تحلیلها در باره خروج کامل انگلیس از اتحادیه اروپا که از آن به عنوان برگزیت سخت یاد میشود و تأثیرات آن بر روابط انگلیس و آمریکا و روابط ایران و انگلیس از موضوعات مورد بحثی بود که خبرنگار نمازنیوز در گفتگو با حنیف غفاری، کارشناس مسائل بینالملل جویا شد.
برگزیت چه تأثیری بر روابط انگلیس و آمریکا دارد؟
تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا با همهپرسی برگزیت مصادف شده بود و ترامپ یکی از نامزدهای انتخاباتی حمایتش را از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا اعلام کرد. پس از انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، دولت آمریکا نهتنها اصرار ویژهای بر جدایی انگلیس از اروپای واحد داشت بلکه دیگر بازیگران عضو اتحادیه اروپا از جمله فرانسه را هم ترغیب کرد که از اتحادیه اروپا جدا شود، زیرا ترامپ از گروههای ملیگرا و تمایلات جداییخواهانه از اتحادیه اروپا در راستای تضعیف اتحادیه اروپا به عنوان یک مجموعه اقتصادی و سیاسی که به بالقوه میتواند در مقابل آمریکا بایستد ـ هر چند اتحادیه اروپا تا الان این اقدام را انجام نداده است ـ کاملاً حمایت میکند. با تحقق برگزیت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا مناسبات انگلیس و امریکا وارد دور تازهای شده است. قرار است طی یازده ماه آتی مذاکرات انگلیس و اتحادیه اروپا بر سر نحوه تحقق خروج کامل انگلیس از اتحادیه اروپا برگزار شود. ترامپ با ورود به معادله صراحتاً از مقامات انگلیسی خواست تن به هیچگونه توافق نهایی با اتحادیه اروپا ندهند، چون معتقد است اگر قرار است برگزیت به الگویی برای سایر کشورهای اروپایی تبدیل شود باید در قالب برگزیت سخت و جدایی کامل از اتحادیه اروپا صورت بگیرد تا آمریکا به تنها حامی اقتصادی و سیاسی انگلیس در نظام بینالملل تبدیل میشود.
برگزیت سخت در فضای اجتماعی و سیاسی انگلیس چه تأثیراتی خواهد داشت؟
اگر بوریس جانسون این خبط سیاسی را انجام دهد و تحت تأثیر القائات ترامپ بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج شود و برگزیت سخت به فعلیت برسد عملاً با بحران داخلی در انگلیس مواجه میشود، چون خیلی از کسانی که در انتخابات اخیر به جانسون رأی دادند خواستار خروج همراه با توافق از اتحادیه اروپا بودند. در این صورت علاوه بر احزاب کارگر و لیبرال دموکرات و حتی بخشی از جریان محافظهکار داخلی در انگلیس بسیاری از شهروندان عادی انگلیسی در مخالفت با جانسون و اعتراض به دولت وارد صحنه اجتماع میشوند و همین مسئله صحنه داخلی انگلیس را غیر قابل کنترل میکند و میتواند به پاشنه آشیل جانسون تبدیل شود. از طرف دیگر جانسون بابت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در آبان سال آینده نگران است، چون اگر با شکست ترامپ در انتخابات جانسون میداند عملاً در راستای تحقق برگزیت سخت حامی محکمی نخواهد داشت.
تأثیر برگزیت بر روابط ایران و انگلیس را چگونه ارزیابی میکنید؟
انگلیس با برگزیت یا بدون برگزیت همواره در حوزه تقابل با جمهوری اسلامی ایران، خصوصاً در عرصه تقابل استراتژیک با ایران متغیری وابسته به آمریکا بوده است. این سیاست کلانی است که انگلیسیها دنبال میکنند و دو حزب سنتی انگلیس، محافظهکار و حزب کارگر، در طول دهههای گذشته که سر کار بودند همیشه جزئی از بازی آمریکا در تقابل با ایران بودند و هیچگاه در مقابل آمریکا نایستادند. حتی الان که در ظاهر اختلافاتی بین آمریکا و اروپا بر سر برجام وجود دارد، بوریس جانسون صراحتاً اعلام میکند راهحل این اختلاف از بین بردن برجام و تن دادن به طرحی است که ترامپ در قبال برجام مطرح کرده است. بنابراین برگزیت در سیاست کلان انگلیس نسبت به ایران تأثیری ندارد و حتی منجر به این میشود انگلیس در انطباق تاکتیکیاش با آمریکا ریزتر و متقارنتر عمل کند.