش‌نشان از عمليات برنگشته‌اند و معلوم نيست چه بلايي به سرشان آمده است. تمام اين ضد و نقيض‌گويي‌ها درباره تعداد قربانيان حادثه پلاسکو درحالي رخ مي‌دهد که خبرنگاران حاضر در محل هم مي‌گويند مسئولان انتظامي هر چند ساعت يک‌بار، همه آنها را از محل دور مي‌کنند، آن هم به اين بهانه که نبايد با تصوير‌برداري به پيکرهاي شهدا و قربانيان بي‌احترامي شود، درحالي‌که واضح به نظر مي‌رسد که راه جلوگيري از تصوير‌برداري، دورکردن خبرنگاران نيست.
از طرف ديگر، حرف‌هاي مسئولان درباره محل پيداشدن پيکرهاي تازه يافته‌شده چندان با هم منطبق نيست. درحالي‌که سخنگوي آتش‌نشاني مي‌گويد جسدها از طبقه منفي يک پيدا شده‌اند، عده ديگری مانند کوليوند، رئيس اورژانس کشور محل پيداشدن اجساد را موتورخانه ساختمان اعلام مي‌کنند. محل پيداشدن اين پنج نفر از اين جهت اهميت دارد که چند ساعت بعد از حادثه اعلام شد عده‌اي از محل موتورخانه با بيرون ارتباط برقرار و اعلام کرده‌اند که زنده هستند؛ البته اين خبر هم مانند اخبار بسياری، کمي بعد تکذيب شد. تأييد و تکذيب‌هاي پي‌درپي و همين‌طور اصرار به حضور‌نداشتن خبرنگاران در ساعت‌هايي از جست‌وجو و آواربرداري، بازار شايعات را داغ‌تر مي‌کند و از طرفي، گمانه‌زني‌هاي غير‌رسمي درباره تعداد قربانيان را هم تقويت مي‌کند.
جلوگيري از سرقت نخاله‌ها
با رسيدن به پنجمين روز از عمليات آواربرداري، فرصتي براي بروز دغدغه‌هاي جديد و زواياي ديگري از فاجعه دست داده است. يکي از آنها محافظت از آوارهايي است که از محل حادثه برداشته مي‌شود. خيلي‌ها معتقد هستند به‌دليل وجود اسناد باارزش در ميان نخاله‌هاي برداشته‌شده از پلاسکو، حفاظت از آنها اهميت دارد. پيرو همين بحث، قائم‌مقام معاونت خدمات شهري از دپوی آوار پلاسکو در يک زمين هفت هکتاري خبر داد. باقرصاد، قائم‌مقام معاونت خدمات شهري در جمع خبرنگاران دیروز در حاشيه آواربرداري گفت: «پيش‌بيني مي‌شود با سرعت‌گرفتن آواربرداري تا ساعت١٣، هشت هزار تن نخاله از پلاسکو برداشته شود. يک زمين هفت هکتاري در هرندي براي دپو پيش‌بيني شده است و تمام آوار با هماهنگي پليس به محل دپو برده مي‌شود تا بررسي‌ها انجام شود. ماشين‌هاي حمل نخاله‌ها هم با همراهي پليس به محل برده مي‌شوند و جاي هيچ نگراني‌ای نيست.»
قربانیان غیر‌آتش‌نشان در غبار تأیید و تكذیب‌ها
همان روزی كه مردم با دیدن تصویر فروریختن پلاسكو سعی می‌كردند عمق فاجعه را هضم كنند، این سؤال مطرح می‌شد كه چند نفر ممكن است در این حادثه قربانی شده باشند؟ وقتی ساختمانی با این عظمت می‌ریزد، آن هم درحالی‌كه چند هزار نفر اطراف آن جمع شده‌اند، شمار قربانیان می‌تواند همه را وحشت‌زده كند.
۱۳۹۵/۱۱/۵
