در بحران بیماری عالمگیر کرونا بسیاری از مردم جهان دست به دعا برداشته و متوجه پروردگار شدند؛ با توجه به اینکه بسیاری بر این باورند که اتفاقاتی از این دست بر مناسبات بین المللی تأثیرات زیادی خواهد گذاشت، در این رابطه با حسن لاسجردی کارشناس مسائل بین الملل گفتگو کرده ایم.
در پی بحران کرونا توجه کم سابقه ای در دنیا به مقوله معنویت و منجی ایجاد شده است و رهبران وفعالان سیاسی و دینی در کشورهای مختلف مردم را به توجه بیشتر در این رابطه فراخوانده اند، ارزیابی شما از این موج ایجاد شده چیست؟
در حوادث ناگهانی یا فراگیر و بلایای طبیعی همه مردم هنگامی که به نقطه استیصال یا سرگشتگی می رسند به معنویت نسبت به قبل بیشتر توجه می کنند، و کشش های معنوی در وجودشان جوشش پیدا می کند، به طور حتم وقتی دست انسان از آنچه بدان امید دارد کوتاه می شود و فقدان و ناتوانی درون انسان به وجود می آید انسان ها تلاش می کنند تا با یک نیروی ماورایی یا یک نیروی درونی خود را تسلی و آرامش دهند.این موضوع نه تنها در موضوع ویروس کرونا که امروزبسیاری از مردم جهان را تحت تاثیر قرار داده بلکه حوادث و اتفاقات گذشته دیده ایم همانند حادثه یازدهم سپتامبر، با این که آن حادثه محدود به یک جغرافیای خاص بود، اما به جهت اهمیت تاثیراتی که بر جهان داشت نگاه ها به طرف آرامش درونی حرکت کرد و همه ی انسان ها به دنبال مامنی برای افزایش حس آرامش در جهان و زندگی خود بودند، درآن بحران دیدیم همه آدم ها تلاش کردند که با توجه به سنگینی اتفاق به دعا رو بیاورند، و از سلاح دعا برای اطمینان بخشی بیشتر به خود استفاده کنند. مسلما همه ی انسان ها به لحاظ ذاتی نیازمند آرامش هستند و به دنبال معنویت و تکیه گاهی فراتر از عالم فیزیک هستند، لذا در مواقع دلتنگی یا استیصال یا ناچاری به این مرکز و منبع معنوی توجه می کنند. بحث های مربوط به آخر الزمان و ظهور منجی که موضوع مهدویت یک موضوعی جهانی و معنوی است با موضوعی مانند بیماری کرونا یا یک اتفاقی مثل جنگ جهانی اول که تفاقاتی گذرا است بسیار متفاوت است. از آن جا که موضوع آخرالزمان یا مهدویت در میان ادیان الهی و جوامع مختلف با تعابیرمختلف به یک هدف یکسانی تعبیر می شود که همه ی ادیان و دین باوران به آن اعتقاد دارند از دو جنبه و منظر باید نگریست. موضوع مهدویت، منجی و ظهور که در همه ادیان دیده می شود جنبه اعتقادی دارد، بنابراین این موضوع را باید متفاوت از موضوعاتی چون کرونا که امروز مردم را به سمت معنویت کشانده بدانیم. به هر حال بیماری کرونا و معنویت ایجاد شده از آن بحثی زود گذر است و این موج زودگذر می گذرد، اگر همزمان با پایان شرایط سخت کرونایی بسیاری از مردم دنیا حتی آن هایی که بر سر مردم ومظلومان بمب می ریزند مثل رئیس جمهورآمریکا آقای ترامپ دست به دعا برداشتند یا از مردم خواستند که دعا کنند یا ژست دعا گرفتند، این وضعیت متفاوت با معنویتی است که با تفکرات آخرالزمانی گره خورده است، هر چند می توانیم این گونه هم تحلیل کنیم که کرونا بیماری فراگیر جهان شمولی است که می تواند زمینه ای برای ظهور و برای حکومت آخر الزمانی باشد.
آیا به نظر شما زمینه یک جنبش جهانی معنوی در پی پدیده کرونا در دنیا وجود دارد؟
جنبش حهانی معنوی را باید دید چه کسانی ایجاد می کنند؟ این موج معنویتی که بعد از بیماری کرونا شکل گرفته ناشی از ناتوانی و ضعف بشریت یا سیاست های رهبران مذهبی برای ایجاد آرامش در جامعه است که از آن می توان به عنوان جنبش معنوی موقتی یاد کرد. شاید این موضوع را در حد و اندازه خود بتوان یک جنبش معنوی موقت برای جهان عنوان کرد، اما انچه که مسلم است از ان جایی که جهان به این پدیده های طبیعی به عنوان بلایای طبیعی نگاه می کند این جنبش یک مساله زودگذر است، در حالی که در موضوع مهدویت موضوع فرق می کند چون موضوع فرق می کند نگاه ها و موضوعات حول محور آن نیز متفاوت می شود.
آیا همکاری ادیان در این بحران ها می تواند به معنویت و همبستگی بیشتر مردم جهان کمک کند؟
به طور حتم هنگامی که اتفاقی یا بحرانی به وقوع می پیوندد، کسانی که به باوری معتقد هستند به طور حتم مرحله اول ذهنشان کمک به همه ابناء بشر است به همین جهت در رابطه با ادیان ابراهیمی و ادیان توحیدی که به خداوند متعال معتقد هستند این موضوع می تواند با شوق و ذوق و اراده وتوجه بیشتری دنبال شود. نکته دوم فضای پساکروناست که به طور حتم مانند همه کارها می تواند به ادیان برای همگرایی بیشتر کمک کند تا برای بحران های بعدی با آمادگی بیشتری در کنار هم باشند چرا که این بحران ممکن است همچنان تکرار شود، لذا به نظر می رسد همه پیروان ادیان به عنوان انسان های خدا محور باید خود را برای بعد از کرونا اماده کنند تا با همگرایی و همکاری بیشتر موجب افزایش معنویت در جوامع خود شوند. نکته ای که در ادیان ابراهیمی خیلی مهم است دعوت به توحید است این موضوع باید برجسته شود تا انسانها اهمیت حضور و کمک خداوند را درک کنند و بدانند در همه زمان ها اعم از بحران یا غیر بحران باید به خدا تکیه کنند،لذا از این وضعیت می توان برای گسترش توحید و خدا محوری استفاده کرد.
مببع: رضوی
