حرام بودن جزع و فزع

به گزارش نما به نقل از باشگاه خبرنگاران، حجت‌الاسلام رضا محمدی، کارشناس برنامه پرسمان رادیو معارف، در برنامه «پرسمان» شبکه رادیو معارف در رابطه با بحث «مصیبت»گفت: اصل این لغت از ماده «أصابَ یصیبُ» است و به معنای رسیدن و برخورد کردن است و وقتی می‌گوییم که فلان چیز به انسان اصابت کرد یعنی چیزی به انسان برخورد کرد.

وی با اشاره به اینکه معنای برخورد کردن چیزی به انسان هم شامل برخوردهایی که برای انسان خوشایند باشد و هم شامل اصابت مواردی که برای انسان ناخوشایند است می‌شود، گفت: اما آن برای مواردی که انسان با حادثه منفی برخورد می‌کند مصطلح شده است.

محمدی با اشاره به اینکه قرآن کریم نیز معنای منفی آن را به کار برده است، گفت: در قرآن کریم اصابت در مواردی که انسان جان و مال خود را دست می‌دهد یا با بیماری مواجه می‌شود و با ضررهای این چنینی رو به رو می‌شود، واژه «اصابت» به کار می‌رود.

وی با اشاره به اینکه نگاه به مصیبت می‌تواند دو گونه باشد گفت: یک نگاه، نگاه منطقی و معقولانه به مصیبت است و آن دید امتحانی به مصیبت است که انسان صبر و تحمل می‌کند و با بردباری، رحمت الهی را به سوی خود جلب می‌کند.

کارشناس برنامه پرسمان رادیو معارف در مورد نگاه دوم به مصیبت گفت: دید نامعقول در مصیبت، جزع، فزع و بی‌تابی است؛ چرا که جزع و فزع خود باعث دو برابر شدن مصیبت انسان می‌شود. یک مصیبت که به انسان اصابت کرده است و دیگری گناهانی که در جزع و بی‌تابی ممکن است انسان مرتکب شود؛ همچون کفر و یأس از رحمت الهی.

محمدی با اشاره به اینکه صبر کردن بر مصیبت اجر بی حساب و کتاب دارد گفت: کسی که بر مصیبت صبر کند اجر بسیار فراوانی دارد و شامل صلوات و رحمت خاصه باری تعالی می‌شود.

وی در رابطه با نقش سایر مردم در برابر شخص تسلیت زده گفت: باید مایه تسلی و آرامش شخص مصیب‌زده شوند و به او تسلیت بگویند.

محمدی در پاسخ به این سوال که چگونه با عدالت خدا سازگار است؛ شخص مصیبت‌زده و مظلوم واقع شده در برابر ظلم‌هایی که به او شده و آبرویی که به ناحق پایمال شده است فقط ظالم را در قیامت مؤاخذه کنند و این تنبیه چه منفعتی به مظلوم می‌رساند، گفت: ابتدا باید در نظر داشت که رسوایی در قیامت چیز کمی نیست چراکه اگر در اینجا هتک حرمتی شده باشد نهایت بین گروهی از افراد است اما در قیامت رسوایی در پیشگاه تمام عالم و اهل محشر است و نکته دوم اینکه تنها بحث رسوایی در آن عالم مطرح نیست بلکه باید تمامی حقوق جا به جا شده جبران شود و به همین سبب است که چه بسا بسیاری از اعمال نیک آن شخص را بگیرند و به شخص مورد ظلم واقع شده بدهند یا از گناهانش بکاهند و به شخص ظالم اضافه کنند.

وی با اشاره به اینکه حق باید استیفا شود و اگر این دنیا امکان پذیر نبود در آخرت می‌شود، گفت: حقوق عِرضی نیز مهم‌ترین حق است و در مرتبه بعد حقوق جانی و مالی قرار می‌گیرند.

محمدی با اشاره به اینکه حتی رنج و زحمت‌های که انسان در دنیا متحمل می‌شود نیز در آن دنیا عوض دارد، گفت: به ازای رنج و سختی‌هایی که انسان در دنیا متحمل می‌شود خداوند عوض‌هایی به انسان می‌دهد که همه به آن حسرت می‌خورند.

وی با اشاره به اینکه رنجی که بنده خدا در دنیا می‌بیند و خود او در آن نقشی نداشته است عوض دارد، گفت: این عوض محدود به مواردی از سختی و رنج‌ها، که انسان با عبادت با آن برخورد می‌کند نیست.

محمدی با اشاره به اینکه انجام اعمال عبادی همچون نماز، روزه و ... برای فرد زحماتی را دارد، گفت: اما موضوع عوض رنج فراتر از آن است و شامل تمامی رنج‌هایی که انسان در آن نقش نداشته است می‌شود.