به گزارش نما، مذاکرات ژنو دور چهارم خود را تمام کرد و به گفته استفان دی میستورا بر سر انتقال سیاسی و همچنین مقابله با تروریسم به توافق رسیدند. در واقع آنچه نماینده سازمان ملل در امور سوریه گفت شاید در مرحله گفتن ساده باشد اما در مرحله اقدام و آنچه بر سوریه قرار است بیاید بسیار حائز اهمیت هست. طبق اعلام دی میستورا قرار است در سوریه در بازه زمانی توافق شده و در مرحله اول یک دولت فراگیر غیر فرقه‌ای بر سر کار بیاید که دولت انتقالی نام دارد.
پس از آن قانون اساسی تغییر کند و درنهایت با برگزاری انتخابات آزاد ، جدول زمان‌بندی‌شده مبارزه با تروریسم ادامه پیدا کند. طبق این جدول اعلام دولت فراگیر 6 ماه، تدوین قانون اساسی 6 ماه و درنهایت برگزاری انتخابات طی 18 ماه انجام می‌شود که چیزی حدود 30 ماه زمان می‌برد.
در طرف دیگر بشار جعفری از توافق بر سر جدول کاری نه جزئیات و یا چیزهای دیگر که در محافل خبری گفته می‌شود خبر داد. وی گفت: «این جدول کاری شامل چهار مسئله «دولت»، «قانون اساسی»، «انتخابات» و «مبارزه با تروریسم» است و الان ما فقط روی جدول کاری توافق کرده‌ایم نه چیزی دیگر.»
به نظر می‌رسد دولت سوریه عزم جدی برای طی کردن فرآیند سیاسی در سوریه دارد و در مذاکرات آستانه نیز این عزم دیده شد. از طرفی معارضان سوریه هم می‌دانند هر چقدر بر سر میدان با دولت مرکزی درگیر باشند سبب تقویت این دولت و به‌کارگیری متحدان و بازیگران زیادتری در اوضاع داخلی سوریه می‌شود.
اما سؤالات فراوانی پس از این مذاکرات به وجود آمد. در چهار سال گذشته محور مقاومت از دمشق به خاطر مردمی بودن و دولت قانونی بودن در برابر تروریست‌ها حمایت کرد این در حالی است که فرآیند دولت انتقالی به چه صورتی قرار است اجرایی شود و ابهامات فراوانی دارد. آیا بشار اسد به‌عنوان نماینده ملت و رئیس دولت مستقر کنار می‌رود.
هنوز هم افرادی چون اردوغان و سایر دولت‌های مجاور سوریه مخالف جدی حضور بشار اسد در دوران انتقالی هستند. اگر چنین موضوعی رخ دهد از چه روشی قرار است اراده ملت جمع گردد. مخالفان مسلح سوریه که در قالب هیئت‌های مختلف در همین مذاکرات ژنو حاضر بودند نتوانستند در یک هیئت رسمی حضور داشته باشند و همین اختلاف آرا موجب ناراحتی نماینده سازمان ملل شد. چگونه می‌توان تضمین کرد فرآیند سیاسی و انتقالی به یک اجماع مردمی همراه باشد.
از همه مهم‌تر بخش‌هایی از سوریه در اختیار داعش و جبهه النصره و یا جفش است. القاعده سوریه تا 30 ماه آینده ( برفرض آنکه دولت انتقالی همین فردا صبح تشکیل شود) چه سرنوشتی خواهد داشت و چگونه می‌توان تا 30 ماه برنامه‌ای برای مبارزه با تروریسم و فرآیند نظامی مبارزه با آن فکری نکرد.
در برابر آن نیز شکست‌های فراگیر داعش در عراق و حرکت نظامی آن در سوریه موجب شده تا این گروه برنامه‌ریزی جدی‌ای برای فعالیت در سوریه داشته باشد و حضور داعش در سوریه خطرآفرین است. همین مسئله در آینده سبب ورود حشدالشعبی به سوریه می‌گردد. در چنین صورتی چه تضمینی وجود دارد دولت انتقالی به نیروهای هم‌پیمان محور مقاومت برای خروج از سوریه فشار نیاورد و به تعبیری سوریه را در دامن تروریست‌ها رها نکند و در نهایت از دمشق به مقصد یک کشور اروپایی فرار نکند.
معلوم نیست توافقات سیاسی دولت انتقالی قراراست پشت میز مذاکرات صورت گیرد یا در برابر رأی مردم! اگر قرار است تصمیم خارجیِ سیاسی برای دمشق آینده سازی کند چرا از اول این اتفاق نیفتاد. از ابتدا هم بشار تأکید داشت اگر قرار است آینده سوریه رقم بخورد بایستی به دست مردمان سوریه باشد نه در پشت میز فلان تصمیم گیر سیاسی در یک کشور خارجی.
حال این سؤالات و ابهامات وجود دارد. هرچند نگارنده معتقد است فرآیند بحران سوریه وارد فاز سیاسی شد که خود نوعی پیشرفت در مسئله سوریه است اما باید مراقبت کرد تا در فرآیند سیاسی احتمالات به واقعیت تبدیل نشود و همین امر در آینده دستاورد سوریه و محور مقاومت در این چند سال را به هدر ندهد. هرچند بعید به نظر می‌رسد آرای معارضان سوری به یک عزم واحد برسد اما قطعاً مبارزه با تروریسم در سوریه متوقف نمی‌شود و تا حداقل چند سال مسئله مبارزه با تروریسم در سوریه وجود دارد.
به نظر نگارنده بهتر است قبل از ورود به مسئله دولت انتقالی وضعیت مبارزه با دو گروه تروریستی داعش و جفش مشخص شود و پس از حل این بحران بر سر دولت آتی سوریه توافقات سیاسی داشت. زیرا پیش از آن می‌تواند به کاهش اقتدار دمشق و یا رها کردن دمشق در دل تروریست‌ها کمک کند.
منبع: فارس
مذاكرات ژنو و چند معمای حل‌نشده
بهتر است قبل از ورود به مسئله دولت انتقالی وضعیت مبارزه با دو گروه تروریستی داعش و جفش مشخص شود و پس از حل این بحران بر سر دولت آتی سوریه توافقات سیاسی داشت.
۱۳۹۵/۱۲/۱۵
