حمایت از كودكانی كه والدین معتاد دارند

رسانه‌ای شدن دو مورد كودك‌آزاری فجیع در دو روز گذشته موجی از واكنش‌ها را نسبت به معضلی برانگیخته است كه بنا بر قرائن و شواهد موجود ارتباط تنگاتنگی با دیگر آسیب‌های اجتماعی ازجمله اعتیاد دارد.

به گزارش نما به نقل از آرمان: رسانه‌ای شدن دو مورد کودک‌آزاری فجیع در دو روز گذشته موجی از واکنش‌ها را نسبت به معضلی برانگیخته است که بنا بر قرائن و شواهد موجود ارتباط تنگاتنگی با دیگر آسیب‌های اجتماعی ازجمله اعتیاد دارد.

کودک‌آزاری معضلی نیست که مربوط به دیروز و امروز باشد یا حتی میزان آن افزایش پیدا کرده باشد، بلکه در سال‌های اخیر حساسیت نسبت به آن بیشتر شده و فعالان حوزه کودکان خواستار اصلاحات قانونی در راستای کنترل و کاهش این آسیب اجتماعی هستند. در حالی‌که در هفته‌های اخیر وقوع چند مورد کودک‌آزاری که به مرگ چند کودک بی‌گناه انجامیده، حساسیت نسبت به این معضل را افزایش داده، در روز‌های اخیر بار دیگر مواردی از کودک‌آزاری رسانه‌ای شده است.

روز جمعه منابع خبری از آزار یک کودک ۱۵‌ماهه در سیرجان خبر دادند و روز گذشته علاوه بر اینکه جزئیات تازه‌ای از این کودک‌آزاری منتشر شد، خبر رسید که یک کودک ۱۰‌ساله نیز در کرمانشاه به‌شدت مورد آزار و اذیت قرار گرفته است. وجه مشترک هر دوی این اتفاقات تلخ، اعتیاد مادران به موادمخدر بوده که لزوم تسهیل در سلب سرپرستی والدین فاقدصلاحیت را دوچندان می‌کند.

رئیس اورژانس اجتماعی کشور با اعلام وقوع کودک‌آزاری در کرمان گفت: «کودک یک‌سال‌و‌سه‌ماهه پنجشنبه‌شب با شکستگی استخوان هر دو دست و بریدگی بسیار شدید در مچ دست توسط اورژانس سیرجان به بیمارستان امام رضا(ع) منتقل شد.» مدیرکل بهزیستی استان کرمان، درباره این کودک اظهار داشت: «تحقیقات در حال انجام است تا مظنون پرونده با هماهنگی قوه قضائیه احضار شود و کودک آزاردیده به احتمال زیاد دچار اعتیاد است که درمان اعتیاد او نیز در ادامه کارهای درمانی دنبال می‌شود.»

همزمان دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه نیز از مصدومیت شدید و بستری شدن دختربچه‌ای 10‌ساله در یکی از بیمارستان‌های این شهر خبر داد که حسب گزارش‌های اولیه اتهام کودک‌آزاری و ضرب‌وجرح عمدی متوجه مادر معتاد این دختر خردسال است. بدسرپرست تنهاتر است! در جامعه کنونی ایران به‌واقع کودکانی که والدینی معتاد یا بدون‌صلاحیت دارند از کودکان بی‌‌سرپرست سختی بیشتری می‌کشند. تصور آنکه کودکی از سوی پدر و مادر با قساوت تمام مورد آزارهای روحی و جسمی قرار بگیرد زجرآور و غیرقابل‌ تحمل است.

کودکان در معرض خطر را دریابید!

یک حقوقدان و فعال حقوق کودکان در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: صرف‌نظر از قوانین، باور ذهنی حاکم بر رویه قضائی کشور آن است که کودک تا هر زمان که بتواند باید در بستر خانواده نگه داشته شود. هرچند براساس قوانین، اعتیاد صلاحیت حضانت را از والدین سلب می‌کند، اما در عمل در بیشتر اوقات قاضی حکم به بازگشت کودک به دلیل ترک‌ اعتیاد موقت پدر یا مادر می‌دهد. مونیکا نادی می‌افزاید: واژه «کودک در معرض خطر» در فرهنگ حقوقی کشور وجود ندارد.

او تاکید می‌کند: یکی از امتیازات لایحه حقوق کودکان و نوجوانان که اکنون در مجلس است به رسمیت شناختن وضعیت این کودکان است. در صورت تصویب این لایحه، قانونگذار ملزم است سازوکارهایی در قوانین به منظور حمایت از کودکان در معرض خطر پیش‌بینی کند. کودکانی که والدین معتاد دارند در معرض آزاد و اذیت والدین معتاد خود قرار گرفته و بزه‌دیده یا تحت تاثیر آنها، بزهکار و مرتکب جرم می‌شوند.

این کودکان نیازمند مراقبت‌ها و حمایت‌های ویژه‌ای هستند و درواقع علاوه بر آسیب‌پذیری به سبب قرار داشتن در سنین کودکی، آسیب‌دیده نیز هستند. نادی می‌افزاید: اکنون غفلت و مسامحه والدین در قوانین کشور جرم‌انگاری نشده است، اما لایحه تصویب‌نشده غفلت و مسامحه والدین را جرم تلقی کرده و علاوه بر تعیین‌ مجازات امکان صدور احکام جایگزین را نیز به قاضی داده است.

او خاطرنشان می‌کند: اگر پدر یا مادر معتادی نسبت به فرزند خود کوتاهی می‌کند به مراکز ترک اعتیاد معرفی می‌شود یا به صورت اجباری تحت آموزش نحوه برخورد با کودک قرار می‌گیرد. نادی در پایان می‌گوید: در حال حاضر متاسفانه نظارت‌کافی و قوانین پیشگیرانه در این حوزه وجود ندارد. بسیار قابل پیش‌بینی است که والدین معتاد نمی‌تواند امنیت‌روانی فرزند خود را فراهم کند و کودکان در این خانواده‌ها در معرض خطر قرار می‌گیرند.

۱۳۹۶/۵/۲۹

اخبار مرتبط