به گزارش "نما" به نقل از خبرگزاری آریا-«محمود احمدینژاد» اگر در دهه 70 نامی ناشناخته برای اهالی سیاست بود و حضور و بروز سیاسی برجستهاش در استانداری اردبیل و نامزدی در انتخابات مجلس ششم دیده میشد و بهطور خاصتر برخی تصویر او را نشسته در کنار حمیدرضا ترقی در دادگاه روزنامه سلام به یاد میآورند، حالا اما در دهه 90 از جمله رجالی است که نقشی اساسی و تعیینکننده در معادلات سیاسی سالهای اخیر پیدا کرده است.
او که در اواسط دهه هشتاد جایگزین رییس جمهور چپگرا در ساختمان پاستور شد حالا در ابتدای دهه 90روزشمار پایان ریاستش را به نظاره نشسته است.
انتخاباتی دیگر در پیش است و اکنون بزرگترین سوال اینکه چه کسی بر کرسی برجای مانده از محمود احمدی نژاد تکیه خواهد زد.
ساده انگارانه باشد شاید اگر بخواهیم اینگونه تصور کنیم که محمود احمدی نژاد در تغییرات سپهر سیاست ایران در سال 92 بی تاثیر است حال چه به جهت عدم سیاست ورزی از سوی او و چه به جهت موانع سیاسی.
در تحلیل و پیش بینی رخدادهای سال آینده او حالا یک محور قابل توجه برای رصدگران مسایل سیاسی است.این چنین است که گمانه های فراوانی در خصوص نوع رفتار سیاسی او در این باب مطرح است .
دامنه احتمالات البته وسیع و متفاوت است اما در مهمترین گمانه پردازی ها برخی استفاده از مدل پوتین - مدودف را بهعنوان استراتژی اصلی احمدینژاد و اطرافیانش مطرح میکنند؛احتمالی که البته خود احمدینژاد هیچ وقت به صورت رسمی و جدی آن را رد نکرده و گاه با لبخند و گاه با کنایه از کنارش گذشته است. ماجرا اما آنچنان است که از سال های گذشته تاکنون بسیاری دنبال مدودف ایرانی می چرخند و چه گزینه ای ساده تر از اسفندیار رحیم مشایی . او که اگر چه خیلی وقت است در قاب تصاویر رسمی دوربین های خبرنگاران جای نمی گیرد اما آنچنان که روایت می کنند جای او همیشه در یمین و یسار احمدی نژاد در جلسات حفظ است.
اوست که می گویند محمود احمدی نژاد بیشتر تفکراتش را در دولت دومش از او می گیرد و حتی می گویند او که نزدیکترین فرد به احمدی نژاد به شمار می آید از نگاه رییس جمهور می تواند صاحبخانه بعدی ساختمان پاستور باشد تا راه نیمه تمام او را به پایان رساند.
اخباری که جسته و گریخته در فضای غیر رسمی از هم نشینی های دکتر احمدی نژاد و دوستانش منتشر می شود نیز این چنین گمانه هایی را تایید می کند. این اخبار البته همواره مهر تکذیب دفتر رییس جمهور را پای خود دارند.
در همین راستا عبدالرضا داوری که از چهره های نزدیک به مشایی به شمار می رود معتقد است :«اگر شایعات مربوط به کاندیداتوری آقای مشایی را دنبال کنید اتفاقا خواهید دید مخالفان دولت این شایعات را مطرح می کنند در واقع بنده بر اساس اطلاعاتی که دارم هیچگونه تصمیمی در خصوص کاندیداتوری آقای مشایی از سوی دولت اتخاذ نشده است زیرا دولت درگیر حل مشکلات مردم است اما متاسفانه مخالفان دولت همواره مشغول حاشیه سازی برای دولت هستند و حتی کسانی که در دوران مربوط به خودشان مدل پوتین-مدودف را دنبال می کردند امروز اتهاماتی به دولت می زنند تا به نوعی مطرح کنند که دولت بر روی کاندیداتوری چهرههای خاص کار می کند در حالی که اینگونه نیست و همانطور که اشاره کردم مهمترین دغدغه قوه مجریه رفع مشکلات مردم است.»
هر چه هست اما این مدوف اگر وجود داشته باشد از این دامنه خارج نخواهد بود :«اطرافیان، منسوبان و منصوبان آقای رئیسجمهور».
حلقهای که البته امروز بسیار محدودتر از سالهای ابتدایی حضور احمدی نژاد در پاستور است. طیفی از همقطاران او حالا در کنارش نیستند، او نیز تلاشی نکرده تا به ترمیم همبستگیهای آسیبدیده میان خود و آنان بپردازد.
به بیان دیگر از میان همه افرادی که می توان گمان برد شاید مدودف احتمالی باشند این اسفندیار رحیم مشایی است که هم از اطرافیان است هم چند سالی است منسوب شده و هم البته از منصوبان آقای ریس جمهور است.
نمی توان از این نکته گذشت که او حالا مدتی است با اتهاماتی مواجه شده؛ اتهاماتی که البته سر به مهر باقی نماندهاند و برخی بارها و بارها در محافل سیاسی و رسانه ای محل بحث بوده اند.در این میان البته احمدینژاد نیز تمامقد در برابر آنها ایستاده و همگی را کذب و بلامحل توصیف میکند؛ حمایت و دفاعی که نقشی بیبدیل در حفظ و ثبات او داشته است.اینگونه است که بسیاری معتقدند اگرچه اتهامات رحیم مشایی از تفکراتش تا مسایل اقتصادی هرگز در هیچ دادگاهی به هر دلیلی بررسی نشده اما می تواند برای شورای نگهبان کافی باشد تا او را با عدم تایید صلاحیت مواجه سازد.
در همین راستاست که حمید رضا ترقی به خبرنگار آریا می گوید :«در انتخابات پیش رو شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها سختگیری بیشتری نسبت به رجل سیاسی و مذهبی خواهد داشت.تشخیص صلاحیت افراد به لحاظ رجل مذهبی یا رجل سیاسی بودن بر عهده شورای نگهبان است.در واقع فرد کاندیدا باید در سابقه کار خود عهده دار کار اجرایی بوده باشد . از نظر مذهبی نیز کاندیدا باید به عنوان یک چهره دینی در جامعه شناخته شود و مردم آن فرد را به عنوان یک چهره مذهبی و انقلابی بشناسند.
در بعد سیاسی نیز حضور مستمر یک کاندیدا در پست های سیاسی کشور و سوابق سیاسی افراد قبل و بعد از انقلاب به عنوان امتیازات یک رجل سیاسی، مورد نظر شورای نگهبان قرار می گیرد.»
ترقی درباره تایید صلاحیت رحیم مشایی خاطرنشان کرد:«از حالا نمی توانیم نسبت به رد یا تایید صلاحیت مشایی ازسوی شورای نگهبان نظر بدهیم زیرا بررسی صلاحیت ها بر عهده شورای نگهبان است اما بحث هایی کها کنون در خصوص کاندیداتوری مشایی مطرح می شود به نظر می رسد بیشتر گمانه زنی هایی است که برای محک زدن جامعه صورت می گیرد از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که طرفدارن و یا حتی مخالفین دولت با مطرح کردن این موضوع حاشیه ای بخواهند مسائل اصلی دولت را به حاشیه برانند.»
وی درباره نسبت دادن جریان انحرافی به رحیم مشایی نیز می گوید:«این جریان یک بار از نظر فکری و عقیدتی از سوی دستگاه قضایی و اطلاعاتی کشور بررسی شده است که برخی از عوامل آن محکوم شده و به زندان افتادند اما دستگاه قضایی تا کنون موضوع دیگری در این خصوص مطرح نکرده است بنابراین این مساله می تواند گویای این موضوع باشد که یا هیچ مدرک قضایی علیه مشایی وجود نداشته که بخواهند ایشان را محکوم کنند و یا به دلیل پست و مسئولیت سیاسی مشایی دستگاه قضایی وارد این مقوله نشده است.البته شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها منابع مختلف دیگری را در نظر می گیرد و فقط به نداشتن پرونده یک فرد در دستگاه قضایی اکتفا نمی کند در واقعا اگرشورای نگهبان به این نتیجه برسد که انحرافی در فکر و اندیشه فردی وجود دارد صلاحیت فرد را تایید نمی کند. »
حامیان احمدی نژاد البته در شاخه ای که به دولت نزدیک ترند معتقدند که این اتهامات به دلیل رای بالای مشایی در بدنه اجتماعی محمود احمدی نژاد است و اصولگرایان که حالا از منتقدان اصلی او به شمار می آیند به همین جهت با او مخالفند ؛ چون او را خلف صالحی برای جایگزنی احمدی نژاد به شمار نمی آورند.
در همین رابطه نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی به خبرنگار آریا می گوید:«عکس العمل های مردم نسبت به افکار مشایی در مقاطع مختلف گذشته کاملا نشان داده است که مردم نسبت به افکار بی اساسی که بعضا ایشان مطرح می کند انتقاد دارند و حتی بارها مشاهده کرده ایم علما و مراجع مذهبی و مردم به اظهارات مشایی عکس العمل نشان داده اند و اظهار نظرهای وی را محکوم می کنند بنابراین نمی توانند ادعا کنند که مشایی طرفدارانی دارد در واقع بهتر است این افراد شاخص هایی که برای این ادعای خود دارند را بگویند تا حداقل ما به این موضوع پی ببریم بر چه اساسی معتقدند افکار مشایی طرفدارانی دارد.»
او البته این را هم اضافه می کند که :«رحیم مشایی از رجل سیاسی نیست بنابراین نمی تواند در انتخابات کاندیدا شود »
در مقابل نقوی حسینی ، صادق زیبا کلام تفکرات دیگری دارد . او می گوید:«اگر شورای نگهبان مشایی را تایید صلاحیت کند قطعا بخشی هایی از جامعه که طرفدار احمدی نژاد هستند به مشایی رای خواهند داد و این بنا بر درخواست خود احمدی نژاد صورت می گیرد. شماری از رای دهندگان هم به دلیل اینکه مشایی مورد نفرت اصولگرایان است ممکن است به ایشان رای بدهند؛ زیرا مشایی را نامزد غیر وابسته به اصولگرایان می دانند، البته شماری از مردم عادی و تحصیلکرده ها نیز ممکن است مشایی را انتخاب کنند »
این استاد دانشگاه تهران درباره تایید صلاحیت رحیم مشایی از سوی شورا نگهبان هم می گوید :«در ارتباط با رد صلاحیت رحیم مشایی ،شورای نگهبان نیازی به دلیل ندارد مگر آنکه رایزنی هایی صورت گیرد تا مشایی تایید صلاحیت شود در بسیاری از موارد شورای نگهبان اساسا افراد را از نظر چارچوب کلی سیاسی مورد تایید قرار نداده است بنابراین این رد صلاحیت به معنای داشتن پرونده در دستگاه قضایی و دادگاه نیست بلکه گرایشات سیاسی ‘افکار و عقاید سیاسی افراد از نظر شورای نگهبان صحیح نیست بنابراین رد صلاحیت می شوند.در ماجرای رد صلاحیت دکتر معین هم دیدیم مقام معظم رهبری مداخله کردند و ایشان وارد انتخابات شد در حالی که شورای نگهبان هیچ دلیلی برای رد صلاحیت دکتر معین ارائه نداد بنابراین درباره رحیم مشایی هم شرایط همینطور خواهد بود و شورای نگهبان در صورت رد صلاحیت هیچ دلیلی ارائه نخواهد داد. »
عبدارضا داوری از چهره های نزدیک به مشایی اما در این مورد می گوید :«دلیلی ندارد که ایشان رد صلاحیت شود در واقع شورای نگهبان بر اساس چه دلیل و برگه ای می خواهد مشایی را رد صلاحیت کند. اگر شورای نگهبان بر اساس معیار قانونی پیش رود باید صلاحیت مشایی احراز شود.
یعنی شورای نگهبان می خواهد بر اساس اخبار سایت ها تایید صلاحیت ها را بررسی کند؟ البته در حال حاضر بر چسب زنی در کشور ما مباح است و متاسفانه بدترین اتهاماتی که هیچ پایه و اساسی ندارد به سمت حامیان دولت و دولتمردانی که حامی گفتمان آقای احمدی نژاد هستند سرازیر می شود و کسی هم معمولا با اینها برخورد نمی کند همانطور که اشاره کردم قاعدتا شورای نگهبان باید بر اساس مستندات قانونی با افراد برخورد کند نه بر اساس فضا سازی و عملیات روانی که متاسفانه هیچ پایه و اساس واقعی هم نداشت من فکر می کنم آقای مشایی نه تنها برای احراز صلاحیت هیچ مشکلی ندارد بلکه صلاحیت ایشان برای تصدی پست ریاست جمهوری از بسیاری افرادی که مطرح هستند بیشتر است .»
برخی حتی گمانه پردازی می کنند که اگر اسفندیار رحیم مشایی رد صلاحیت هم شود این مساله آنقدر برای احمدی نژاد مهم خواهد بود که به رایزنی هایی در سطوح بالا بپردازد.
هر چه هست حالا زمان به پایان دوران غیبت اسفندیار رحیم مشایی نزدیک می شود و اگر این احتمال واقعیت داشته باشد که او بنا دارد آلترناتیو احمدی نژاد شود روزهای مهمی را باید در انتظارش باشیم.
روزهایی که نشان می دهد رقابت سیاسی این بار هم فقط بین دوجناح راست و چپ مانند دو دهه 60 و 70 نخواهد بود.
اما آیا واقعا این مدودف اسفندیار رحیم مشایی است یا باید منتظر کاندیداتوری فرد دیگری به جای مشایی باشیم .فردی مانند دکتر الهام که باز به دولت بازگشته و حالا یکی از صندلی های کنار رییس جمهور برای اوست.