مرداد ماه هر سال یاد آور تنفیذ حکم ریاست جمهوری شهید رجائی رئیس جمهوری است که دولتمردانش به تاسی از وی در ساده زیستی و پرهیز از زندگی اشرافی، عمل به جای حرف،حفظ اقتدار کشور و تکیه بر توان داخل در بهره مندی از نیروی های متخصص بومی در ذهن و خاطر مردم به عنوان دولتی خدمتگزار یاد می شوند.
در این خصوص گفتگوی خبرنگار نما با دکتر حسن غفوری فرد عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی را می خوانید:
ویژگی بارز یک دولت خدمتگذار چیست؟
دولت خدمت گذار دولتی است که به مردم خدمت کند و نه به خودش و نبایستی با این بهانه که ترس از ترور وجود دارد از مردم فاصله گیرند مسئول باید از مردم و با مردم باشد و مردم فاصله ای بین خودشان و او نبینند و اگر مسئولی از ترور می ترسد نباید مسئولیت قبول کند مقام معظم رهبری بینند که در راس نظام با اینهمه محدودیت ببینید چگونه با مردم ارتباط برقرار می کنند، سرزده به خانه هایشان می روند و رفتار مردمی شان سبب محبت بین ایشان و مردم شده لذا بر مسئولان تکلیف است با از میان برداشتن فاصله بین خود با مردم از نزدیک با مردم ارتباط برقرار کنند چرا که هر چه مسئولان به مردم نزدیکتر شوند حمایت مردم هم از مسئولان و نظام بیشتر خواهد شد و جز در موارد خاص که نیاز به حفاظت از معدود افرادی وجود دارد بقیه مسئولان باید در رفتارهای خود تجدید نظر کرده و دیوار حفاظتی بین خود و مردم را کوتاه کنند.
بنیان گذاری سفرهای استانی شهید رجائی در خدمت به مردم چه هدفی را دنبال می کرد؟
ریاست جمهوری شهید رجائی کمتر از یک ماه بود لیکن وی در تمام دوران کاری خود قبل انقلاب زمانی که در اموزش و پرورش بود و بعد انقلاب که نخست وزیر کشور شد به خاطر رابطه نزدیکی که با مردم داشت توانست علاقه و عشق و محبت مردم را به خود جذب کند ایشان بنیان گذار سفرهای استانی در دیدار نزدیک با مردم شهرستان ها بودند آنهم در روزهای سخت بعد انقلاب که دوران جنگ و مشکلات فراوان کشور بود و امکان ترور از سوی منافقان وجود داشت لذا شهید رجائی سفرهای مفصل با تمام وزراء و کل استانداران 24 استان آن زمان به شهرستان ها و مناطق دورافتاده داشت وهدفشان از سفرهای استانی ارتباط از نزدیک با مردم و آشنایی با مشکلات و رفع شان در حد امکان و تشویق و روحیه دادن به مسئولان استان ها برای مقابله با مشکلات موجود بود.
برخورداری از چه ویژگی هایی شهید رجائی را در نظر مردم دولتمردی خدمت گذار جلوه داد؟
نکته قابل تامل زندگی شهید رجائی بخصوص در سفرهای استانی ساده زیستی بسیار زیاد ایشان و اجتناب از هر نوع تبلیغ و برنامه استقبال و کارهای رسانه ای بود وقتی شهید رجائی به خراسان می آمد ما را نهی کردن از اینکه کسی را برای استقبال از ایشان دعوت کنیم و فقط خواستند یک اتوبوس برای ایشان و وزراء و استانداران مهیا کنیم و از راهی خارج از شهر تردد کنند که سبب ترافیک داخل شهر هم نشود محل اقامت ایشان هم معمولا" همان استانداری ها بود که امکانات خاصی هم نداشت درسفر استانی ایشان به سیستان و بلوچستان خاطرم هست که همه وزراء و استانداران روی موکت های ارزان قیمت کف استانداری استراحت می کردند در استان خراسان برای اسکان هیات دولت از خوابگاه دانشگاه و بیمارستان استفاده کردیم ایشان به شدت از هر نوع هزینه تراشی برای دولت اجتناب می کرد و رئیس جمهوری بود که بنا بر گزارش مجلس دولت را با حداقل هزینه ها اداره می کرد ، ایشان به شدت به محاسبه الهی اعتقاد داشت و همه امور را در صرف مخارج از بیت المال در نظر می گرفت، وقتی به استان خراسان آمد با مسئولان در رابطه با رفع مشکلات مردم صحبت می کرد تعهداتی به مردم داده شد یکی از معاونان ما به شهید رجائی گفتند الان که دولت دارد به مردم وعده می دهد این مردم یقه ما را خواهند گرفت و ما باید پاسخ گوی مردم باشیم که شهید رجائی گفت خوب است فرد مسئول در این دنیا پاسخ گوی مردم باشد تا بخواهد در آن دنیا در پیشگاه خدا پاسخ گوی اعمال خود باشد لذا در رفتار و گفتار ایشان انجام کارها کاملا"براساس اعتقاد ایشان به اینکه اعمالشان در محضر خداوند محاسبه خواهد شد صورت می گرفت و به گونه ای نبود که بدون توجه به محاسبات الهی بخواهند وعده و تعهدات بی جایی به مردم بدهند،روابطشان با مردم و مسئولان بسیار دوستانه و غیر رسمی بود همه می توانستند با شهید رجائی به راحتی بدون به کار بردن عناوین پر طمطراق امروز که در رابطه با مسئولان بکار می رود حرف بزنند در سفری که به مشهد آمدند و بنده استاندار بودم گفتن به منزل ما می آیند منزل ما اتاق کوچکی بود با زندگی ساده، ایشان روی زمین نشست و یک سفره مشمبایی برایشان باز کردیم و غذای نخست وزیر نان و تخم مرغ بود در زندگی شان به هر آنچه می گفتند اعتقاد راسخ داشتند اگر از ساده زیستی حرف می زد خودش نمونه اعلای انسان ساده زیست بود نمونه اعلای کار و تلاش بود در سفر به بوشهر با وزراء و استانداران شب بعد شام که زمان استراحت بود به تنهایی رفته بود به مناطق دور افتاده بوشهر تا با مردم صحبت کند اینطور بود که مردم شهید رجائی را از جنس خودشان می دیدند و نخست وزیر و رئیس جمهوری بود مردمی که همه احساس می کردند با این مرد می توان به آسانی و با آرامش صحبت کرد.
موضع رئیس جمهور دولت خدمت گذار در برابر دشمن چگونه بود؟
بخشی از دوران نخست وزیری شهید رجائی همزمان با جنگ بود که تمام تلاش ها صرف آماده نمودن نیرو برای دفاع از کشور می شد اختلافاتی بین ایشان با بنی صدر بود ولی هیچ وقت کسی ندیدکه وی علیه رئیس جمهور سخنی بگوید در حالی که بنی صدر دائما" علیه ایشان حرف می زد،هیچ وقت رعایت ادب و اخلاق اسلامی را فراموش نمی کرد زمانی که بنی صدر با اهانت های فراوان با ایشان برخورد می کرد ایشان با ادب با بنی صدر رفتار می کرد نمونه اعلای رعایت اخلاق اسلامی بود و کینه انقلابی مقدسی نسبت به غرب خصوصا" آمریکا داشت در سازمان ملل آثار شکنجه دوران طاغوت را کف پایش نشان داد وقتی پرسیدند نمی ترسد که گروگان گرفته شود گفت اینها ملت ما را سالها گروگان گرفتند مواضع انقلابی خود نسبت به غرب را هرگز پنهان نکرد برخلاف افرادی که اوایل انقلاب فکر کردند اگر با آمریکا ارتباط داشته باشند می توانند مشکلات را رفع کنند شهید رجائی چنین باوری نداشت و هرگز اعتماد به آمریکا و کشورهای غربی نداشت او به توانمندی داخل کشور باور داشت و این درسی بود که همه ما از امام خمینی (ره) گرفته بودیم و تاکید همیشگی امام این بود که شما باید باورتان شود که می توانید لذا شهید رجائی هم که خود را مقلد امام می دانست در همین راستا حرکت می کرد و با تمام وجود با اعتماد به ملت تلاش می کرد تا با تکیه بر ظرفیت های داخل کشور از جمله امکانات مالی و نیروی انسانی موجود کارهای کشور را پیش ببرد کابینه ای که تشکیل داده بود کابینه جوانی بود شهید قندی وزیر مخابراتشان تنها 32 سال داشت ایشان به توانمندی های نیروی جوان و متخصص داخل اعتماد و باور داشت.
دولت خدمت گذار را در عمل به وعده ها چطور باید دید؟
باید در میدان عمل باشند و نه شعار چون شهید رجایی که مردم عمل بود و نه حرف خیلی کم می شد از ایشان حرفی شنید که با عملشان مطابقت نداشته باشد وی سعی می کرد به جای حرف زدن و شعار دادن کار کند زمانی بنی صدر آمد خراسان و در سخنرانی خود گفت ما به همه دنیا اعلام می کنیم اگر کسی می خواهد بیاید کویرهای ایران را ببیند زودتر بیاید چرا که ما تمام کویرهای ایران را تا دو سه روز دیگر گلستان می کنیم دادن این شعارها مد بود شعارهای توخالی که عقلا" و عملا" انجامش محال بود اما در بیان شهید رجائی در دوره نخست وزیری ایشان و دوران کوتاه ریاست جمهوری شان هرگز چنین شعارهایی ندیدیم و هرگز تعهداتی ایجاد نکردند که نتوانند عملی کنند شهید رجائی قبل وعده دادن به مردم با مسئولین و وزراء مربوطه حرف می زدند و وقتی مطمئن می شدند امکان انجام کاری وجود دارد به مردم وعده می دادند در طرح دادن یک خط تلفن به روستاها اول با شهید قندی وزیر مخابرات صحبت کردند وقتی مطمئن شدند می توان این کار را کرد به مردم وعده دادند با مسئولان اقتصادی صحبت کردند که منابع مالی دادن مبلغ 300 تومان به زنان و مردان بالای 60 سال در روستاها وجود دارد وقتی امکان آن فراهم شد به مردم اطلاع دادند تا بلافاصله هم به آن عمل شود زمان جنگ می گفتند اگر تیر های ما تمام شود با سنگ با دشمن می جنگیم و از کشور و مردم دفاع می کنیم این حرف ها را با تمام وجود می زدند و ما از نزدیک تلاش هایشان را می دیدیم.
بعد دولت شهید رجائی دولت ها را در خدمت گذاری به مردم چطور می بینید؟
در جریان ترورهای سال 60 منافقان توطئه ای کردند که در کشور موثر افتاد ترور سال 60 در به شهادت رساندن مسئولان خدمتگذار کشور متاسفانه برخی مسئولان را برای مراقبت از خودشان از مردم جدا کرد استفاده از خودروهای ضد گلوله و محافظان زیاد مد شد شهید رجائی وقتی می آمد خراسان از ما در خواست تنها یک اتوبوس کرد و مانع از دعوت هیچ کسی برای استقبال از هیات دولت شد،شهید بهشتی سخنرانی دارند که در آن بیان می کنند مسئولان باید داخل مردم باشند می گویند ممکن است ترور کنند و ایشان می گویند خوب ترور کنند اگر مسئولی از ترور می ترسد نباید مسئولیت قبول کند،با ترورهای صورت گرفته سال 60 مسئولان اندک اندک از مردم فاصله گرفتند گرچه نیاز به حفاظت از مسئولان رده بالای درجه یک طبیعی است ولی این موضوع سرایت کرد از رئیس جمهور و نخست وزیر به وزراء و استانداران و فرمانداران در حالی که شهید رجائی و شهید باهنر تا روزهای آخر محافظ نداشتند و شهید بهشتی که رئیس شورای انقلاب و بعد رئیس قوه قضاییه بود ماشینی داشت که خودش رانندگی می کرد گاهی هم ما را سوار ماشینش می کرد یکبار هم که من به جلسه دیر رسیدم و متوجه شدند ماشینم خراب شده گفتند اطلاع می دادید می آمدم دنبالتان،بعدجلسات شبانه شورای مرکزی حزب بارها شهید باهنر را به منزلشان رساندم ماشین آریایی داشتند که دائم خراب می شد این اوضاع مسئولان در اوایل انقلاب بود لیکن توطئه منافقان در ترور مسئولان دوران ابتدای انقلاب موثر افتاد و بسیاری از آنان را به دام انداخت و از مردم دور کرد تا آنجا که روحانیتی هم که قبل انقلاب همواره با مردم بود درگیر ماشین های ضد گلوله و محافظ شدند و جای تاسف دارد در نماز جمعه ها اینقدر محافظ دیده می شود شهرستانی رفته بودیم برای نماز جمعه مردم می گفتند تعداد محافظان آقای امام جمعه بیشتر از نمازگزاران پشت سرشان است توطئه ای بود که منافقین کردند و مسئولان و روحانیت را به دام انداختند در حالی که بسیاری از این افراد اصلا" نیازی به محافظ ندارند و امروز که کشور در امنیت کامل است باید فاصله بین مردم و مسئولان برداشته شود.
