طلایه دار عفت و حیا، بانوی عقیله و کریمه بنی هاشم، عالمه غیر معلمه، فهیمه غیر مفهمه، كعبه الرزایا (قبله رنج ها)، نائبة الزهراء (س)، نائبه الحسین (ع)، ملیكه الدنیا، عقیله النساء، ناموس رواق العظمه (ناموس حریم عظمت و كبریایى) و سلاله الولایه (خلاصه و چكیده ولایت) حضرت زینب علیها سلام در روز پنجم جمادی الاولی، سال پنجم یا ششم هجرت در مدینه منوره، دیده به جهان گشود.
هر چند مادر بزرگوارش را در پنج سالگی از دست داد، ولی ره توشه هایی گرانبها از حیا و پاکی در همین مدت کوتاه از مکتب مادر فرا گرفت. در این مقام برآنیم تا گوشه هایی از حیا، عفت و پاکدامنی حضرتش را به تصویر کشیم.
خصائص این بانوی بزرگ از شماره بیرون است لکن لزوم بحث از حیا برای جامعه امروز ما بیش از هرچیز اهمیت دارد. زیرا هرگاه از جامعه، حیا رخت بربست و عفت در آن لگدکوب شد، دین هم بساط خویش را جمع خواهد کرد. چه زیبا امام حسین علیه السلام - آن کس که زینب سلام الله علیها، حیا را در مکتب او آموخت - فرمود: «آن که دین ندارد، حیا هم ندارد.»
نمونه هایی از حیای بانو
پاسخ جالب امیرالمومنین (ع) درباره حیای زینب کبری (س)
«یحیی مازنی » که از علمای بزرگ و راویان حدیث است، چنین نقل می کند: «مدتها در مدینه، در همسایگی علی علیه السلام در یک محله زندگی می کردم . منزل من در کنار منزلی بود که «زینب » دختر علی علیه السلام در آنجا سکونت داشت، حتی یک بار هم، کسی حضرت زینب سلام الله علیها را ندید و صدای او را نشنید، او هرگاه می خواست به زیارت جد بزرگوارش برود، در دل شب می رفت، در حالی که پدرش علی علیه السلام در پیش و برادرانش حسن و حسین علیهما السلام در اطراف او بودند. وقتی به نزدیک قبر شریف رسول خدا صلی الله علیه و آله می رسیدند، امیرالمومنین علیه السلام شمع های روشن اطراف قبر را خاموش می کرد . یک روز امام حسن علیه السلام علت این کار را سوال کرد، حضرت فرمود: از آن می ترسم که کسی خواهرت زینب را ببیند.»
حیا در آغاز جوانی
دکتر عائشه بنت الشاطی، محقق اهل سنت، چنین می گوید: «زینب علیه السلام در آغاز جوانی چگونه بوده است؟ مراجع تاریخی از وصف رخساره زینب سلام الله علیها در این اوقات خودداری می کنند; زیرا که او در خانه و روبسته زندگی می کرد. ما نمی توانیم مگر از پشت پرده وی را بنگریم، ولی پس از گذشتن دهها سال از این تاریخ، زینب سلام الله علیها از خانه بیرون می آید و مصیبت جانگداز کربلا او را به ما نشان می دهد.»
تاریخ او را ندیده، چرا که حیای او مانع از آن شده است و مادرش فاطمه سلام الله علیها توصیه کرده است که برای زنان بهتر است که آنان مردان را نبینند، و مردان [نیز] آنها را نبینند..
نمایش شکوه حیا
مدینه، شبی را به یاد می آورد که کاروان حیا با تمام شکوه و جلال به سوی مکه روانه شد. در قطعه ای تاریخی، راوی چنین نقل می کند: «چهل محمل را دیدم که با پارچه های حریر [ابریشم] و دیباج زینت شده بودند. در این وقت امام حسین علیه السلام دستور داد بنی هاشم زنهای محرم خود را سوار بر محمل ها نمایند، پس در این حال من نظاره می کردم که ناگهان جوانی از منزل حسین علیه السلام بیرون آمد در حالی که قامت بلندی داشت و بر گونه او علامتی بود و صورتش مانند ماه می درخشید و می فرمود: بنی هاشم کنار روید. و آن گاه دو زن از خانه حسین علیه السلام خارج شدند، در حالی که دامانشان بر اثر حیای از مردم به زمین کشیده می شد و دور آن دو را کنیزانشان احاطه نموده بودند. پس آن جوان به سوی یکی از محمل ها پیش رفت و زانوی خود را تکیه قرار داد و بازوی آنها را گرفت و بر محمل سوار نمود. من از بعضی پرسیدم; آن دو بانو کیستند؟ ! جواب دادند: یکی از آنها زینب سلام الله علیها و دیگری ام کلثوم سلام الله علیها; دختران امیرالمومنین علیه السلام . پس گفتم: این جوان کیست؟! گفته شد: او قمر بنی هاشم، عباس فرزند امیرالمومنین علیه السلام است . سپس دو دختر صغیر را دیدم که گویا امثال آنها آفریده نشده است . پس یکی را همراه زینب سلام الله علیها و دیگری را همرام ام کلثوم سلام الله علیها سوار نمود. پس از [اسم] آن دو دختر پرسیدم . گفته شد: یکی سکینه و دیگری فاطمه; دختران حسین علیه السلام می باشند. آن گاه بقیه بانوان به همین جلالت و عظمت و حیا و متانت سوار شدند.»
