کی سفر سایت خرید اینترنتی بلیط هواپیما در این نوشته قصد دارد پل های تاریخی اصفهان را به شما معرفی کند. در کی سفر می توانید به راحتی بلیط هواپیما و پرواز اصفهان تهران، پرواز تهران اصفهان، پرواز ساری اصفهان را تهیه کرده و یا در صورت نیاز بسته سفر مرتبط را تهیه نمایید تا اقامتی خوش نیز بتوانید در این شهر داشته باشید. کامل‌ترین پروازهای سیستمی و چارتری و ارزان‌ترین تورهای مسافرتی را می‌توانید در کی سفر بیابید. تورهای کیش، مشهد، قشم شیراز و همچنین تورهای استانبول، گرجستان و. را می توانید با بهترین قیمت بازار در کی سفر پیدا کنید. خوب برویم سراغ معرفی اصفهان و پل‌های تاریخی این شهر!
همان طور که می‌دانید، اصفهان یکی از شهرهای کهن و پرافتخار سرزمین ایران به حساب می‌آید.
شریان اصلی و ستون فقرات این شهر، خیابان چهار باغ محسوب می‌شود که شمال و جنوب اصفهان را به یکدیگر متصل می‌کند. این خیابان در مسیر غربی- شرقی رودخانه زاینده‌رود واقع شده که پل‌های تاریخی اصفهان از جمله سی‌وسه‌پل و پل خواجو بر روی آن قرار دارند و دو طرف شهر را به هم مربوط می‌سازد.
رودخانه زاینده رود نیز در مسیر غربی- شرقی است و تقریباً عمود بر خیابان چهارباغ، منطقه شمال و جنوب این شهر را از هم متمایز می‌سازد.
جالب است بدانید که در شهر برخلاف قانون نانوشته شمال شهر و جنوب شهر، بخش‌های جنوبی نسبت به بخش‌های شمالی از ساخت و سازهای جدید و جمعیتی کمتری نسبت به مناطق شمال زاینده‌رود برخوردار هستند و به اصطلاح شمال شهر به حساب می‌آید، هر چند استثنائاتی هم در این رابطه وجود دارد.
اصفهان به علت طبیعت ایستایی که دارد محل وقوع زلزله یا سیلاب نبوده ولی کویری بودن باعث شده آب حکم گنج را داشته باشد و مهار آب از جمله دلایل اصلی ساخت سدها بوده است. ضمن اینکه این کار با سدهایی به لحاظ زیبایی‌شناختی چشم‌نواز و به لحاظ سازهای محکم و مقاوم صورت پذیرفته‌است.
در این بین سی‌وسه پل و پل‌خواجو در زیبایی بصری و مقاومت با یکدیگر رقابت می‌کنند.
برخی پل‌های اصفهان کهن و با قدمتی بالا هستند و برخی دیگر هم در دوره معاصر بنا شده‌اند. پل‌های جدید بیشتر با هدف برقراری ارتباط بین دو سمت رودخانه احداث شده‌اند. پل آذر، بزرگمهر، چوبی، چوم، خواجو، شهرستان، غدیر، فردوسی، فلزی، کله، وحید، مارنان و سی‌وسه پل پل‌های امروزی شهر اصفهان و البته بر روی زاینده رود می‌باشند.
پل خواجو نگین انگشتری زاینده رود
پل خواجو در حد فاصل دو خیابان کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی و خواجو واقع شده است و مثل نگینی بر روی رودخانه شهر اصفهان می‌درخشد.
پل خواجو در حکومت شاه عباس دوم بر روی بقایای یک پل دیگر تجدید بنا شده است. این بقایا مربوط به دوره تیموریان بوده و از جمله پل‌هایی است که به عنوان سد بنا شده‌اند. پیوند دادن محله‌های دو طرف پل به یکدیگر، کارکرد دیگری از بنا کردن این پل بوده است.
دلیل نامگذاری آن به این نام هم به علت نزدیکی به محله خواجو بوده است. هر چند به پل خواجو اسم‌های دیگری مثل بابا رکن‌الدین، گبرها، حسن‌آباد، شیراز، تیمورى و پل شاهى نیز گفته می‌شود.
این پل در تاریخ 15 دی 1310 در زمره آثار ملی قرار گرفته است.
این پل دارای دریچه‌هایی است که به کمک آن‌ها می‌توان جریان آب را تنظیم کرد. آب نیز تا ارتفاعی بالغ بر 6 متر می‌تواند پشت پل سدی بالا بیاید. طول و عرض پل 133 و 12 متر است.
عمارت معروف مرکزی به نام بیگلر بیگی شناخته می‌شود و محل حضور خاندان سلطنتی در ایام تفریح و استراحت بوده است. این عمارت بعدها به پل الحاق شده است.
همچنین با جمع شدن آب در پشت سد، مکانی برای قایقرانی و شنا آماده می‌شده و خاندان سلطنتی نیز در عمارت وسط پل به تماشا می‌نشستند.
کاشی‌کاری از مزایای چشم‌نواز این پل است به نحوی که کاشی‌کاری متداول دوره صفوی در آن استفاده می‌شده است. یکی از صحنه‌های زیبای این محل این است که اگر به سمت شرق پل رفته و با زاویه 30 درجه به دهانه‌های پایینی نگاه کنید، با این کار تصویر شمع‌هایی را در نتیجه ترکیب تصاویر خواهید دید.
همچنین آثار ورزش‌های باستانی روی شیرهای سنگی دیده می‌شود که نشان از انجام این ورزش‌ها در دوره حکومت صفوی دارد. به هنگام ساخت این بنا صائب تبریزی نیز در وصف پل شعری سروده است و این نکته بیانگر اهمیت پل نزد هنرمندان است. بهترین زمان برای بازدید از این پل فصل‌های تابستان و بهار می‌باشد.
سی‌وسه پل یا سی‌وسه چشمه
شاه عباس اول اصفهان را پایتخت خود قرار داد و به همین علت در آبادانی هر چه بیشتر شهر کوشید.
اگر در کنار زاینده رود به سمت غرب پل خواجو حرکت کنید به پل دیگری می‌رسید که آن هم در زیبایی ظاهری و استحکام بنا کم‌نظیر است.
این پل، پل الله وردی خان یا سی‌وسه پل نام دارد که با طول و عرض 295 و 14 متر بلندترین پل زاینده رود می‌باشد. بنای سی‌وسه پل هم در قرن یازدهم هجری به فرمان شاه عباس و به سرپرستی سردار مشهور این سلطان یعنی الله وردی خان ساخته شده است. این پل به شماره 110 ثبت ملی نیز شده است. استاد حسین بناء معمار این پل بوده است.
پل پیشتر از چهل چشمه یا دهنه داشته ولی هم اکنون سی‌وسه دهنه دارد و به همین دلیل به نام سی‌وسه پل شناخته شده است. نام‌های دیگر این پل عبارتند از چهل چشمه، الله وردی خان، شاه عباسی و جلفا.
دلیل اصلی ساخت پل اتصال چهار باغ بالا و چهار باغ قدیم بوده است.
آیین‌های اجتماعی از جمله نکاتی بودند که در دوره حکومت صفوی به طور جدی مورد توجه قرار گرفتند. این مناسک با هدف ساختن یک کشور منسجم با اجتماع همگون بازسازی شدند. جشن آبریزان از جمله جشن‌هایی بوده است که شاه نیز در آن حضور داشته و در این مکان برگزار می‌شده است. در زمان نوروز نیز پل را چراغانی می‌کردند و مراسمی هم در آن برگزار می‌شده است. مراسم خاج‌شویان از سری مراسم‌های مذهبی است که ارامنه به مناسبت غسل تعمید حضرت عیسی آن را به جا می‌آورند. این مراسم همراه با شنا در رودخانه زاینده رود و در کنار این پل تاریخی بوده است. در این روز مردم آب و گلاب به صورت هم می‌پاشند و روز برگزاری آن 13 تیرماه است.
اسکندر بیک و حاج میرزا حسن خان جابری انصاری از جمله افرادی هستند که در کتب خود عالم آراء و تاریخ اصفهان به سی‌وسه پل هم پرداخته‌اند.
اصفهان شهری است که نظر سیاحان و جهانگردان زیادی را متوجه خود می‌کند و این نکته در سده‌های گذشته هم مشخص بوده است.
سر پرسی سایکس انگلیسی در یادداشت‌های خود از سی‌وسه پل و ویژگی‌های چشمگیر آن یاد کرده است. تاورنیه هم در سفرنامه‌اش درباره این پل نوشته است. شاردن و لرد کرزن از دیگر جهانگردانی هستند که از این پل تاریخی اصفهان یاد کرده‌اند.
به مرور زمان و نبودن حکومت مرکزی قوی زمین‌های اطراف پل غصب شد؛ ولی در سال 1330 شهردار وقت اصفهان زمین‌های اطراف پل را آزاد کرده و سپس دیواری سنگی در جبهه شمالی می‌سازد که هنوز هم بقایای آن قابل مشاهده است.
پل‌های خارج از شهر
بیایید کمی از شهر تاریخی اصفهان فاصله گرفته و به شرق این شهر در جوار روستای قلعه چوم برویم؛ جایی که پل چوم بر روی این قسمت از رودخانه زاینده‌رود بنا شده است.
نام پل که چوم می‌باشد بر اساس ریشه‌شناسی به معنای آب قنات است زیرا معنای دیگر چوم قنات است.
این پل با شماره 10211 در بین آثار ثبت شده ملی است.
پل قدمتی بیش از دوره صفوی دارد اما در دوره‌ی صفوی تجدید ساخت شده است.
شاه عباس اول برای ساختن مسیر بین خوزستان و بختیاری اقدام به احداث این پل می‌کند. پل مذکور ابتدا عنوان قلعه را داشته اما با گذشت زمان و به علت لهجه مردم محلی با عنوان کله خوانده شده و دیگر همین نام بر روی آن باقی مانده است.
پل کله در گذر زمان با سیل یا آسیب‌های دیگر محیطی مورد تهدید قرار گرفته است و هم‌اکنون هم به دلیل عبور بیش از حد وسایل نقلیه در معرض خرابی است. علت عبور بیش از حد وسایل نقلیه نبودن مسیر عبوری دیگر در مکان محدوده پل می‌باشد.
سه پل تاریخی
باز به داخل شهر اصفهان که باز می‌گردیم، بین دو پل خواجو و سی‌وسه پل، پل دیگری به اسم چوبی قرار دارد که پیشتر جویی خوانده می‌شده است که جوی سنگی روی آن دلیل این عنوان بوده است.
در دو طرف پل، مکان‌های تفریحی سلطنتی قرار داشته و پل به همین علت و برای ارتباط بین این قسمت‌های جدا افتاده در دو سوی زاینده رود، احداث شده است. آبی که بر روی پل جاری بوده هم مسیرش را در باغ‌ها و عمارت‌های دو سمت پل ادامه می‌داده است.
عنوان دیگری که به این پل می‌داده‌اند پل دریاچه بوده است. دلیل این نامگذاری هم تشکیل دریاچه در دو سمت شرق و غرب این پل بوده است. در کتب تاریخی به آن عنوان پل سعادت‌آباد هم داده‌اند ولی به این علت که بیشتر محل عبور و مرور اعیان و خانواده اشراف بوده کم‌تر از آن یاد شده است.
این پل در دوران حکومت شاه عباس دوم بنا شده و در سال 1319 نیز تعمیر شده است. شاه عباس دوم هم مانند شاه عباس اول به ساخت و ساز و آبادانی شهر اصفهان پرداخته است.
پل چوبی یا جویی 21 چشمه دارد. طاق‌های به کار رفته در آن نیز جناقی شکل است. پل 147 متر طول و عرض اندکی دارد. برج شش گوشه‌ای نیز در مرکز پل قرار داشته است که محلی برای دیدار اشراف با شاه بوده است. قابل توجه است که این پل برای عبور و مرور عامه مردم ساخته نشده است.
در منتهی‌الیه شرق شهر اصفهان پل دیگری است که مارنان خوانده می‌شود. پل اسامی دیگری نیز دارد، نام‌هایی مثل ماربانان، سرفراز، مادنان یا ماربین.
مارنان قدیمی‌ترین پل بر روی زاینده رود است.
سیمای پل با زمان ساخت آن یعنی دوره صفوی تفاوت زیادی نکرده است.
نام اولیه و اصلی پل ماربین بوده است و این نام نوع دیگری از مهربین می‌باشد. این نکته به پرستش‌گاه زرتشتیان در آتشگاه شهر اصفهان مربوط است، آتش‌گاهی که از همه جای شهر می‌شد آن را دید. این عنوان ریشه اوستایی دارد.
نام دیگر پل یعنی ماربانان به دلیل شکل مارپیچی رود در این محل است.
البته عناوین دیگری هم وجود دارد. به عنوان مثال، عنوان سرفراز هم به لقب سرفراز برای یکی از اهالی اقلیت دینی در دوران شاه سلیمان است. این پل، یعنی مارنان، قریه مارنان را به محله جلفا متصل می‌کند.
برخی از کارشناسان قدمت این پل را به عصر ساسانیان و عده‌ای دیگر به دوره دیلمیان تخمین می‌زنند.
علت نسبت دادن ساخت آن به دوره ساسانیان توجه زیاد این سلسله به عمران و آبادانی بوده است. با رشد جمعیت در شهرهای کویری ایران مسئله آب و چگونگی توزیع آن مهم بوده است. امری که در روزگار حاضر هم اهمیت بالایی دارد. به همین دلیل سدها و پل‌هایی مثل پل شهرستان برای استفاده و بهره‌برداری مفید و درست از آب آشامیدنی ساخته می‌شدند. علاوه بر اینکه از کتب تاریخی در می‌یابیم که توزیع آب در آن دوره با زرتشتیان بوده، امری که پس از اسلام نیز تداوم داشته است.
سمرقند و نیشابور از شهرهایی هستند که سیستم توزیع آب در حکومت ساسانیان در آن‌ها وجود داشته است.
مصالح مصرف شده در عملیات احداث پل شهرستان، سنگ، آجر و خشت است. عرض پل شهرستان از 4/25 تا 5 متر و طول آن 105 متر است. کف پل صاف نیست و شیب اندکی دارد. همچنین پل دارای پایه‌های سنگ است و 11 چشمه دارد. آجرهای به کار رفته در این بنا نیز به شکل ذوزنقه است که این نکته برای ساخت ستون‌های دایره‌ای بوده است. پایه پل بر بستر سنگی رودخانه زاینده رود واقع شده است.
