اشد مجازات برای خاطیان فینال جام حذفی بازدارنده است؟

به گزارش نما، کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال بعد از بررسی اتفاقات فینال جام حذفی و صدور احضاریه برای افراد مطلع و خاطی در این پرونده، نهایتاً آرای خاطیان اتفاقات این بازی را اعلام کرد.

اخبار ورزشی- طی رأی اعلام شده از سوی کمیته اخلاق، حیدر بهاروند رئیس سازمان لیگ فوتبال به پنج سال، سعید فتاحی مسؤول برگزاری رقابت‌های سازمان لیگ نیز به دو سال محرومیت و هم‌چنین عبدالکاظم طالقانی رئیس هیأت خوزستان و عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال نیز به جریمه نقدی محکوم شده‌اند.

صدور این احکام و محرومیت طولانی مدت از جمله برای حیدر بهاروند با تعجب او و سایرین همراه شد که چرا برای لغو چند ساعته یک بازی باید پنج سال محروم شود؟

برخی از کارشناسان حوزه حقوقی و قضائی و مسئول سابق کمیته اخلاق اشد مجازات را از عوامل بازدارنده برای جلوگیری از تکرار این قبیل اتفاقات دانستند و غیبت بهاروند و طالقانی در جلسات کمیته اخلاق را از مصادیق اعمال این حکم تلقی کردند.

رضا ابوالحسنی. قاضی دادگستری و کارشناس حقوقی و مدیرعامل بنیاد جوانمردی ایران در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرارداد، این موضوع را از دیدگاه تاریخی و علمی بررسی کرد. او در این یادداشت نوشت:
شدت مجازات بازدارنده است یا خیر؟

بنا بر اعتقاد حقوقدانان، شدت و قطعیت کیفرها از راهبردهای پیشگیری کیفری از جرم هستند. این تأثیرگذاری در این جهت بوده که هرچه بر شدت کیفر بیافزاییم، از شمار جرایم کاسته‌ایم.

مطابق نظر "بنتام" و "سزار بکاریا" در قرن ١٨ میلادی «بازداری از جرم و بزه معلول سه عنصر است که عبارتند از: شدت، قطعیت و سرعت.»

به اعتقاد ایشان، اصلی‌ترین مولفه‌ای که می‌تواند در ایجاد ارعاب و بازدارندگی مؤثر باشد، شدت مجازات است. شدت معمولاً عاملی است که در مرتبه اول به ذهن متبادر می‌شود. به همین دلیل است که در طول تاریخ، مدیران نظام کیفری بر شدت مجازات تأکید بیشتری داشتند و همچنین بنیانگذاران نظریه بازدارندگی (بکاریا و بنتام)، مجازات‌های شدید را امری ضروری در تحقق بازدارندگی می‌دانستند. بکاریا در مورد شدت مجازات‌ها معتقد است که: «برای اینکه کیفر تأثیر مطلوب را داشته باشد، کافی است رنج حاصل از آن، بیش از سودی باشد که از جرم عاید می‌شود و برای این رنج بیشتر باید اثر قطعی کیفر و ناکامی از تحصیل سود حاصل از جرم در نظر گرفته شود. بنا بر نظر ژرمی بنتام «هر فردی، حتی به طور ناخودآگاه، بنا بر محاسبه خوبی (نفع و لذت) و بدی (رنج و ناراحتی) حاصل از کردار خود، امور خویش را اداره می‌کند. اگر دریابد که نتیجه عملی که از آن سود می‌برد، کیفر خواهد بود، این اندیشه با نوعی قدرت وی را از ارتکاب آن عمل بازمی‌دارد.

البته این نظریات مخالفان عدیده‌ای خصوصاً در بین جرم‌شناسان قرن ١٩ و ٢٠ دارد تا جایی که حتی ژان پرادل معتقد است هر چه شدت کیفر افزایش یابد نتیجه حاصله منفی بوده و جرم و جنایت نیز بالا می‌رود، لیکن تمامی این مخالفین نیز معتقدند رابطه منفی شدت مجازات و اثر گذاری آن صرفاً متوجه مجرمین حرفه‌ای و سابقه‌دار است.

در حوزه فعالیت ارکان انتظامی یا شبه قضائی همچون کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال که مبانی رسیدگی بر اصول اخلاقی است و عمدتاً تخلف ارتکابی ناشی از اهمال و کم‌توجهی یک مسئول به وظایف خود و عدم مسئولیت پذیری وی است، قطعاً نظریات بکاریا و بنتام حاکم بوده و تعیین تنبیهات شدید اثر بازدارندگی ویژه ای بر جامعه هدف دارد، لذا باید از اعضای کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال در صدور رأی متناسب با وقایع رخ داده در مسابقه فینال جام حذفی تقدیر نمود و امیدوار بود با اجرای سریع و قطعی رأی دیگر شاهد رخ دادن چنین وقایعی در محیط و جامعه ورزشی نباشیم.

صد البته رای صادره غیرقطعی است و آنچه که مسئولیت شعبه استیناف را دوچندان می‌کند، نگاه دقیق و ریزبین افکار عمومی است. جامعه انتظار دارد اصول حقوقی در رسیدگی‌ها جایگزین برخی مصلحت اندیشی‌ها شود و رایی متناسب با حجم واقعه رخ داده و خسارات مادی و معنوی وارده به حیثیت جامعه ورزش نه در حد میزان نفوذ و قدرت مرتکبین صادر شود.