به گزارش نما به نقل از فارس، «بِرایان مورفی» عضو اندیشکده «بنیاد شورای امنیت آمریکا» در مقاله‌ای در «واشنگتن تایمز» می‌نویسد: ماه گذشته، هاشمی رفسنجانی در کنار رهبر ایران ایستاده بود و به شخصیت‌های برجسته شرکت کننده در اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران، خوشامد می‌گفت. وی سپس در کنار دبیرکل سازمان ملل «بان کی مون» و سایر شخصیت‌های مهم و برجسته نشست. این امر یک رُنسانس دیگر برای بازمانده بزرگ سیاسیِ ایران، علی اکبر هاشمی رفسنجانی محسوب می‌شود. این مهره کلیدی 78 ساله که یک دیدگاه میانه رو درقبال غرب را دنبال می‌کند، هنوز هم به عنوان یکی از قدرت‌های تأثیرگذار سیاسی در ایران به حساب می‌آید.
* آیا رفسنجانی دوباره به صحنه انتخابات ریاست جمهوری بازخواهد گشت؟
با توجه به انتخابات آتی ریاست جمهوری ایران که جانشین محمود احمدی‌نژاد را مشخص خواهد کرد، حدس و گمان‌ها درباره این که چه کسی اکثریت آراء را به دست خواهد آورد و پیروز انتخابات خواهد شد، رو به افزایش است. تا همین اواخر، نام رفسنجانی در میان اسامی کسانی که خواستار جانشینی احمدی نژاد هستند، ذکر نمی‌شد. رفسنجانی همواره به عنوان فردی تلقی می‌شود که قصد و نیت خود را محفوظ نگاه می‌دارد. او تاکنون از اظهارات علنی درباره قصد خود برای بازگشت به صحنه انتخابات ریاست جمهوری پس از گذشت شانزده سال از دوران ریاست جمهوریش و یا حمایت قاطع از یک کاندیدای مشخص، خودداری کرده است. واضح است که حذف کردن نام وی از مسائل سیاسی ایران، امری دشوار است، به ویژه پس از نقش موثر و پررنگ وی در اجلاس اخیر جنبش عدم تعهد، جنبشی که ایران درصدد استفاده از آن به عنوان ابزاری جایگزین در رویارویی با غرب برای مقابله با فشارهای بین‌المللی بر سر برنامه هسته‌ای خود است.
* مخالفت سیاستمداران تند با حضور رفسنجانی و چهره‌های اصلاح‌طلب در انتخابات آتی ریاست جمهوری
«صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی در دانشگاه تهران، در وب سایت خود می‌نویسد: «از دیدگاه شخصیت‌های بین‌المللی، رفسنجانی به عنوان دومین چهره قدرتمند سیاسی در ایران به حساب می‌آید. این موضوع برای شخصیت‌های سیاسیِ تندرو، بسیار تلخ و غیرقابل هضم است و شرکت وی در انتخابات ریاست جمهوری آتی، به عنوان اصلی‌ترین نگرانی آن‌ها محسوب می‌شود».
بسیاری معتقدند که رهبران ایران تمام تلاش خود را انجام خواهند داد تا از تکرار دوباره اتفاقات پس از انتخاب مجدد احمدی نژاد در سال 2009 جلوگیری کنند. احتمالاً ایران از شرکت کاندیداهای اصلاح طلب در انتخابات جلوگیری می‌کند و از حضور چهره‌های میانه رو، بیش از چهره‌هایی مانند شهردار تهران محمدباقر قالیباف و فرمانده سابق سپاه پاسداران محسن رضایی که احتمال پیروزی آن‌ها در انتخابات وجود دارد، استقبال خواهد کرد.
این امر می‌تواند یک فضای باز سیاسی برای رفسنجانی ایجاد کند، کسی که به عنوان یکی از معدود شخصیت‌های سیاسی در ایران محسوب می‌شود که قادر به مذاکره با مخالفان حاکمیت است و همچنین تلاش می‌کند تا از موضع‌گیری‌های تند غرب نسبت به ایران جلوگیری کند. وی در طول دوران ریاست جمهوری خود بین سال‌های 1989 تا 1997، توانست خود را به عنوان یک شخصیت مصلحت اندیش و عمل گرا معرفی کند.
* واشنگتن از کاندیداتوری رفسنجانی برای انتخابات آتی ریاست جمهوری در ایران، استقبال خواهد کرد
موضوع کاندیداتوری بالقوه رفسنجانی برای انتخابات آتی ریاست جمهوری و یا حمایت وی از یک کاندیدای مشخص، موضوعی است که واشنگتن و غرب از آن استقبال خواهند کرد. گرچه وی سال‌هاست که به عنوان بخشی از حاکمیت ایران تلقی می‌شود، اما به عنوان شخصیتی انعطاف پذیر و چهره‌ای که بیشترین سازگاری را با غرب دارد نیز به حساب می‌آید. او ماه گذشته در وب سایت شخصی خود اظهار داشت: «ما به تنش زدایی و ظرافت بیشتر در روابط خود با جهان نیازمندیم».
* خانواده رفسنجانی از روابط بین‌المللی گسترده‌ای برخوردارند
خانواده وی از طریق تحصیل در بریتانیا و یک شبکه تجاری بزرگ، شامل شرکت‌های متعدد ساخت‌وساز، کارخانه مونتاژ خودرو، املاک و مستغلات بسیار و یک شرکت هواپیمایی خصوصی، از روابط بین‌المللی گسترده ای برخوردار هستند. در سال 2003، مجله معتبر «فوربس»، نام وی را در لیست «میلیونرهای ایران» قرار داد. با این حال نکات منفی نیز در کارنامه وی وجود دارد. برخی از اصلاح طلبان در ایران، وی را به دست داشتن در برخورد با مخالفان و آزادی‌خواهان در دوران ریاست جمهوریش، متهم می‌کنند.
در بسیاری از جهات، رئیس جمهور نسبت به الیگارشی یا اشراف سالاری (حکومت گروهی اندک)، از قدرت و نفوذ کمتری برخوردار است. به عبارت دیگر، رئیس جمهور از قدرت محدودی در رابطه با تصمیم گیری‌های مهم و حیاتی، مانند برنامه هسته‌ای یا امور نظامی، برخوردار است، زیرا این موضوعات مستقیماً توسط حاکمان مذهبی و حامیانشان نظارت می‌شود. با این حال، رئیس جمهور به عنوان شخص اول کشور در جامعه بین‌المللی محسوب شده و جهت گیری‌های کشور در رابطه با غرب را تعیین می‌کند.
* رفسنجانی به موضع گیری بر مبنای مصلحت اندیشی درقبال برنامه هسته ای ایران معتقد است
سردبیر روزنامه «مردم سالاری» که از طرفداران اصلاحات تلقی می‌شود، گفت: «با به قدرت رسیدن رفسنجانی، جهت گیری‌های سیاسی ایران نیز تغییر خواهد کرد». علی رغم آنکه رفسنجانی نقش مهمی را در تصمیم گیری‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران ایفا نمی‌کند، اظهار داشت: «هر دو طرف قادر خواهند بود تا مذاکراتی را برمبنای حُسن نیت و مصلحت اندیشی آغاز کنند».
غرب و متحدانش معتقدند که ایران قصد دستیابی به سلاح هسته ای دارد، اما ایران تأکید می‌کند که تنها به دنبال انرژی و استفاده پزشکی از رآکتورهای هسته‌ای خود است.
* اتهامات درخصوص فرزندان رفسنجانی و موضع گیری‌های وی
دختر رفسنجانی «فائزه»، مدت کوتاهی را در بازداشت به سرمی‌برد و پسر کوچک‌تر وی «مهدی»، در سال 2009، به دلیل اتهاماتی مبنی بر ارتباط داشتن با آشوب‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری، به درخواست خود به تبعید رفت. پسر بزرگ‌تر وی «محسن»، سال گذشته از سِمَت خود به عنوان رئیس مترو تهران، بیرون رفت. چگونگی برخورد با خانواده رفسنجانی، انتقادهای شدید وی را از احمدی نژاد و سیاست‌های تند او، به دنبال داشته است. درعین حال، رفسنجانی در حال تقویت و ترویج چهره التیام بخش سیاسی خود است و تلاش می‌کند تا اتهامات اصلاح طلبان مبنی بر تسلط رهبران مذهبی ایران بر انتخابات کشور را برطرف سازد. وی هفته گذشته در جمع دانشجویان اظهار داشت: «انتخاباتِ آزاد، شفاف و قانونی می‌تواند بخش عظیمی از مشکلات کشور را حل کند و باعث افزایش اعتماد مردم و طرفداران حکومت شده و دشمنان خارجی را نیز خلع سلاح خواهد کرد».
چه كسی از به قدرت رسیدن رفسنجانی در ایران استقبال می‌كند
عضو اندیشكده «بنیاد شورای امنیت آمریكا» با بررسی فراز و نشیب‌های سیاسی كه هاشمی رفسنجانی در چندسال اخیر با آن روبرو بوده است، می‌نویسد: تاكنون چندین بار حكم پایان عمر سیاسی او نوشته شده؛ یعنی هنگامی‌كه در بازگشت مجددش در انتخابات ریاست جمهوری شكست خورد.
۱۳۹۱/۷/۱۱
