دهها هزار نفر از ساکنان شهر اوکیناوا در ژاپن روز 10 آگوست (20 مرداد) با برپایی تظاهرات گستردهای نسبت به استقرار مجدد پایگاههای نظامی آمریکا در نزدیکی این شهر اعتراض کردند.
بر اساس اخبار رسانه ها دولت ژاپن قرار است تا طرح جابه جایی محل پایگاههای نظامی آمریکا در شهر اوکیناوا را از منطقهای متراکم و پرجمعیت به مناطقی دورتر از شهر دنبال کند، که اجرای این طرح با اعتراضات گسترده در اوکیناوا روبرو شده و مردم این شهر خواستار بسته شدن کامل پایگاههای آمریکایی میباشند. با وجود بارش باران و در پیش بودن طوفان، اما جمعیت معترضان به بیش از ۷۰ هزار نفر رسید.
اما این نخستین بار نیست که ژاپن صحنه اعتراضات ضد آمریکایی میباشد. اگرچه به طور کلی با توجه به روابط خصمانه آمریکا با ژاپن در جریان دو جنگ جهانی، احساسات ضد آمریکایی در سراسر ژاپن وجود دارد، اما در این میان ساکنان جزیره اوکیناوا به عنوان ضد آمریکاییترین مردم ژاپن شناخته میشوند.
این جزیره جنوبی ژاپن که به داشتن ساکنانی با طول عمر زیاد معروف است، در جریان جنگ جهانی دوم شاهد یکی از خونینبارترین نبردها میان نیروهای ژاپنی و آمریکایی بود و پس از جنگ به مدت 27 سال به اشغال کامل نیروهای آمریکایی درآمد و سپس به ژاپن بازگردانده شد.
یر اساس آمارها در اوکیناوا، حدود ۲۶ هزار نظامی آمریکایی و ۱۹ هزار نفر از اعضای خانواده آنها و افراد غیر نظامی بسر می برند. در حال حاضر نیز با وجود بازگشت این جزیره به حاکمیت ژاپن، اما همچنان یک پنجم مساحت این جزیره در کنترل نظامیان آمریکایی قرار دارد.
در واقع اوکیناوا فقط ۰٫۶ درصد خاک ژاپن را تشکیل می دهد اما ۷۴ درصد تأسیسات نظامی آمریکا و بیش از نیمی از تمام نظامیان نیروهای مسلح ایالات متحده در ژاپن در آنجا مستقر هستند.
از سوی دیگر بعد از جنگ جهانی دوم و شکست ژاپن، براساس توافقنامه امنیتی تحمیلی که در قانون اساسی ژاپن نیز قید شده، تامین امنیت این کشور به آمریکا واگذار شد و ژاپن از داشتن ارتش منع گردید و همین مسئله به جریحه دار شدن غرور بسیاری از ژاپنیها بویژه اهالی اوکیناوا که از نزدیک شاهد رفتارهای تحقیر آمیز آمریکاییها بودهاند، منجر شده است.
همچنین نحوه برخورد قضایی و حقوقی با متهمان آمریکایی در ژاپن بسیار یک طرفه و با توجه به متن توافقنامه امنیتی پس از جنگ جهانی دوم، بطور کامل به نفع طرف آمریکایی است، چون براساس این توافق امکان محاکمه متهمان آمریکایی در ژاپن در بیشتر موارد فراهم نیست.
در بیشتر اعتراضاتی نیز که تا کنون برگزار شده، معترضان اعلام کردهاند که مساله فقط اعتراض به وجود پایگاه نظامی آمریکا نیست بلکه باید با آمریکایی هایی که در ژاپن مرتکب جرم می شوند، همان گونه برخورد شود که با یک ژاپنی در آمریکا هنگام ارتکاب جرم، برخورد می شود. همین مسئله به تشدید احساسات ضدآمریکایی در ژاپن دامن زده است.
اعتراضات فعلی مردم اوکیناوا علیه چیست؟
در حال حاضر اعتراضات صورت گرفته در جزیره اوکیناوای ژاپن با طرح درخواست حذف کامل پایگاههای آمریکایی از این جزیره صورت گرفته است، هرچند دولت ژاپن برنامهای برای تعطیلی این پایگاهها ندارد و در حال حاضر تنها مسئله جابه جایی پایگاههای نظامی از منطقهای مسکونی و در مجاورت شهر به مناطق خارج از شهر مطرح شده است.
طرح جابه جایی نظامیان آمریکایی در اوکیناوا، از زمان تجاوز به یک دختر 12 ساله آمریکایی توسط سه نظامی آمریکایی در سال 1995 همواره مطرح بوده است و حال پس از بیست و چند سال از آن حادثه قرار است بزودی این پایگاهها از مناطق شهری اوکیناوا جابه جا شود و همزمان با این جابه جایی مردم ژاپن با برگزاری اعتراضات بزرگی خواستار تعطیلی کامل این پایگاهها شدهاند.
شرکت کنندگان در این تظاهرات پلاکاردهایی با مضامین "ساخت پایگاه جدید در هونوکو ممنوع است» و "همه پایگاه ها باید در اوکیناوا تعطیل شود" در دست داشتند.
علاوه بر تجهیزات و ادوات نظامی آمریکا مستقر در ژاپن، ارتش آمریکا آوریل سال 2017 میلادی دهها بالگرد، جنگنده و هواپیمای جاسوسی برای ضربه زدن به کره شمالی در پایگاههایش در ژاپن مستقر کرد و وجود پایگاههای نظامی و هوایی آمریکا در این منطقه موجب بروز مزاحمتهای صوتی برای مردم اوکیناوا شده است.
پیش از این در سال 2010 نیز تظاهراتی 100 هزار نفری در همین جزیره و به رهبری فرماندار وقت استان اوکیناوا انجام شد که این درخواستها و اعتراضات تا کنون بی پاسخ مانده است.
براساس گزارشها در حال حاضر نزدیک به 50 هزار نظامی آمریکایی در ژاپن مستقر میباشند که نیمی از این تعداد در استان اوکیناوا حضور دارند و معترضان خواستار بازبینی در توافقات نظامی توکیو و واشنگتن برای جلوگیری از استقرار نظامیان در خاک ژاپن میباشند.
تا کنون نیز مقام های اوکیناوا تلاش زیادی کرده اند تا مانع از اجرای طرح دولت توکیو برای انتقال این پایگاه نظامی آمریکایی شوند و گروه های محیط زیستی نیز بارها نسبت به تبعات منفی انتقال پایگاه نظامی آمریکا به مناطق ساحلی اوکیناوا هشدار داده اند، اما در پاسخ دولت ژاپن اعلام کرده است که طرح جایه جایی این پایگاهها تنها راهکار است.
رفتار نظامیان آمریکایی در ژاپن
همه مخالفتها ضد آمریکایی در ژاپن و بویژه در استان اوکیناوا، تنها منحصر به فعالیتهای نظامی آمریکا نیست بلکه نیروهای آمریکایی در ژاپن در سال های اخیر مرتکب جنایات زیادی شده اند که خشم و نفرت مردم این کشور را بیش از پیش برانگیخته است.
از زمانی که آمریکا در 1972 استقلال اوکیناوا را دوباره به ژاپن باز گرداند، از آن زمان تا کنون هر ماه حدود 23 حادثه و جنایت با شرکت نظامیان آمریکایی در استان اوکیناوا اتفاق میافتد و بر اساس آمارهای به دست آمده توسط آسوشیتدپرس، پرسنل نظامی آمریکا، در بیش از 1000 مورد آزار جنسی طی سال های 2005 تا 2013 میلادی در ژاپن، دست داشته اند.
در 1949 نظامیان آمریکایی فقط در ماه ژوئن 19 فرد ساکن اوکیناوا را کشته و به 18 زن تجاوز جنسی کردند. در 1955 یک تفنگدار دریایی آمریکا به دختر 6 ساله تجاوز کرد و او را با چاقو کشت ولی این نظامی آمریکایی با استناد به تشریفات دیپلماتیک در دادگاه نظامی به زندان محکوم نشد.
در دسامبر 1949 در شهر کوزا بزرگترین اعتراضات آن زمان علیه آمریکا بر پا شد. 5 هزار نفر از اهالی محل و 700 سرباز آمریکایی بدلیل زیر گرفتن یکی از شهروندان توسط راننده آمریکایی مست با هم درگیر شدند و همزمان آمریکایی دیگری برای دومین بار یکی از اهالی منطقه را زیر گرفت. دامنه این درگیری به اعتراضاتی منجر شد که در نتیجه آن برخی نظامیان آمریکایی زخمی و بسیاری از اهالی محلی زندانی شدند.
همچنین جنایت سه نفر از تفنگداران دریایی آمریکا در سپتامبر 1995 علیه یک دانش آموز دختر موجب پیدایش موج انزجار همگانی در ژاپن و اعترضات 90 هزار نفری طی چند روز شد که در نهایت با دستگیری برخی افراد این اعتراضات سرکوب شد.
همچنین وقوع یک حادثه هوایی برای هواپیمای ترابری سنگین نیروی هوایی آمریکا بر فراز ساختمان دانشگاه بینالمللی گینوان اوکیناوا و برخورد بال این هواپیما به ساختمان دانشگاه به زخمی شدن برخی افراد در محوطه دانشگاه منجر شد و در این رابطه شهردار اوکیناوا از مقامات آمریکا خواست که پرواز های هواپیماهای آمریکایی بر فراز بخشهای مسکونی متوقف شوند، هرچند این درخواست هیچگاه به نتیجه نرسید.
تجاوز جنسی علیه ساکنان اوکیناوا در سال 2013 با هتک حرمت یک پسر 13 ساله و سپس در اواسط ماه مارس 2016 علیه یک زن گردشگر ادامه یافت که با وجود شکایت ژاپنیها و شهادت در دادگاه، اما این شکایتها هم بجایی نرسید.
در بیشتر اعتراضات ضدآمریکایی صورت گرفته در اوکیناوا مردم این جزیره پلاکاردهایی با شعار «کاسه صبرمان لبریز شده» و «تفنگداران آمریکایی را بیرون اندازید» حمل میکنند، اما به نظر میرسد تاثیر این اعتراضات و تظاهراتها تا کنون فقط به جابه جایی پایگاههای نظامی منجر شده، اما تاثیری در وضعیت حضور نظامی آمریکا در ژاپن نداشته است.
با این حال بسیاری از کارشناسان گفتهاند که مردم ژاپن اکنون بر این باورند که آمریکا بهجای یک متحد و همپیمان، به یک نیروی اشغالگر تبدیل شده است.
همچنین توجه به این مسئله ضروری است که اعتراضات ضدآمریکایی در ژاپن تنها منحصر به استان اوکیناوا نیست، بلکه همزمان با اوکیناوا تا کنون اعتراضات گستردهای نیز در دیگر شهرهای ژاپن بویژه هیروشیما که شاهد بمباران هستهای آمریکا در طول جنگ جهانی دوم بود و همچنین توکیو پایتخت ژاپن انجام شده که جملگی با هدف بیرون راندن نظامی آمریکایی از خاک ژاپن دنبال شده است.