به گزارش نما به نقل از گمرک ایران، بر اساس ماده ۳قانون مقررات صادرات و واردات مبادرت به امر صادرات و واردات کالا به صورت تجاری مستلزم داشتن کارت بازرگانی است که توسط اتاق بازرگانی و صنایع و معادنایران صادر و به تأیید وزارت بازرگانی ( صنعت ، معدن ، تجارت)میرسد. بنابراین تمامی افراد حقیقی و حقوقی می توانند نسبت به اخذ کارت بازرگانی مطابق با شرایط اعلامی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران اقدام نمایند که این کارت ها به تایید وزارت صنعت ، معدن و تجارت هم می رسد و افراد حقیقی و حقوقی با این کارت ها می توانند کالا وارد کشور نمایند . همچنین بر اساس مقررات صادرات و واردات کشورمان کلیه بخشنامهها و دستورالعمل های مربوط به صدور و ورود کالا منحصراً از طریق وزارت بازرگانی (صنعت ، معدن و تجارت)به سازمان های اجرایی ذیربط اعلاممیگردد.
اولین گام برای واردات کالا پس از اخذ کارت بازرگانی اخذ مجوز ورود یا ثبت سفارش کالا بر اساس مدارک فروشنده و سایر اسناد در سامانه ثبت سفارش سازمان توسعه تجارت است که صراحتا در ماده ۸ مقررات صادرات و واردات آمده است . هیچ کالایی بدون اخذ مجوز ثبت سفارش که زیر نظر وزارت صنعت ، معدن و تجارت است ، امکان واردات به کشور را ندارد . در حال حاضر ارتباط گمرک ایران و ثبت سفارش هم الکترونیکی شده و پس از اخذ مجوز ثبت سفارش واردات یک کالا توسط وارد کننده ، اطلاعات همان کالا با مشخصات وارد کننده که صاحب کارت بازرگانی است در سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی وارد می شود .
پس از اخذ مجوز ثبت سفارش در اقدام بعدی وارد کننده باید با توجه به نوع کالا مجوز ورود از سازمان های مربوطه را اخذ نماید . به طور مثال واردات برنج پس از اخذ مجوز ثبت سفارش ، مستلزم اخذ مجوز سازمان غذا و دارو ، استاندارد و سازمان حفظ نباتات وزارت جهاد کشاورزی است و وارد کننده صرفا پس از اخذ مجوز ثبت سفارش سازمان توسعه تجارت و مجوزهای یاد شده می تواند نسبت به اظهار برنج وارداتی خود در گمرک اقدام نماید و در واقع کار گمرک پس از طی کردن این مراحل شروع می شود و فرد حقیقی یا حقوقی می تواند کالای خود را به گمرک اظهار نماید . ضمن اینکه به کمک سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی ارتباط گمرک با ۲۴ سازمان صادرکننده مجوز واردات الکترونیکی شده و امکان جعل مجوزهای این سازمان ها در گمرک وجود ندارد .
واردکنندگانی که قصد دارند برای نخستین بار از گمرک کالا ترخیص نمایند با توجه به اینکه هم اکنون تشریفات گمرکی الکترونیکی شده و تماما از طریق پنجره واحد تجارت فرامرزی انجام می شود ، ابتدا باید کد کاربری سامانه جامع گمرکی را اخذ نمایند و جهت اخذ کد کاربری هم می بایست به نزدیکترین گمرک محل مراجعه و نسبت به اخذ کد کاربری سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجاری اقدام کنند . در حال حاضر تمامی تشریفات گمرکی اعم از صادرات، واردات و ترانزیت به صورت الکترونیکی در گمرک انجام می شود .
آنچه که تاکنون گفته شد نشان می دهد که تمامی وارد کنندگان کالاها اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که بنابر نیاز نسبت به واردات کالا اقدام می کنند و در واقع دولت وارد کننده کالا نیست و بخش خصوصی واردات کالاها را انجام می دهد . دولت صرفا در بخش تنظیم بازار کالاهای اساسی از طریق شرکت بازرگانی دولتی اقدام به واردات برخی کالا ها بنا بر ضرورت می کند که البته این بخش نیز برون سپاری شده است .
برداشت های متفاوتی در خصوص چگونگی نظارت دولت بر واردات کالاها وجود دارد و این موضوع همواره چالش هایی را به دنبال داشته است . به طور مثال برخی می گویند چرا دگمه وارد کشور می شود ، از سویی دیگر تولیدکنندگان پوشاک عنوان می کنند دگمه به نوعی مواد اولیه این صنعت به شمار می رود و با توجه به تنوع سلیقه های مشتریان ما نیاز داریم که علاوه بر دگمه های داخلی از دگمه های خارجی هم استفاده کنیم تا نیاز مشتری را با توجه به تنوع سلیقه ها تامین نماییم . در خصوص کالاهای واسطه ای و مصرفی هم البته اختلاف نظرهایی وجود دارد ؛ به طور مثال شکر هم کالای مصرفی است و هم واسطه ای ؛ به نحویکه اگر در صنایع شیرینی ، شکلات و بیسکویت مورد استفاده قرار گیرد واسطه ای تلقی می شود و اگر مستقیما به مصرف برسد مصرفی . از سویی دیگر به موضوع واردات انواع آبمیوه می توان اشاره کرد . اینکه آیا در فروشگاه های داخل کشور آبمیوه های خارجی بنا بر تقاضای مشتریان عرضه می شود یا خیر ؟ پس اگر عرضه می شود و مشتری دارد آیا بهتر است از طریق گمرکات و با نظارت و پس از اخذ تاییدیه سلامت کالا از سازمان غذا و دارو و همچنین دریافت حقوق ورودی در گمرکات وارد کشورمان شود و یا بهتر است به شکل قاچاق و بدون انجام آزمایش های سلامت و حتی بدون پرداخت حقوق ورودی در فروشگاه ها عرضه شود ؟!